ПИШУВА:
Катерина Шекеровска-Димовска
katerina@pedijatar.mk
Македонија го доби својот прв лекар во раководните структури на Европската унија на семејни лекари (УЕМО). Д-р сци. Драган Ѓорѓиевски е избран за потпретседател на УЕМО, што претставува големо признание за македонското здравство. Неговиот избор доаѓа во време кога семејната медицина во Македонија и ширум Европа се соочува со бројни предизвици, но и со можности за напредок преку нови технологии и унифицирани стандарди.
Во ова ексклузивно интервју, прво по назначувањето, д-р сци. Ѓорѓиевски зборува за значењето и патот до оваа позиција, улогата на УЕМО во промоцијата и заштитата на интересите на општите и семејните лекари во Европа, неговите приоритети како потпретседател за мандатот 2025-2028, најава за одржување на Есенското генерално собрание на УЕМО во Скопје и визијата за иднината на општата медицина во Европа. „Се започнува и завршува со семејниот лекар. Првиот контакт пациентите го имаат во ординациите на семејните лекари, затоа се вели дека семејните лекари се столбот или срцето на здравствениот систем“, вели д-р сци. Драган Ѓорѓиевски, потпретседател на Европската унија на семејни лекари – УЕМО, кој со своето искуство и веќе докажани лидерски способности како претседател на Здружението на лекари по општа и семејна медицина на Македонија (ЗЛОМ СМ) е повеќе од подготвен да работи на унапредување на статусот на семејните лекари во Македонија и Европа.
Д-р Ѓорѓиевски, честитки по повод изборот за потпретседател на Европската унија на семејни лекари – УЕМО! УЕМО го одржа своето есенско Генерално собрание во Брисел на 18 и 19 октомври, со присуство на делегации од 21 земја и претставници од четири Европски медицински организации, каде што бевте и официјално избран за потпретседател за мандатот 2025-2028. Што всушност претставува овој избор за Вас?
Д-р сци. Ѓорѓиевски: Благодарам на честитките. Морам да признаам дека изборот за мене како потпретседател на Европската унија на семејни лекари (УЕМО) беше навистина неочекуван, особено поради фактот дека Македонија е мала земја и секогаш сме некако навикнати на такви позиции да доаѓаат луѓе од високоразвиените европски земји. Самиот избор за потпретседател претставува многу за мене и е еден вид патоказ за мојата кариера.
Мојата цел е да се подобри внатрешната комуникација помеѓу земјите членки, меѓутоа и комуникацијата помеѓу светските здруженија на примарно ниво. Воспоставување на соработка помеѓу специјалистите по семејна медицина со специјалистите и нивните здруженија низ европските земји по принципот кој веќе го спроведувам во Македонија
Потпретседателското место е значајно не само за мене самиот туку и за моето здружение (ЗЛОМ СМ), како и за семејната медицина во нашата земја. За првпат лекар од Македонија од примарно здравство застанува на позиција да биде дел од раководните структури на европско здружение што успехот го прави уште поголем. Самото назначување е еден вид потврда за досегашната моја работа како претседател, но и на моето раководство со Здружението на лекари по општа-семејна медицина (ЗЛОМ СМ).
Како успеавте да стигнете до оваа висока позиција и што беше пресудно во конечниот избор?
Д-р сци. Ѓорѓиевски: Нашето здружение за првпат стана рамноправна членка на УЕМО во октомври 2023 година. Во однос на изборот за потпретседател многу елементи гледајќи од оваа перспектива беа пресудни. Најпрвин треба да подготвите соодветна апликација која треба да биде прифатена. Потоа треба да подготвите презентација во која ќе ги ставите сите Ваши достигнувања како претседател, активности насочени кон населението како и научно истражувачки проекти во кои сте земале учество, за што сте се залагале во вашата земја, како и кои се вашите цели и што сакате да придонесете за вашата земја, но и за УЕМО и за другите земји членки со назначување на потпретседателско место. На крај е усното претставување на подготвената презентација пред делегатите на земјите членки по што следува тајно гласање. Во трката за потпретседател бевме јас и колега од Бугарија на кој му честитам за достигнувањата, но во тој момент коцките се поклопија и јас освоив поголем број делегатски гласови.
