ПИШУВА:
Проф. д-р Ацо Димов
специјалист по детска хирургија
♦♦♦♦♦♦♦
Ингвиналната и папочната кила – најчести типови на хернија
во детската возраст
Во групата на најчести аномалии во најраната детска возраст, коишто се манифестираат веднаш или набрзо по раѓањето се ингвиналната хернија (кила), аномалиите на папокот, неспуштен тестис (крипторхизам), хипоспадија (конгенитален пенилен дефект), варикоцела (проширени вени коишто го дренираат тестисот) и фимозата.
Ингвинална кила
Ингвиналната кила претставува најчеста причина за консултација со детски хирург, а корекцијата е една од најчесто изведуваните операции во детската хирургија. Кога зборуваме за ингвинална хернија кај дете станува збор за вродена или индиректна хернија, додека директните хернии се исклучително ретки. Настануваат поради постоење (перзистирање) на необлитериран (затнување, бришење) на processus vaginalis peritonei (дел од перитонеалниот лист кој го препокрива стомачниот простор). Ембриологијата на ингвиналниот канал е поврзана со развојот и спуштањето на тестисите и нивниот сооднос со processus vaginalis кај машките деца. Аналогно на перитонеалниот процесус кај девојчињата е каналот на Nuck, кој се фиксира за големата усна на гениталиите, а облитерира (исчезнува) порано од машкиот вагинален перитонеален процесус.
Најчест тип на кила во детската возраст
Ингвинална кила е најчест тип на кила во детската возраст. Перотонеалната ќесичка која е проодна веднаш по раѓањето може да се затвори, но шансите се намалуваат со возраста на детето. Факторите кои го диригираат затворањето на перитонеалната ќесичка се недоволно јасни. Постојат одредени состојби кои се асоцирани со зголемено појавување на ингвиналната кила како што се: предвреме породени деца, крипторхизам, сврзноткивни нарушувања, цистична фиброза, дефекти на предниот стомачен ѕид и др.
За здравите доносени доенчиња, како и за поголемите деца, елективната хируршка интервенција се изведува непосредно по поставувањето на дијагнозата ингвинална кила. Кај предвреме родените деца (кај кои ризикот од вклештување е трипати поголем), повеќето центри имаат став дека децата во добра општа состојба со асимптоматска хернија треба да се оперираат елективно штом достигнат телесна маса од 2 килограми
Инциденцата, или честотата кај децата родени во термин се движи од 3 до 5 отсто, додека кај предвреме родените се движи од 10 до 30 отсто. Позитивна семејна анамнеза има кај 11,5 проценти од случаите. Односот машки спрема женски изнесува пет до десет спрема еден. Десностраните кили се среќаваат почесто отколку левостраните бидејќи десниот тестис се спушта подоцна од левиот, така што десната перитонеалната ќеса исчезнува подоцна. Односот деснострана спрема левострана спрема обострана изнесува 3 спрема 2 спрема 1.
Хируршки третман
Земајќи ја предвид етиологијата на конгениталната ингвинална кила и скромната можност да се повлече спонтано, а со оглед на високиот ризик за инкарцерација (вклештување), јасно е дека единствен прифатлив модалитет на третман е хируршката интервенција. За здравите доносени доенчиња, како и за поголемите деца, елективната хируршка интервенција се изведува непосредно по поставувањето на дијагнозата. Кај предвреме родените деца (кај кои ризикот од вклештување е трипати поголем), повеќето центри имаат став дека децата во добра општа состојба со асимптоматска хернија треба да се оперираат елективно штом достигнат телесна маса од 2 килограми.
ПРОЧИТАЈТЕ И… Интервју со проф. д-р Ацо Димов: Хируршка интервенција на неспуштен тестис треба да се направи од 6. до 12. месец возраст на дететоВременскиот опсег за репарација на инкарцерираната кила е друга важна точка и зависи од полот на пациентот и содржината во хернијата. Кај девојчињата најчеста инкарцерирана структура која неретко не може да се репонира е јајникот од соодветната страна. Вака вклештениот јајник е изложен на голема опасност од увртување и престанок на циркулација на крв во него. Оваа ингвинална кила треба да се оперира релативно брзо. Кај машките деца со вклештена кила ако не успее обидот за репозиција веднаш се поставува индикација за хируршка интервенција.
За разлика од ингвиналната хернија, умбиликалната хернија е ретко асоцирана со големи компликации. Поради тоа хируршкото лекување со одлага по навршување на втората година од животот. Исклучок од ова правило е голем умбиликален дефект (поголем од 2 сантиметри) бидејќи веројатноста за спонтано коригирање е скоро неможна
Папочна кила
Папочната или умбиликалната регија претставува централно место на случувањата во текот на ембрионалниот развиток. Покрај умбиликалните крвни садови, низ папочната врвца поминуваат уште две ембрионални структури (ductus omphaloentericus и urachus), кои играат улога во развојот на дигестивната цевка и уринарниот тракт. Постојат повеќе вродени аномалии или состојби, кои ја афектираат папочната регија, но најчеста е папочната кила. Настанува поради грешка во доближувањето и спојувањето на структурите на предниот стомачен ѕид.
Втора по зачестеност тип на хернија по ингвиналните кили во детската возраст
Папочната кила е втора по зачестеност тип на хернија по ингвиналните кили во детската возраст. Според британската статистика (The British Hernia Centre), секое петто дете има папочна кила. Обата пола се подеднакво засегнати. Папочните хернии се почести кај прематурусите (предвреме породени), деца со Даунов синдром, а постои и семејна компонента.
Хируршкото лекување се одлага по навршување на втората година
За разлика од ингвиналната хернија, умбиликалната хернија е ретко асоцирана со големи компликации. Поради тоа хируршкото лекување се одлага по навршување на втората година од животот. Исклучок од ова правило е голем умбиликален дефект (поголем од 2 сантиметри) бидејќи веројатноста за спонтано коригирање е скоро неможна.
