ПИШУВА:
Слаѓана Трајкова,
мастер логопед
„Завод за рехабилитација на слух, говор и глас“ – Скопје
♦♦♦♦♦♦♦
Развивање на свесниот говор кај децата (1)
Детскиот говор почнува да се развива од самото раѓање. Веќе со завршени 3 години повеќето од децата се способни правилно да изговараат поголем број на гласови, да составуваат реченици и лесно да комуницираат со средината. Како детето расте говорот и понатаму се развива и се повеќе се усовршува, така што доаѓаат во период кога се повеќе користат сложени облици на јазично изразување. Се забележува дека имаат правилно насочена јазична мисла и збогатен вокабулар на зборови.
Во текот на првите 3 години кај детето се развиваат говорните центри во мозокот, и воедно се развиваат говорните органи (јазик, заби, усни, непце, грло со гласни жици). Кога физиолошки уредно и правилно се развива е оспособено за правилен изговор на гласовите од мајчиниот јазик.
Самите родители треба да претставуваат добар говорен пример и правилен говорен модел, за да може малото дете од нив да го научи говорот, гледајќи ги и слушајќи ги. Како родителите комуницираат помеѓу самите себе, како ги објаснуваат настаните, кои гестикулации и мимики користат, па и тонот на говорот, детето ги прима, учи и се труди да го примени
Затоа може да се констатира дека првите 3 години кај детето се базата за детскиот говорен развој, и првите 3 години се навистина многу битни. Во овој период родителите треба да бидат подготвени и да знаат дека треба да смогнат голема сила за да ја вложат говорната енергија кон своето дете, и да ја насочат говорната енергија за зборување. Треба да му зборуваат за се со што се опкружени, и за се што го интересира и што се случува околу него. Говорната енергија треба да биди стимулативна, за да може тоа полесно и побрзо да се научи да зборува.
Развивањето на свесниот говор кај некои деца отпочнува рано, веќе со завршената 1 година, но има и такви деца кои потешко го усвојуваат свесниот говор, па кај нив се развива после завршената 2 година, па и повеќе. Доколку говорот задоцнува, ни дава јасен сигнал дека имаме задоцнување во говорниот развој и ова бара логопедски третман. Ова задоцнување зависи од здравствената состојба на самото дете, од неговата психофизичка поставеност или едноставно кажано од неговиот физички, психички и интелектуален развој. Но освен што зависи од самото дете и родителите имаат важна улога. Се поставува прашањето дали родителите му даваат доволно говорни стимулации, и дали доволно говорно го поттикнуваат за да го научат малото дете да зборува. Задоцнетиот говорен развој зависи и од тоа како се однесуваат родителите и најблиските со самото дете, како му зборуваат, како му се обраќаат и кои постапки ги применуваат додека го чуваат.
Самите родители треба да претставуваат добар говорен пример и правилен говорен модел, за да може малото дете од нив да го научи говорот, гледајќи ги и слушајќи ги.
Развивањето на свесниот говор кај некои деца отпочнува рано, веќе со завршената 1 година, но има и такви деца кои потешко го усвојуваат свесниот говор, па кај нив се развива после завршената 2 година, па и повеќе. Доколку говорот задоцнува, ни дава јасен сигнал дека имаме задоцнување во говорниот развој и ова бара логопедски третман
Како родителите комуницираат помеѓу самите себе, како ги објаснуваат настаните, кои гестикулации и мимики користат, па и тонот на говорот, детето ги прима, учи и се труди да го примени.
Оние деца кои изгледаат тромаво, забавено, премногу слабо и неотпорно на инфекции (често се разболуваат и често се хоспитализираат во болница) се случува потешко да проодат, па и потешко да прозборат. За разлика од овие деца има деца кои се енергични, сакаат да трчаат, брзи и витки, физички спретни, интелектуално напредни, физички здрави, овие лесно и брзо проодуваат и лесно прозборуваат.
(крај на првиот дел)
◊◊◊◊◊◊◊
ПОВЕЌЕ ОД ИСТИОТ АВТОР, СЛАЃАНА ТРАЈКОВА:
⇒ Неразбирливиот говор дава последици кога децата ќе тргнат на училиште
