ИНТЕРВЈУ СО ПРОФ. Д-Р СВЕТОЗАР АНТОВИЌ: Првиот симпозиум на MAAS ќе биде историски настан за нашата хируршка заедница

ПИШУВА:
Катерина Шекеровска-Димовска
katerina@pedijatar.mk

Во пресрет на Првиот симпозиум на Македонската асоцијација на абдоминални хирурзи (MAAS) и Четвртиот состанок на WEB Chapter на E-AHPBA, што ќе се одржат на 28 и 29 март 2025 година во хотелот „DoubleTree by Hilton“ во Скопје, разговараме со проф. д-р Светозар Антовиќ, претседател на Македонската асоцијација на абдоминални хирурзи (MAAS) и декан на Медицинскиот факултет, Универзитет „Св. Кирил и Методиј“, Скопје, Република С. Македонија.

Овој симпозиум претставува важен момент за македонската медицинска заедница, бидејќи го означува и официјалното претставување на новоформираната Македонска асоцијација на абдоминални хирурзи. MAAS е формирана со цел да ги обедини стручњаците од оваа област, а нејзини главни цели се едукацијата, научноистражувачката работа и соработката на национално и меѓународно ниво со цел унапредување на хируршката пракса во земјата.

„Нашата цел е двонасочна размена: не само да испраќаме наши млади хирурзи на обука во реномирани центри, туку и да донесеме експерти во Македонија за да одржат тренинзи, предавања и оперативни демонстрации. Освен тоа, работиме на вмрежување со водечки универзитети во Европа за размена на истражувања и заеднички проекти во областа на хирургијата“, вели проф. д-р Антовиќ, кој во интервју за Педијатар.мк споделува повеќе детали за идејата и визијата на MAAS, главните предизвици и цели на асоцијацијата, како и за значењето на претстојниот симпозиум за иднината на абдоминалната хирургија во Македонија.

Професоре, во тек се подготовките за Првиот симпозиум на Македонската асоцијација на абдоминални хирурзи (MAAS) и Четвртиот состанок на WEB Chapter на E-AHPBA, кои ќе се одржат на 28-29 март 2025 год. во хотелот „DoubleTree by Hilton“ во Скопје, што воедно ќе значи и официјална промоција на новата асоцијација посветена на абдоминалната хирургија. Што Ве поттикна да ја формирате Македонската асоцијација на абдоминални хирурзи (MAAS) и кои се нејзините главни цели и мисија?

Проф. д-р Антовиќ: Идејата за формирање на Македонската асоцијација на абдоминални хирурзи (MAAS) дојде како природен одговор на потребите и предизвиците со кои се соочуваат абдоминалните хирурзи во Македонија. Воочивме дека нема адекватна платформа која би го обединила овој сектор, би овозможила систематска едукација и би го подигнала квалитетот на хируршките практики на повисоко ниво. Основните цели на MAAS се пред се едукацијата, научноистражувачката работа и соработката на национално и меѓународно ниво. Ние сакаме да обезбедиме континуирана едукација за младите хирурзи, да оганизираме симпозиуми, тренинзи и работилници за споделување на најдобрите хируршки практики и да работиме на воведување на нови хируршки техники во нашата земја.

Меѓународната соработка помеѓу хирурзите преку заеднички асоцијации, симпозиуми и тренинзи е од клучно значење за унапредување на оваа гранка на медицината. Македонската асоцијација на абдоминални хирурзи (MAAS) има важна улога во поврзувањето на хирурзите од регионот и пошироко. Дали планирате партнерства со меѓународни институции и асоцијации?

Проф. д-р Антовиќ: Апсолутно. Во современата медицина, изолацијата не е опција. Развојот на хируршките техники, иновациите во третманите и подобрувањето на исходите кај пациентите зависат од постојана соработка со водечките светски центри. Македонската асоцијација на абдоминални хирурзи (MAAS) веќе е во преговори за стратешки партнерства со неколку меѓународни асоцијации, вклучувајќи ги: Европско-Африканското здружение за хирургија на црниот дроб, панкреасот и билијарниот тракт (E-AHPBA), Европското здружение за хирургија, Американскиот колеџ на хирурзи итн.

Очекувам симпозиумот да послужи како почетна точка за нова ера во македонската хирургија. Ова не е само еднократен настан – сакаме да создадеме традиција на редовни научни собири кои ќе ја стават Македонија на мапата на значајни хируршки центри во регионот. Нашата амбиција е преку вакви настани да создадеме поволна средина за хируршки напредок, но и да ги задржиме младите лекари во земјата

Нашата цел е двонасочна размена: не само да испраќаме наши млади хирурзи на обука во реномирани центри, туку и да донесеме експерти во Македонија за да одржат тренинзи, предавања и оперативни демонстрации. Освен тоа, работиме на вмрежување со водечки универзитети во Европа за размена на истражувања и заеднички проекти во областа на хирургијата.