Каква е улогата на УЕМО во промоцијата и заштитата на интересите на општите и семејните лекари во Европа?
Д-р сци. Ѓорѓиевски: Европската унија на семејни лекари (УЕМО) е непрофитна организација на најрепрезентативните национални, невладини, независни организации кои ги претставуваат општите лекари/семејните лекари во земјите од Европа. Основана во 1967 година од националните организации во Белгија, Франција, Германија, Холандија и Италија, Унијата брзо се зголеми за да ги опфати организациите од сите сегашни земји-членки на Европската унија, како и од земјите на Европската асоцијација за слободна трговија и други европски земји. УЕМО има за цел да промовира највисок стандард на обука, пракса и грижа за пациентите во областа на општа пракса/семејна медицина низ цела Европа и да ја брани улогата на општите лекари/семејните лекари во здравствениот систем.
Се започнува и завршува со семејниот лекар. Првиот контакт пациентите го имаат во ординациите на семејните лекари, затоа се вели дека семејните лекари се столбот или срцето на здравствениот систем
На своите годишни собранија се дискутира како да се подобри статусот на семејниот лекар и да се унифицира праксата на ниво на цела Европа. На собранијата секоја земја членка може да побара да се дискутира за одреден проблем во примарното здравство во својата земја при што се изготвуваат акциски планови како и изјави за поддршка на УЕМО во решавањето на проблемите кои земјата членка ги има. Со тие изјави членките можат да настапуваат пред здравствените власти, а самото УЕМО ги застапува лекарите и пред европските пратеници и пред европските комисии за здравство.
Покрај тоа што УЕМО има за цел да ги промовира највисоките стандарди на обука, пракса и грижа за пациентите во областа на општата пракса/семејната медицина низ цела Европа и да ја брани улогата на општите/семејните лекари во здравствениот систем, УЕМО ја поттикнува соработката меѓу земјите членки и размената на најдобри практики во општата пракса. Здружението, исто така, влијае на здравствените политики во Европа. Како потпретседател, кои ќе бидат Ваши главни приоритети за мандатот 2025-2028?
Д-р сци. Ѓорѓиевски: Мојата цел е да се подобри внатрешната комуникација помеѓу земјите членки, меѓутоа и комуникацијата помеѓу светските здруженија на примарно ниво. Воспоставување на соработка помеѓу специјалистите по семејна медицина со специјалистите и нивните здруженија низ европските земји по принципот кој веќе го спроведувам во Македонија. Продолжување на промовирање на вредноста на општите и семејните лекари преку медиумите бидејќи соработката со медиумите е многу моќна алка за визиите да доспеат до пошироката јавност. Во мојот мандат ќе се борам и за поголемо инволвирање на младите семејни лекари во структурите на УЕМО, но и подржување на развојот на нивните кариери бидејќи младите се движечка сила на секоја земја. Воедно ќе се обидам да придонесам и во приклучување на нови земји – членки на УЕМО (Босна, Црна Гора и Албанија) да станат дел на Европската унија на семејни лекари.
Во рамки на Генералното собрание на УЕМО во Брисел, д-р Жорди Серано Понс, семеен лекар од Шпанија, ја презентираше кампањата „Благодарам докторе“, насочена кон зголемување на видливоста на важната улога што ја играат семејните лекари. Сметате ли дека има потреба од повеќе такви кампањи за подигнување на статусот на професијата?
Д-р сци. Ѓорѓиевски: Апсолутно дека има потреба од почести кампањи за да се види улогата и големината на семејните лекари во системот. Се започнува и завршува со семејниот лекар. Првиот контакт пациентите го имаат во ординациите на семејните лекари, затоа се вели дека семејните лекари се столбот или срцето на здравствениот систем. ЗЛОМ СМ како здружение токму затоа на денот на семејниот лекар ја покренува важноста на семејниот лекар во системот преку здравствени активности за пошироката популација.
Како УЕМО може да придонесе за подобрување на условите во кои работат лекарите во затворските здравствени системи?
