ПИШУВА: Науч. сор. д-р сци. Татјана Зорчец
психолог, специјалист по клиничка психологија, доктор на медицински науки
ЈЗУ Клиника за детски болести, Скопје
♦♦♦♦♦♦♦
ТРЕТМАН НА ТИКОВИТЕ
Во однос на третманот, не постои еден ефективен третман кој може да го разреши тикот. При третманот на тиковите се препорачува холистички пристап, од мултидисциплинарен тим на експерти од областа, вклучително и родителите и наставниците на детето, кои можат многу да направат во олеснувањето на состојбата. Третманот треба да го содржи следново:
• едукација на пациентот и семејството за текот на растројството;
• проценка на детските когнитивни способности и поведение;
• тесна соработка со родителите и училишниот персонал;
• психотерапија, и доколку е неопходно и фармакотерапија.
Третманот на тиковите зависи од:
♦ тежината на клиничката слика на тиковите
♦ нивото на вознемиреност која ја предизвикуваат
♦ степенот на негативното влијание кое тиковите го имаат врз училишниот успех и поведение или во секојдневните активности на детето.
Доколку тикот е благо изразен и не влијае негативно на училишното постигнување или на секојдневниот живот, третман може и да не е потребен. Но, доколку третманот е неопходен, тогаш најчесто се применуваат психотерапетски интервенции, како бихејвиорални терапии, когнитивно-бихевиорална терапија, советување, техники на релаксација, промена на животните навики. Генерална цел на психолошките третмани е да го научат детето како да го промени своето поведение, контролира сопствените чувства или забележи при кои ситуации тикот најчесто се појавува. Со текот на времето, детето ќе научи како да го контролира тикот, како поинаку да го доживува, како да ја зголеми својата самодоверба и превенира формирање на комплекс на пониска вредност.
Кај предучилишните деца, главната цел на третманот е да му се помогне на детето да развие здраво ниво на самодоверба, лична флексибилност и позитивни психосоцијални способности
ПРОГНОЗА
Во однос на прогнозата, поголемиот дел од децата со манифестација на тикови, како што влегуваат во подоцнежните години од адолесценцијата или раната зрелост, ќе постигнат значително намалување на фреквенцијата на тикот. Кај мал процент од нив, тикот ќе продолжи и во возрасното доба. Но, стресните настани подоцна во животот може да предизвикаат повторна појава на тиковите.
Доколку тикот е благо изразен и не влијае негативно на училишното постигнување или на секојдневниот живот, третман може и да не е потребен. Но, доколку третманот е неопходен, тогаш најчесто се применуваат психотерапетски интервенции, како бихејвиорални терапии, когнитивно-бихевиорална терапија, советување, техники на релаксација, промена на животните навики
МУЛТИДИСЦИПЛИНАРЕН ПРИСТАП
Би можеле да заклучиме дека тиковите кај децата се многу честа појава, со големи варијации во манифестацијата и непредвидлив тек и прогноза. Во моментов, најдобриот можен третман вклучува темелен пристап фокусиран не само на тиковите, туку и на пропратните состојби како потешкотиите во вниманието, опсесивностите и анксиозноста и стресот. Кај предучилишните деца, главната цел на третманот е да му се помогне на детето да развие здраво ниво на самодоверба, лична флексибилност и позитивни психосоцијални способности. Мултидисциплинарниот пристап, од страна на детски психолог/психијатар/невролог, педијатар, како и вклученост на родителите и училишниот персонал, се од фундаментално значење за постигнување на елиминација на тикот.
- ПОВЕЌЕ ОД ИСТИОТ АВТОР, НАУЧ. СОР. Д-Р СЦИ. ТАТЈАНА ЗОРЧЕЦ:
Тиковите во детската возраст може да се јават помеѓу еднаш и 200 пати во минута
