ПИШУВА: Катерина Шекеровска-Димовска
katerina@pedijatar.mk
Ларингитисот претставува воспаление на гркланот, гласилките, а во детската возраст претставува панична епизода, како за детето така и за родителите. Најчеста причина за појавата на ова воспаление се вирусите кои продираат во слузницата на грлото, при што доаѓа до оток (едем) на гласилките, а со тоа се намалува и проодноста за воздух и доаѓа до глад за воздух. Оваа состојба се нарекува и круп, објаснува д-р Мери Иванова–Чулева, оториноларинголог, која вели дека ларингитисот многу лесно може да се дијагностицира поради карактеристичниот рапав глас, засипнатост.
Сезона е на вируси и настинки, а ларингитот е една од најчестите болести во детската возраст, која се јавува токму во зимскиот период. Што го предизвикува и кои се симптомите?
Д-р Иванова–Чулева: Касна есен и зимскиот период се сметаат за сезони на настинки кај детската популација при што доаѓа и до појава на ларингитис. Ларингитисот претставува воспаление на гркланот, гласилките и за жал во детската возраст претставува панична епизода, како за детето така и за родителите. Најчеста причина за појавата на ова воспаление се вирусите кои продираат во слузницата на грлото, при што доаѓа до оток (едем) на гласилките, а со тоа се намалува и проодноста за воздух и доаѓа до глад за воздух. Оваа состојба се нарекува и круп. Влијание за појавата на ова заболување имаат и температурните разлики. Најчест вид на ларингитис кај децата е акутен инфективен, неспецифичен. Има и поретки, но поопасни видови на ларингитис ако е предизвикан од бактерии (Haemophilus influenzae), кој може да доведе до гушење. За среќа ова е поретко кај нас.
Ларингитисот многу лесно може да се дијагностицира поради карактеристичниот рапав глас, засипнатост. Бидејќи просторот меѓу двете гласилки е намален, стеснет од отокот, па е отежнато поминувањето на воздухот, па така и се произведува вибраторен звук т.н стридор.
При вакви состојби јас би препорачала, како најбитно за да му се помогне на детето, да се зачува присебноста кај родителите, со цел побрзо да се реагира. Свесна сум дека овој совет многу тешко може родителот да го прими, но ова е и многу важно
Најчесто вирусниот ларингитис не е пропратен со покачување на телесната температура. Додека бактерискиот вид е посериозна состојба затоа што брзото размножување на бактеријата се проширува и околу гркланот, па и епиглотисот т.е. капачето кое го затвора самиот грклан отекува и може да дојде до гушење.
Каков е текот на болеста и што можат родителите да преземат во домашни услови за да му помогнат на своето дете?
Д-р Иванова–Чулева: Најчесто започнува со носна секреција, затнато носе, болка во грлото, засипнат глас, сува кашлица.
Во детската бозраст не можеме да го заобиколиме и субглотичниот ларингитис, кој настанува поради грч, спазам на ларингеалната мускулатура. Овој вид на ларингит е особено драматичен бидејќи најчесто се јавува како напад, одеднаш и ноќе, во сон. Најчесто мајките тоа го опишуваат како: здраво детето легна, се разбуди болно. Овој ларингит најчесто ги зафаќа децата од 6-месечна возраст до 5 години.
Инфекцијата поминува после неколку дена, но кога таа може да биде навистина опасна и да бара итна посета на лекар?
Д-р Иванова–Чулева: При вакви состојби јас би препорачала како најбитно за да му се помогне на детето – да се зачува присебноста кај родителите, со цел побрзо да се реагира. Свесна сум дека овој совет многу тешко може родителот да го прими, но ова е и многу важно.
Во тој момент најважно е да се овозможи дишењето. Доколку на располагање имаат инхалатор, може да го инхалираат, но најпрво да го смират, зашто при плачење може да дојде до опструкција и зголемување на секрецијата од носот која се слива во грлото. Аеросол терапијата секако помага. Доколку има носна секреција се даваат капки, вазоконстриктори. Може да помогне и инхалирање со физиолошки раствор или морска сол во која се капнуваат неколку капки на етерични масла: ментол, еукалиптус, кој ќе ја намали вискозноста на слузта и ќе го олесни искашлувањето.
Ларингитисот многу лесно може да се дијагностицира поради карактеристичниот рапав глас, засипнатост. Бидејќи просторот меѓу двете гласилки е намален, стеснет од отокот, па е отежнато поминувањето на воздухот, па така и се произведува вибраторен звук т.н стридор
Доколку немаат инхалатор може детето да го внесат во бањата и да се направи пареа со цел да вдишува топла пареа, неколку минути, а потоа да се изнесе на прозорец да вдиши ладен воздух за да се обезбеди вазоконстрикција и да се намали отокот. Доколку ова не помогне би требало да побараат лекарска помош.
Како се третира болеста?
Д-р Иванова–Чулева: Терапијата зависи од типот на ларингитот. Ако се дијагностицира преку микробиолошки анализи дека се работи за бактериски вид тогаш се ординира и антибиотик според антибиограм. Ако детето има и алергична конституција се дава антихистаминик и капки за нос. Секако како и кај другите заболувања е важен хигиено-диететскиот режим, а овде акцентот се става на влажноста на воздухот и проветрувањето на просториите каде се движи детето со ларингит. Консумирање на течности во вид на чај, супи, природни овошни сокови, витамини и најважно, подигање на имунитетот кој игра огромна улога кај сите заболувања.
Колку е чест хроничниот ларингитис во детската возраст?
Д-р Иванова–Чулева: Хроничниот ларингитис настанува како резултат на повторувачки акутни ларингити. Но за среќа ретко се случува кај малата популација. Затоа што акутниот ларингитис може да се јави и само еднаш или два до три пати. Додека ларингитот кој има алергична етиологија (каде имаме во анамнеза за дечиња со алергична конституција) може да се нарече хроничен, но е со подобра прогноза поради успешната детекција на алергенот, а со тоа и можноста за отстранување на истиот.
Како да се делува превентивно?
Д-р Иванова–Чулева: Превенцијата за акутните ларингити е и тоа како важна за исходот. Најважно е да се почитуваат температурните разлики, влажноста и проветрувањето на просториите во кои се чуваат децата.
Посебно во зимскиот период да се внимава од настинки и преладување на организамот.
Да се внесуваат топли напитоци и избалансирана храна, богата со витамини која го подигнува имунитетот и спречува болести.
