Дефицит на внимание придружено со хиперактивност (АДХД) е невроразвојно нарушување кое ги карактеризира децата кои никако не можат да се концентрираат и често се однесуваат импулсивно. Како што пишува „Kidspot“, децата со АДХД имаат одредени потешкотии во извршувањето на секојдневните задачи, а најмногу им е тешко да се концентрираат и да обрнат внимание. Меѓутоа, со соодветна терапија, децата со ова нарушување можат да размислуваат, да комуницираат, да обработуваат информации, да учат и да се однесуваат како сите други деца.
Кај децата со АДХД често се случува многу повеќе отколку само нарушување на вниманието. Имено, многу од нив развиваат таканаречени секундарни проблеми како нерасположение, депресија, анксиозност или тегоби
Иако сè уште не е познато што точно предизвикува АДХД, истражувањата покажуваат дека почесто се појавува во оние семејства каде ова нарушување веќе постои, па се претпоставува дека генетиката дефинитивно игра важна улога. Исто така, нарушувањето на внимание и хиперактивност почесто се јавува кај момчињата отколку кај девојчињата.
Кои се најчестите симптоми на АДХД?
Симптомите на АДХД се појавуваат уште во раното детство, но дури по започнувањето на училиштето децата појасно ги покажуваат знаците на ова нарушување, па затоа дури тогаш најчесто се поставува точната дијагноза.
Главните симптоми се невнимание (децата потешко го задржуваат фокусот и концентрацијата, ги забораваат инструкциите и брзо скокаат од една на друга задача), импулсивност (децата прават нешто без да размислат, лесно ја губат контролата над своите емоции, зборуваат многу и се склони кон незгоди) и хиперактивност (децата се постојано немирни).
Дијагностицирањето на АДХД воопшто не е едноставно, поради што е важно воспитувачите, наставниците и родителите навреме да ги препознаат првите предупредувачки знаци, да побараат проценка и да размислат за терапија
Иако овие карактеристики се речиси вообичаени за секое дете, она што ги прави децата со АДХД различни од другите деца е тоа што тие ги доживуваат овие симптоми постојано и тие имаат постојано влијание врз нивното секојдневно функционирање. Тоа влијае на нивното учење, нивната способност да одржуваат пријателства и го нарушуваат целото домаќинство.
Како се дијагностицира АДХД?
Со оглед на тоа што денешните експерти се се подобри и попрецизни во дијагностицирањето на АДХД на самиот почеток, ова на крајот ќе доведе до подобра грижа за децата, што долгорочно помага во нивниот развој. Сепак, дијагностицирањето на АДХД воопшто не е едноставно, поради што е важно воспитувачите, наставниците и родителите навреме да ги препознаат првите предупредувачки знаци, да побараат проценка и да размислат за терапија.
Нарушувањето на внимание и хиперактивност почесто се јавува кај момчињата отколку кај девојчињата
Експертите советуваат дека родителите прво треба да разговараат со својот матичен лекар. Тој ќе им помогне да го координираат тимот околу нив, чија крајна цел е прецизно да ги идентификува симптомите, да размисли кои точно состојби можат да бидат во игра, да ја одредат сериозноста и потоа да структурираат план за управување со постоечките проблеми. Исто така, голема улога во се има и психологот, кој ќе помогне во пружање практична поддршка на детето, но и на родителот.
Стручните лица потоа ќе извршат целосна проценка на развојот на детето и моменталните потешкотии. Тие ќе треба да соберат информации од родителите, наставниците и самото дете, а тестирањето вклучува клиничка проценка, но прашалниците пополнети од семејството и наставниците се корисни како дополнителна поддршка.
Важно е да се сфати дека кај децата со АДХД често се случува многу повеќе отколку само нарушување на вниманието. Имено, многу од нив развиваат таканаречени секундарни проблеми како нерасположение, депресија, анксиозност или тегоби, кои исто така ќе бараат истовремено разгледување и терапија.
- Прочитајте повеќе на истата тема…
Д-р Катерина Василева-Димовска: АДХД – ВИСТИНСКО НАРУШУВАЊЕ ИЛИ НЕ?
