ПИШУВА: Д-р Даница Поповска
специјалист по ортопедија
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
Кифозата е нарушување на ’рбетниот столб кај кое има преголемо испакнување на ’рбетот наназад, што предизвикува голема закривеност на грбот. Се употребува и терминот подгрбавеност. Кифозата може да се појави во кој било период од животот, но е честа во период на пубертетот.
Кифозата може да се забележи при редовните систематски прегледи кај детето. Понекогаш родителите може да забележат дека детето изгледа подгрбавено или дека грбот му е премногу заоблен. Овој изглед најчесто предизвикува загриженост кај нив
Најчесто кифозата не предизвикува проблеми и не е потребен специфичен третман. Понекогаш може да биде потребно помагало – корсет за кифоза и вежби за да се подобри ставот на пациентот и да се зајакне грбната мускулатура. Во најтешките случаи кифозата може да биде болна, да предизвикува значителен деформитет и да предизвикува проблеми со дишењето. Во овие ретки случаи е потребна хируршка интервенција за намалување на деформитетот и симптомите.
’Рбетниот столб е составен од делови, кои кога се гледаат од страна, бочно, се извиткани, не се сосем прави. Така, во вратниот и слабинскиот дел ’рбетниот столб е испакнат нанапред, па грбот во овие делови е вдлабнат. Ова извиткување се нарекува лордоза.
Во предел на градниот кош ’рбетот, со тоа и грбот, е испакнат наназад кај сите луѓе и ова е нормална, физиолошка кифоза. Ваквите кривини на ’рбетот се многу значајни за одржување на рамнотежата и исправениот став кај човекот. Ако која било од овие кривини премногу се намали или зголеми, тоа предизвикува проблеми во седењето и стоењето, а ставот изгледа неправилен. Кога ќе го употребиме терминот подгрбавеност (кифоза) обично мислиме на премногу зголемена торакална (градна) кифоза.
Кифозата може да се забележи при редовните систематски прегледи кај детето. Понекогаш родителите може да забележат дека детето изгледа подгрбавено или дека грбот му е премногу заоблен. Овој изглед најчесто предизвикува загриженост кај родителите. Многу ретко, пациентите со кифоза можат да имаат болки во грбот, трпнење и слабост на нозете, проблеми со одењето и задржувањето на урината.
Дијагноза
Дијагнозата на кифоза најчесто се поставува со преглед. Детето се прегледува соблечено, се проверува неговиот став, се бара да се наведне нанапред за да се процени на тој начин закривувањето на ’рбетот. Може да се побара да легне на грб, за да се процени дали кифозата е флексибилна и се исправа или е фиксна. Често, но не во секој случај, се прави и рентгенска снимка на ’рбетниот столб за да се види формата и состојбата на пршлените и точно да се измери искривувањето. Обично искривување над 50 степени кај деца и во период на пубертет се смета за абнормално. Многу ретко, кај пациентите со симптоми во нозете или потешкотии во дишењето, како и кај оние кај кои се планира оперативен зафат, се прави компјутеризирана томографија или магнетна резонанца на ’рбетот.
ВИДОВИ НА КИФОЗА И НИВЕН ТРЕТМАН
Постурална кифоза
Ова е зголемено закривување на градниот ’рбет кое е флексибилно, односно може да се исправи ако на детето му се каже да го исправи грбот или доколку легне на грб. Најчесто се должи на неправилно држење на телото и е најзабележително во тек на пубертетот. Почесто се јавува кај девојчињата. Најчесто не предизвикува никакви симптоми. Ова е најчестиот тип на кифоза, кој се лекува само со вежби и физикална терапија за зајакнување на мускулатурата и подобрување на држењето и не предизвикува проблеми понатаму во животот.
Искривување над 50 степени кај деца и во период на пубертет се смета за абнормално
Scheuermann – ова кифоза
Кај овој тип на кифоза, деформитетот настанува поради тоа што прешленските тела имаат клиновидна форма, во предниот дел се пониски во однос на задниот. Овој деформитет најчесто ги зафаќа торакалните (градните) пршлени. Кривината најчесто е поголема отколку кај постуралната кифоза и може да предизвикува и болки во пределот на најголема закривеност. Шоермановата кифоза се појавува во пубертет или адолесценција и е почеста кај момчињата. Таа се лекува со вежби, физикална терапија и носење на корсети за кифоза. Ако болките се силни, може да се примаат и лекови за болка, како ибупрофен. Многу ретко искривеноста кај овој тип на кифоза надминува 75 степени, па е потребна оперативна интервенција.
Конгенитална кифоза
Конгенитална значи вродена, присутна при раѓање. Кај овој тип на кифоза, постои проблем во правилното оформување на пршлените и ’рбетниот столб во тек на феталниот развој, пред раѓањето. Некои прешлени може да имаат неправилна форма или да се споени меѓу себе. Оваа состојба може да предизвика прогресивно влошување на кифозата во тек на растот на детето. Овој тип на кифоза е поредок во однос на другите два, но се манифестира веднаш по раѓањето или во тек на првите години од животот. Освен деформитетот кој постепено се зголемува со растот, може да предизвика и невролошки проблеми поради зафаќање на ’рбетниот мозок и нервите кои минуваат низ ’рбетниот канал, како што се слабост на нозете и проблеми со контролата на мокрењето. За спречување и третман на ваквите проблеми, често кај конгениталната кифоза е потребен оперативен третман рано во животот.
