ПИШУВА: Прим. д-р Борислав Гогушевски
оториноларинголог
Воспаление на средното уво со излив /секреторниот отит/ претставува патолошка состојба на средното уво зад интактно, неоштетено ушно тапанче без симптоми и знаци на акутна инфламација.
Повеќе од 80 отсто од децата од предучилишна возраст поминуваат низ најмалку една епизода на секреторен отит, а најзасегната е возрасната група на деца од 3 до 6 годишна возраст.
Се смета дека во основата на сите воспалителни процеси на ушите кои можат да се јават во тек на животот, особено на хроничните форми, се секреторни отити во раната детска возраст, кои не биле детектирани или не биле соодветно третирани.
Ризик фактори
Ризик фактори за појава на секреторен отит се честите горнореспираторни инфекции, аерозагадувањето, социоекономските услови на живеење, се поинтензивното присуство на децата во дневните центри за згрижување (градинки, училишта), но секако, свое влијание имаат и доењето и пасивното пушење. Основниот механизам за појава на овие отити е дисфункција на Евстахиевата туба што доведува до подолготраен негативен притисок и акумулација на излив/секрет во средното уво. Дисфукцијата на тубата најчесто се јавува во услови на чести горнореспираторни инфекции, зголемен и често воспален трет крајник или склоност кон алергии.
Симптоматологија
Симптоматологијата на секреторниот отит се карактеризира со минорни симптоми, често занемарени поради возраста, манифестирани како безболно спроводно намалување на слухот и чувство на исполнетост во увото. За разлика од минорните симптоми, секвелите или последиците поради касната дијагноза или несоодветниот третман се мајорни – оштетување на слухот, атрофија на тапанчето, хронични инфекции.
Дијагноза
Дијагнозата се поставува врз основа на исцрпната анамнеза и преглед. Но во основа особено значење во поставувањето на правилна дијагноза имаат три дијагностички методи:
Отомикроскопија – претставува златен стандард во дијагностиката на промените во надворешниот слушен канал и ушното тапанче, а преку него индиректно и проценка на промените во средното уво. Особена важност има во детската возраст бидејќи во услови на ограничена визуелизација го зголемува повеќекратно видното поле и на тој начин овозможува многу подобра проценка во однос на класичната отоскопија.
Тимпанометрија – служи за проценка на фукционалната состојба на средното уво. Со аплицирање на променлив притисок во надворешниот слушен канал се добива соодветен графички одговор /тимпанометриска крива/ според која се толкуваат различни патолошки состојби во средното уво, ушното тапанче, слушните ковчиња и Евстахиевата туба. Оваа метода може да се користи кај сите пациенти независно од возраста, од тие причини се препорачува како скрининг метода или метода за рано откривање на овие состојби.
Тонална аудиометрија – претставува субјективна метода за испитување на слухот и зависи од соработката на пациентот при аплицирање на звуци со различна јачина и фреквенција од страна на испитувачот. Добиенот графички приказ е слика на состојбата на слух кај испитаникот и е во тесна врска со различни патолошки состојби на слушниот апарат. Поради неопходната соработка од страна на испитаникот оваа метода има лимитирана употреба и може да се користи кај деца над 3,5 – 4 годишна возраст.
За разлика од минорните симптоми, секвелите или последиците поради доцната дијагноза или несоодветниот третман се мајорни – оштетување на слухот, атрофија на тапанчето, хронични инфекции
Тријасот од овие дијагностички методи е од особена важност во дијагностиката на секреторниот отит. Во отомикроскопскиот наод можни се разни варијации – заматено, вовлечено тапанче, со намалена прозрачност и различна пребоеност, розеникаво, белузлаво, жолтеникаво. Рамната тимпанометриска крива/тип Б, како и намалување на спроводната компонента на аудиометрискиот наод особено во ниските фреквенции т.н. „аудиограм во форма на лажичка“, се типичен наод.
Секоја метода сама за себе има одредена важност, но користењето на сите три методи дава можност за што подобра дијагностика и проценка на тежината на промените, но е и добра алатка во следење на еволуцијата на заболувањето поради можните варијации.
Надопoлнување на овие методи е флексибилната – фиберназофарингоскопија, која овозможува прецизна евалуација на носните простори и проценка на третиот крајник.
(Во наредното продолжение:
Дилеми при дефинирање на третманот на секреторниот отит)
