ПИШУВА:
Д-р Моника Јариќ – Бојкоска
специјалист по семејна медицина
♦♦♦♦♦♦♦
Матичниот (семејниот) лекар, како столб на здравствениот систем е оној кој прв стапува во контакт со најшироката популација и каде врската лекар-пациент се базира врз доверба. Од таа причина, пациентите се обраќаат кај својот лекар за сите здравствени дилеми со кои се соочуваат. Кај родителите најактуелна тема за консултација е имунизацијата
Имунизација од аспект на семеен лекар
Имунизацијата претставува една од најефикасните превентни здравствени интервенции со која успешно се сузбиваат т.е. се контролираат голем број заразни заболувања, што резултира со намалување на морбидитетот и морталитетот од инфективни болести. Медицинските професионалци ја сметаат оваа интервенција како една од најголемите научни придобивки за човештвото, следејќи го принципот „Подобро да се спречи, отколку да се лечи“.
Со оглед на бенефитот кој е од јавно-здравствен карактер, имунизацијата е заштитена со законска регулатива
За жал, таа прерасна во проблем на глобално ниво од пред години, ако не и децении наназад, со ширење на (дез)информации преку социјалните медиуми кои се покажаа како мошне влијателен фактор врз животните одлуки на луѓето, а преку кои се разниша и довербата кон медицинските авторитети. Сето тоа резултира со се послаб процент на вакцинирани деца од година во година, што секако го зголемува ризикот од појава на инфективни заболувања кои се сметале за искоренети во делови од светот каде вакцинацијата била широко применета. Со вакво сценарио се соочуваме и во нашата земја, каде епидемијата на морбили веќе однесе енормен број на детски животи.
Матичниот (семејниот) лекар, како столб на здравствениот систем е оној кој прв стапува во контакт со најшироката популација и каде врската лекар-пациент се базира врз доверба. Од таа причина, пациентите се обраќаат кај својот лекар за сите здравствени дилеми со кои се соочуваат.
-
Кај родителите најактуелна тема за консултација е имунизацијата. Нивниот став во поглед на имунизацијата може да се претстави во неколку групи и тоа:
⇒ Родители кои беспрекорно го почитуваат календарот на имунизација;
⇒ Родители кои прифаќаат со претпазливост;
⇒ Родители кои се двоумат;
⇒ Родители кои ги одложуваат или селектираат вакцините;
⇒ Родители кои одбиваат секаков тип на вакцинација.
◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊
Улогата на семејниот лекар е клучна во контактот со критичните групи на родители затоа што нивниот став може да се промени исклучиво со примена на комуникациски вештини и знаења од оваа област. Ефективната интеракција насочена кон препознавање на нивните предрасуди или грижи може прецизно да го адресира проблемот и да води кон афирмативен процес на одлучување.
Во семејната медицина постои тренд на напуштање на патерналистичкиот модел на консултација каде „докторот знае се“, во корист на современите модели како што е информирана согласност и поделена одговорност. Под информирана согласност се подразбира дека пациентот е тој кој носи одлука за своето здравје врз основа на претходна информација добиена од страна на лекарот. Поделената одговорност е грижа насочена кон пациентот како индивидуа со сите особености, што резултира со една согласност т.е. спогодба помеѓу лекарот и пациентот за сите здравствени мерки кои се преземаат за да го заштитат или зачуваат неговото здравје. Сепак, последните два модели се покажале како понеефикасни во процесот на носење одлуки затоа што лекарот со својата партиципаторна улога дозволува родителите да одолговлекуваат, за сметка на тоа што задоволството од консултацијата е поголемо, додека презентирањето на сите вакцини подеднакво како стандард, рутина, мандаторна мерка за заштита на севкупната популација, води кон поголема ефикасност во поглед на реализација на вакцинација, но помала во однос на задоволството на пациентот.
Комуникациските вештини на лекарот се презентираат токму преку способноста да ги комбинира овие методи во вид на понудена информација, но и јасен, дециден, облигаторен став, со што тој станува клучен фактор за успехот на имунизацијата на национално ниво.
