ПИШУВА: Д-р Горан Кунгуловски
Доктор на науки по геномика и молекуларна епигеномика
Кинескиот научник He Jiankui и неговите соработници со помош на CRISPR технологија извршија промена на CCR5 генот. Промената беше извршена на ин витро оплодени ембриони од ХИВ позитивен татко и ХИВ негативна мајка со цел да ги направи идните бебиња отпорни на инфекции со ХИВ вирусот. Според He Jiankui досега не се утврдени несакани последици од воведената генетска модификација и се одвиваат понатамошни тестирања на самите бебиња
На 25-ти ноември 2018 година од страна на магазинот MIT Technology Review беше објавена приказната за првите генетски модифицирани бебиња од страна на кинескиот научник He Jiankui и неговите соработници. Според него, на свет беа донесени сестрите близначки Nana и Lulu коишто се здрави и кај нив не се утврдени несакани дејства од воведената нова генетска промена. Исто така, тој напомена дека како дел од истата клиничка студија во тек е уште една бременост кај други двајца родители.
ДНК молекулата претставува прирачник со инструкции за формирање, раст, развој и запазување на еден организам. Промени во самиот код на ДНК молекулата или таканаречени мутации може да доведат до појава на различни негативни ефекти, како ризик за развој на болести, но исто така може да доведат и до позитивни ефекти, како отпорност кон болести. Научниците сметаат дека со поправка на штетните мутации може да излекуваат многу генетски болести за коишто досега нема лек.
Според He Jiankui досега не се утврдени несакани последици од воведената генетска модификација и се одвиваат понатамошни тестирања на самите бебиња
Во неговата студија со помош на CRISPR технологијата, којашто претставува еден тип на молекуларна хирургија за исекување и поправање на ДНК, кинескиот научник изврши промена на CCR5 генот. Промената беше извршена на ин витро оплодени ембриони од ХИВ позитивен татко и ХИВ негативна мајка со цел да ги направи идните бебиња отпорни на инфекции со ХИВ вирусот.
После извршената генетска промена, направени беа додатни тестирања – пред имплантација на ембрионите, во текот на самата бременоста и после успешното раѓање на децата, со цел да се утврди појавата на други несакани мутации коишто би имале негативен ефект. Според He Jiankui досега не се утврдени несакани последици од воведената генетска модификација и се одвиваат понатамошни тестирања на самите бебиња.
Промени во самиот код на ДНК молекулата или таканаречени мутации може да доведат до појава на различни негативни ефекти, како ризик за развој на болести, но исто така може да доведат и до позитивни ефекти, како отпорност кон болести
Најголем дел од научниците во светот упатија жестоки критики кон оваа студија, сметајќи ја за недоволно транспарентна и недоволно етичка. Исто така многу научници сметаат дека моменталната CRISPR технологија за генетско преуредување на човечки ембриони не е доволно зрела за да најде своја примена во редовната медицинска пракса. CRISPR технологијата има потенцијал да направи револуција во медицината и да го намали страдањето на милиони луѓе, но доколку се примени во нејзината незрела фаза и се добијат негативни исходи, може да предизвика општествен контраефект којшто ќе го блокира нејзиното идно финансирање, подобрување и имплементирање.