Исто така, имаме визија за организирање заеднички регионални конференции со колегите од Балканот, бидејќи сметаме дека унапредувањето на медицината во нашиот регион ќе биде побрзо и поефикасно доколку сите заедно работиме кон истиот прогресивен правец.

Кои се главните теми кои ќе бидат дискутирани на Првиот симпозиум на MAAS?

Проф. д-р Антовиќ: Првиот симпозиум на MAAS ќе биде историски настан за нашата хируршка заедница. Главниот фокус ќе биде на современите трендови во абдоминалната хирургија, минимално инвазивните пристапи, роботската хирургија и мултидисциплинарниот третман на комплексните онколошки случаи, а во полето на панкреасната и црнодробната хирургија. Целта е овој симпозиум да не биде само платформа за презентации, туку и простор за интерактивни дискусии.

Во своето обраќање до колегите и соработниците најавивте предавања од престижни експерти, како и конструктивни дискусии кои ќе го унапредат квалитетот на хируршката нега во нашата држава. Може ли да ни откриете дел од нивните имиња?

Проф. д-р Антовиќ: Секако, со особено задоволство можам да најавам дека на Првиот симпозиум на MAAS ќе гостуваат реномирани хирурзи од Европа и пошироко. Некои од потврдените гости вклучуваат: поранешниот претседател на Европското здружение, проф. Сиривардена од Лондон, врвен трансплантолог на црн дроб од Италија, многу предавачи од Клиничкиот центар од Љубљана, Белград, Загреб, Бугарија итн.

Големиот број пријавени учесници ни покажува дека симпозиумот ќе биде важен едукативен настан кој ќе има долгорочни ефекти врз развојот на хирургијата во земјава

Нивното присуство ќе биде од огромна корист за сите нас, бидејќи ќе донесат светски искуства и знаење директно во Македонија.

Какви се Вашите очекувања од симпозиумот и неговото влијание врз развојот на абдоминалната хирургија во Македонија?

Проф. д-р Антовиќ: Очекувам симпозиумот да послужи како почетна точка за нова ера во македонската хирургија. Ова не е само еднократен настан – сакаме да создадеме традиција на редовни научни собири кои ќе ја стават Македонија на мапата на значајни хируршки центри во регионот.

Симпозиумот ќе има влијание на повеќе нивоа:

• Ќе ги едуцира младите хирурзи и специјализанти преку директен контакт со врвни експерти.
• Ќе овозможи размена на искуства со хирурзи од други земји, што ќе ни помогне да ги подобриме нашите клинички протоколи.
• Ќе поттикне нови истражувања и публикации, што ќе биде значаен придонес за научната заедница.
• Ќе придонесе за подобрување на хируршката нега, бидејќи новите техники и пристапи ќе најдат примена и кај нас.

Нашата амбиција е преку вакви настани да создадеме поволна средина за хируршки напредок, но и да ги задржиме младите лекари во земјата.

WEB Chapter (West-East Balkan Chapter) е дел од E-AHPBA – European-African Hepato-Pancreato-Biliary Association, која е водечка организација во Европа и Африка за унапредување на хируршките техники, истражувањата и едукацијата во областа на HPB хирургијата. Овој состанок во Скопје е важен чекор во регионалната соработка во оваа хируршка област – на што ќе биде ставен акцентот?

Проф. д-р Антовиќ: Состанокот на WEB Chapter во Скопје ќе биде значајна пресвртница за македонската хируршка заедница, особено за оние кои работат во областа на хепато-панкреато-билијарната (HPB) хирургија. Фокусот ќе биде ставен на:

• Современите хируршки пристапи во третманот на тумори на панкреасот и црниот дроб – ова вклучува дебати за лапароскопски и роботски техники, како и за новите онколошки стратегии што ги подобруваат резултатите кај пациентите.
• Минимално инвазивни методи во HPB хирургијата – ќе бидат презентирани искуства од водечките центри во Европа за хепатектомија, панкреатодуоденектомија и билијарни реконструкции.
• Мултидисциплинарен пристап во третманот на HPB малигнитети – ќе се разгледува како хирурзите, онколозите и гастроентеролозите можат да соработуваат за подобрување на третманот.
• Клинички студии и идни истражувања – ова е особено важно бидејќи Македонија сè уште не е доволно вклучена во меѓународни клинички истражувања.

