Зошто моето дете плаче толку многу? Зошто не сака да оди во градинка? Зошто постојано ми вели дека не сакам? Зошто, зошто, зошто.. прашањето кое толку често не прати во воспитувањето на нашите деца. Дали некогаш сте помислиле дека одговорот лежи токму во биологијата, поточно во невронауката? Имено, многу детски однесувања кои ни изгледаат бесмислени, ирационални или непотребни имаат солидна невролошка основа и научно засновано објаснување. Разбирањето на развојните фази на децата ни ја олеснува комуникацијата со нашите деца, го олеснува родителството, а нивното детство поцелосно и поисполнето.
Дали некогаш сте се запрашале што се случува во главите на нашите деца кога тие се однесуваат на начин кој за нас е неприфатлив? Дали сте се обиделе да се ставите во нивна кожа и да се поврзете со емоциите што ги чувствуваат во тој момент?
Како пример, екстремното однесување од кое се плашат многу родители, temper tantrum или испади на бес. Приказната на сите им е добро позната – тригодишното дете што вреска се фрла на подот, мафтајќи со рацете и нозете, се зацрвенува и удира сè околу себе, вика, гребе, се пени во устата, накратко – неговото однесување. повеќе личи на епилептичен напад отколку на протест. Повеќето родители во оваа ситуација прибегнуваат кон „проверени“ методи и извлекуваат три опции од својот арсенал – казна, игнорирање или посрамување.
Казна, игнорирање или посрамување
Кога го игнорираме детето кое минува низ тантрум, го поттикнуваме неговиот гнев и на тој начин ја зголемуваме состојбата на хипер-раздразливост во која се наоѓа. Ајде да се замислиме во слична ситуација – сме имале ужасен ден на работа, не сме ги постигнале посакуваните цели, сме се скарале со колегите, доаѓаме дома лути и тажни да му се пожалиме на партнерот, викаме и не можеме да ги контролираме нашите емоции – а тој – наместо да не слуша и утеши, почнува да не игнорира. Во тој момент ни треба некој кој ќе биде покрај нас и кога сме тешки и невозможни. Ова е токму она што го сака нашето дете.
Ако го игнорираме, казнуваме или срамиме кога лошо се однесува, му испраќаме порака дека не е добар (дете на таа возраст не се разликува себеси од своето однесување). Имплицитно му кажуваме дека не можеме да се справиме со неговите емоционални состојби. Треба да се потсетиме дека пред нас не е возрасен чие однесување сакаме да го промениме, туку емоционално легитимно незрело дете со кое сме длабоко поврзани.
Детето не може да го контролира своето однесување
Дете од две или три години не може самостојно да се смири – нема капацитет за емоционално саморегулирање. Нему му треба мајка, родител, која ќе го доведе неговиот возбуден систем во состојба на мир и рамнотежа. За време на тантрумот, лимбичкиот (несвесен) дел од мозокот е активен – детето апсолутно не може да го контролира своето однесување, туку тоа само му се случува. Заглавена е во емотивен вител и токму затоа приказните за манипулација едноставно не држат вода.
Родителите треба да му покажат на детето дека се со него и дека имаат цврсти граници (тука не зборуваме за попустливо родителство). Понекогаш цврста прегратка, понекогаш присуство, понекогаш галење по грбот – сето тоа се добри опции и секој родител ќе знае што најмногу му одговара на неговото дете. Важно е да се запамети дека на детето тогаш му треба некој да се грижи за него бидејќи не може да се грижи за себе.