Д-р сци. Ѓорѓиевски: На овогодишното Есенско собрание од страна на делегатите на Велика Британија беше побарано да се разговара за условите на затворските лекари. Воедно беше побарано УЕМО да донесе одлука со која ќе се бори за подобрување на условите за работа, но и за финансирањето на лекарите кои работат во затворите не само на Велика Британија туку и затворските доктори на другите земји членки. Токму со тие одлуки кои се доставуваат во писмена форма и се објавуваат на веб-страницата на УЕМО земјите можат да настапуваат пред здравствените власти т.е. тие одлуки претставуваат документ со кој Вие ја добивате поддршката за одредено прашање од земјите членки.
Во Македонија треба да ги користиме позитивните европски трендови и да започнеме со примена на нови и современи технологии, но и примена на вештачката интелигенција. Но за да се постигне тоа најпрвин треба да се направи сериозна реформа во организацијата на примарната здравствена заштита, во намалување на обемната административна работа, во добивање на вистинската улога на медицинските сестри, а тоа е промоција на здравје
Вие сте претседател на Здружението на лекари по општа – семејна медицина во Македонија (ЗЛОМ СМ). Што може да очекуваат семејните лекари од земјава во Вашиот мандат? Како може Македонија да бенефицира со Вас како потпретседател на УЕМО, од аспект на унапредување на здравствената политика на национално ниво?
Д-р сци. Ѓорѓиевски: Досега се постигнати некои законски измени со кој е подобрен статутот на лекарите, меѓутоа се уште мојата главна цел за финално признавање на ингеренциите на семејните лекари и нивно соодветно вреднување не е постигната. Мојата борба ќе биде насочена токму кон тоа, меѓутоа во моментот имам впечаток дека здравствените власти не се подготвени за поопсежни промени во примарното здравство, пред се, во финално решавање на статусот на специјалистите по семејна медицина кој не е решен 15 години. 15 години земјата која ви дава да запишете специјализација да ја завршите, Ви издава лиценца, на крај не ви ги признава, ниту вреднува компетициите кои ги добивате.
Моите идеи и визии за краток временски период беа препознаени во УЕМО што говори и довербата која ја добив од делегатите и станав потпретседател и имам впечаток дека повеќе промени ќе направам за останатите членки него за Македонија. Во Македонија, за жал не ги ценат достигнувањата ниту сакаат да ги ислушаат идеите па оттука на официјални состаноци организирани од Лекарската комора или Фондот за здравствено осигурување ЗЛОМ СМ воопшто не се ни повикува да присуствува. Токму овие причини се повод на следните собранија да побарам помош од Европската унија на семејни лекари, а таква помош веќе побарав и од Светска WONCА.
Во октомври 2025 година, Скопје ќе биде домаќин на УЕМО, што е уште едно признание за нашата држава и Вашиот избор како потпретседател. Иако е се уште рано, може ли да ни откриете дел од деталите за претстојниот настан?
Д-р сци. Ѓорѓиевски: Тоа е уште едно значајно достигнување за ЗЛОМ СМ како здружение, но секако и за Македонија. Во октомври 2025 година во Скопје ќе се одржи Есенското генерално собрание на УЕМО на кое ќе присуствуваат делегатите на земјите членки. Она што можам да го откријам е дека покрај состанокот некои делегати ќе посетат и ординации од примарно ниво каде ќе се запознаат со тоа како е организирана работата на лекарите и медицинските сестри во примарно здравство. Останатото сега засега ќе го оставам во тајност. Претседателот на УЕМО воедно ќе биде и гостин на 6. Конгрес на ЗЛОМ СМ, кој ќе се одржи од 15-18.05.2025 каде ќе одржи предавање за улогата на УЕМО во креирање на здравствените политики.
Која е Вашата порака до семејните лекари во Македонија и во Европа?
Д-р сци. Ѓорѓиевски: Само со заеднички сили можеме да ја осовремениме и поставиме семејната медицина на вистинското место.