Најголемиот предизвик со кој се соочуваме е недостатокот на кадар и трендот на одлив на млади лекари кон странство. Ова е комплексен проблем кој произлегува од неколку фактори: недоволни финансиски стимулации за хирурзите, ограничен број на модерни хируршки центри кои можат да понудат најнови техники и технологии и недостаток на можности за континуирана едукација и усовршување во земјата

Присуството на водечки HPB хирурзи ќе ни овозможи не само да учиме од најдобрите, туку и да градиме долгорочни професионални релации кои ќе им овозможат на нашите млади хирурзи стажирање во реномирани центри.

Каков е интересот кај колегите, особено младите хирурзи и специјализанти за вакви научни собири, и кои сè специјалности се поканети на Првиот симпозиум на MAAS?

Проф. д-р Антовиќ: Интересот за Првиот симпозиум на MAAS е исклучително голем, особено меѓу младите хирурзи и специјализанти. Ова е показател дека постои силна желба за едукација и напредок во нашата хируршка заедница.

Поканети се специјалисти и специјализанти од:

• Општа хирургија – со посебен фокус на абдоминалната и минимално инвазивната хирургија.
• Гастроентерологија – бидејќи многу хируршки пациенти се заеднички третирани со гастроентеролозите.
• Онкологија – како акцент на мултидисциплинарниот третман на карциномите на гастроинтестиналниот тракт.
• Анестезиологија и интензивна нега – бидејќи анестезиолозите играат клучна улога во хируршките интервенции и постоперативната нега.
• Интервентна радиологија – денес радиолозите буквално се подготвени за куративни процедури кај пациентите со различни заболувања.

Големиот број пријавени учесници ни покажува дека симпозиумот ќе биде важен едукативен настан кој ќе има долгорочни ефекти врз развојот на хирургијата во земјава.

Кои се најголемите предизвици со кои се соочува абдоминалната хирургија во Македонија и како ја гледате иднината на оваа гранка на медицината во земјава? Бројот на абдоминални хирурзи во Македонија е ограничен, а многу млади специјализанти одлучуваат да заминат во странство поради подобри услови за работа…

Проф. д-р Антовиќ: Најголемиот предизвик со кој се соочуваме е недостатокот на кадар и трендот на одлив на млади лекари кон странство. Ова е комплексен проблем кој произлегува од неколку фактори:

• Недоволни финансиски стимулации за хирурзите.
• Ограничен број на модерни хируршки центри кои можат да понудат најнови техники и технологии.
• Недостаток на можности за континуирана едукација и усовршување во земјата.

Решенија мора да бидат системски и долгорочни. Како декан и како претседател на MAAS, моја мисија е да создадам структурирани програми за едукација, можности за меѓународни стипендии и да иницирам подобрување на условите за работа во хируршките оддели.

Присуството на водечки HPB хирурзи ќе ни овозможи не само да учиме од најдобрите, туку и да градиме долгорочни професионални релации кои ќе им овозможат на нашите млади хирурзи стажирање во реномирани центри

Со јакнење на MAAS, партнерства со водечки хируршки асоцијации и подобрување на хируршката обука, верувам дека можеме да ја промениме оваа ситуација и да ги задржиме нашите млади хирурзи дома.

Какви се вашите приоритети како претседател на MAAS во наредните години?

Проф. д-р Антовиќ: Во наредните години, моите приоритети како претседател на MAAS ќе бидат:

1. Развој на едукативни програми. Организирање на редовни курсеви, тренинзи и работилници за минимално инвазивна хирургија и онколошка хирургија.
2. Меѓународна соработка. Вклучување на Македонија во европските хируршки истражувања и мрежи за обука.
3. Подобрување на условите за работа. Работење со здравствените власти за модернизација на хируршките сали и воведување на нова опрема.
4. Јакнење на мотивацијата кај младите хирурзи. Преку стипендии, тренинзи и можности за професионален напредок.
5. Популаризација на науката во хирургијата. Поттикнување на хирурзите да учествуваат во истражувања и да објавуваат трудови во меѓународни списанија.

Овие цели не се остварливи преку ноќ, но со системски пристап и поддршка од заедницата, верувам дека можеме да направиме значајна промена.

За крај едно лично прашање, како се одлучивте за хирургијата, а потоа и за абдоминалната хирургија, која е една од најкомплексните и најдинамичните гранки на медицината? Што би им порачале на Вашите студенти, сегашни и идни?

Проф. д-р Антовиќ: Мојата љубов кон хирургијата започна уште во студентските денови. Фасциниран бев од тоа како со своите раце можеш директно да спасиш живот. Абдоминалната хирургија ја одбрав поради нејзината сложеност – секој случај е различен, секоја операција е предизвик, а постојано има простор за учење и подобрување.

На моите студенти им порачувам да бидат посветени, истрајни и да ја сакаат професијата, затоа што хирургијата бара не само знаење и вештини, туку и посветеност и љубов кон медицината. Никогаш не престанувајте да учите. Хирургијата не е само професија – тоа е повик.