Угостителските објекти од утре ќе можат да примаат гости и во внатрешните делови. Наскоро (1 јули) ќе се отворат и двата меѓународни аеродроми во земјава, во Скопје и Охрид. Колкав е ризикот од инфекција со коронавирус во затворени простори, во авиони, но и на разни други јавни места и дали има дополнителни начини на кои може да се заштитиме, се прашањата на кое се обидуваат да одговорат експертите.
Кои се клучни фактори?
- Најочигледен клучен фактор за зараза со COVID-19 е РАСТОЈАНИЕТО, односно престојот во близина на заразено лице. Истражувањето започнато уште во 1930-тите години покажа дека откако едно лице ќе се искашла, повеќето капки испаруваат или паѓаат на земјата на растојание од еден метар.
Тоа е и причината зошто Светската здравствена организација (СЗО) се определи за правило од еден метар при одржување на социјална дистанца.
- Друг клучен фактор е ВРЕМЕТО – колку долго сте во близина на заразено лице. Британските експерти велат дека ризикот од инфекција е ист ако поминете шест секунди со заразено лице на растојание од еден метар или една минута на оддалеченост од 2 метри.
На места каде што е тешко да се одржи социјалната дистанца, се препорачува да се ограничи престојот во ист простор на 15 минути, пишува Би-би-си.
Зошто е важно да се проветрува?
Научниците утврдиле дека престојот на отворено е помалку ризичен отколку да престојувате во затворено бидејќи капките што ја пренесуваат инфекцијата ќе се разредат на свежиот воздух и ветер. Но, тоа не значи дека не постои можност за пренесување на болеста, разликата е што во затворен простор, каде што нема многу свеж воздух и каде луѓето остануваат заедно подолго, шансата за инфекција е поголема.
Британските власти ги советуваат своите граѓани да одржуваат растојание од два метра и на отворено, доколку е можно.
Ако можете да го почувствувате здивот на вашиот пријател, кој мириса на лук, кари или алкохол, тоа значи дека сте доволно блиску до него и дека притоа можете да вдишите и вирус
Во затворен простор, каде што нема многу свеж воздух и каде луѓето остануваат заедно подолго, шансата за инфекција е поголема
Вирологот Џулијан Танг од Универзитетот во Лестер го проучувал движењето на воздухот кога луѓето зборуваат и заклучил дека вирусот може да се шири и само преку разговор
Кои се ризиците во затворениот дел на рестораните?
Студијата спроведена во кинескиот град Гуангжу го следела развојот на инфекцијата кај група луѓе кои седеле на иста маса во ресторан и на меѓусебна оддалеченост од еден метар.
Меѓу нив било и лице заразено со коронавирус кое немало никакви симптоми и не знаело дека е болно. Во текот на следните неколку дена, уште девет лица од ресторанот биле позитивни на Ковид-19, вклучувајќи и пет гости кои седеле на другите маси неколку метри подалеку.
Кинеските експерти заклучиле дека вирусот во тој инцидент најверојатно циркулирал преку системот за климатизација. Ако нивната претпоставка се потврди со понатамошно истражување, тоа би значело дека растојанието од неколку метри не гарантира безбедност во затворени простори со сличен систем на вентилација.
За подобро да го истражат начинот на циркулација преку климатизација, тим од Универзитетот во Орегон, специјализиран за проучување на движењето на микробите во зградите симулирал различни видови на вентилација во ресторан. Во едно сценарио, субјектот кашлал без да ја покрие устата и било откриено дека најголемите капки паднале на неговата маса. Но, помалите капки успеале да ја фатат струјата на воздухот од уредот за климатизација на другиот крај на просторијата.
Резултатот од нивното истражување бил сличен на оној на кинеските научници: ситните капки и честички се прошириле до луѓето кои седеле на другите маси.
Навистина е невозможно целосно да се отстрани ризикот од инфекција во затворениот дел од рестораните
Оваа симулација сè уште не докажува дека коронавирусот може да се пренесе на овој начин. Тоа зависи од неколку фактори; од тоа дали вирусот е сè уште активен откако патувал низ целата просторија и од тоа дали станува збор за доволна количина вирус да зарази некого.
Како рестораните да станат побезбедни?
Експертите од Орегон симулирале уште едно сценарио во истиот ресторан, во кое покрај лицето кое кашлало бил отворен прозорец и поставен екстрактор на воздухот на спротивниот ѕид. Во овој случај, капките не патувале низ ресторанот, туку во прилично права линија од прозорецот до вентилацијата.
Свежиот проток на воздух за да се разреди збирот на капки со вирус, е еден од можните начини за ублажување на можноста за инфекција во рестораните.
„Навистина е невозможно целосно да се отстрани ризикот од инфекција, но ние покажавме како може да се намали преносот на вирусот“, рече архитектот Кевин Ван Ден Вимеленберг од Универзитетот во Орегон.
Патување со авион
Во авион веројатно нема да можеме да практикуваме социјална дистанца, освен ако не е половина празен, но сосема сигурно ќе бидеме во иста просторија со други луѓе подолго од 15 минути.
Врз основа на овие два клучни фактори, воздушниот сообраќај е доста ризичен. Што се однесува до вентилацијата во авионите, тоа е еден вид меч со две острици. Од една страна, воздухот во кабината постојано циркулира, така што ако некој кашла лесно може да се рашири инфекцијата. Од друга страна, модерните авиони го филтрираат воздухот во патничката кабина на секои неколку минути и таквата постапка би требало да ја намали можноста за ширење.
Што е со ризиците на работа?
Тешко е да се одржи социјалната дистанца во фабриките и канцелариите. Вирологот Џулијан Танг од Универзитетот во Лестер го проучувал движењето на воздухот кога луѓето зборуваат и заклучил дека вирусот може да се шири и само преку разговор.
„Ако можете да го почувствувате здивот на вашиот пријател, кој мириса на лук, кари или алкохол, тоа значи дека сте доволно блиску до него и дека притоа можете да вдишите и вирус“, рече тој.