Во мојот мандат ќе се борам и за поголемо инволвирање на младите семејни лекари во структурите на УЕМО, но и подржување на развојот на нивните кариери бидејќи младите се движечка сила на секоја земја. Воедно ќе се обидам да придонесам и во приклучување на нови земји – членки на УЕМО (Босна, Црна Гора и Албанија) да станат дел на Европската унија на семејни лекари
Што Ве инспирираше да ја одберете медицината, а потоа и општата пракса како Ваш професионален пат? Кога би можеле да патувате назад во времето, дали повторно би го направиле истиот избор?
Д-р сци. Ѓорѓиевски: Уште како дете на прашањата „што сакаш да бидеш во иднина?“ одговарав дека сакам да бидам лекар. Многу имав желба да помагам на луѓето и да спасувам животи. Во однос на специјализацијата по семејна медицина морам да признаам дека не ми беше воопшто во план, се случи многу неочекувано. Имено јас имав желба да бидам кардиолог или пулмолог бидејќи во тие области највеќе се пронаоѓав, меѓутоа во периодот кога јас специјализирав специјализацијата беше приватна и се плаќаше по илјадници евра, мораше да се напушти работна позиција т.е. да се даде отказ, а за возврат се стануваше невработен и без плата. Мојата финансиска позиција во тој момент тоа не го дозволуваше. Во тој период работев во приватна ординација и за краток временски период иако почетник ја добив довербата и на претпоставениот, но и на пациентите кои навистина многу ми веруваа.
Токму претпоставениот д-р Биљана можеби беше пресудна за мојата кариера, таа од самиот почеток веруваше дека на семејната медицина во Македонија и е потребен лекар како мене, дека јас не треба да останам само матичен лекар, но да продолжам со научните истражувања да напредувам и да запишам докторски студии и дека и со семејната медицина можам да постигнам многу повеќе. И така се случи да запишам семејна медицина па потоа и докторат на семејна медицина.
Кога би се вратил назад во времето повторно би запишал медицина единствено што би променил тоа не би го направил во Македонија туку во некоја европска земја каде што лекарите и нивните достигнувања повеќе се ценат.
Како ја гледате иднината на општата медицина во Европа и каква улога може да има УЕМО во адаптирањето на професијата на новите технолошки и социјални предизвици?
Д-р сци. Ѓорѓиевски: Нашироко се зборува за воведување на нови и современи технологии. Некои земји членки веќе ја употребуваат вештачката интелигенција во секојдневната пракса. Истите ги бележат позитивните и негативните искуства од нејзината примена. УЕМО е насочено кон споделување на информации меѓу земјите членки за нови и иновативни технологии во секојдневната пракса, но и унифицирање на примарната заштита во Европа.
Стресот од секојдневните обврски го избивам со возење велосипед – тоа е нешто што сметам дека ми ја враќа енергијата и навистина ми смета ладно и загадено време кога не можам да ја обавам велосипедската рута
Во Македонија треба да ги користиме позитивните европски трендови и да започнеме со примена на нови и современи технологии, но и примена на вештачката интелигенција. Но за да се постигне тоа најпрвин треба да се направи сериозна реформа во организацијата на примарната здравствена заштита, во намалување на обемната административна работа, во добивање на вистинската улога на медицинските сестри, а тоа е промоција на здравје. За тоа се потребни одлучни потези и надминување на состојбите на дебати и состаноци со години.
За крај, едно приватно прашање… Како успевате да го одржите балансот меѓу Вашата професија и приватниот живот? Што правите за да се релаксирате по долгиот ден исполнет со професионални обврски, а отсега па натаму и ангажман како потпретседател на УЕМО?
Д-р сци. Ѓорѓиевски: Морам да признаам навистина тешко, но сепак, наоѓам време и за својот приватен живот. Знам многу често да посетам театарска претстава или некоја културна манифестација, но секако во одредени пригоди знам да се опуштам со друштвото и во некој ресторан. Стресот од секојдневните обврски го избивам со возење велосипед – тоа е нешто што сметам дека ми ја враќа енергијата и навистина ми смета ладно и загадено време кога не можам да ја обавам велосипедската рута. Во скоро време се надевам дека ќе основам фамилија и ќе се реализирам и во улогата на татко.
