Во едно од своите предавања, д-р Ранко Рајовиќ, експерт за детски развој и креатор на програмата за учење НТЦ, зборува за тоа кои области од мозокот најмногу треба да ги развиваме кај децата и зошто тоа не го правиме.
Како што објаснува д-р Рајовиќ, најважни за развојот на мозокот се:
- Ротација;
- Рамнотежа;
- Стапала;
- Динамична акомодација на окото;
- Фини моторни вештини;
- Говор.
Гледајќи го денешното дете, се поставува прашањето дали тоа има игри кои вклучуваат петнаесетминутна ротација, секој ден? Дали има игри кои вклучуваат ротација и балансирање во траење од 15 минути? Дали секој ден поминува по 5 километри? Дали има динамична акомодација на очите, со следење на предмет што доаѓа и си оди брзо (како што е топката), повторно, СЕКОЈ ДЕН?
Не.
Гледајќи го денешното дете, се поставува прашањето дали тоа има игри кои вклучуваат петнаесетминутна ротација, секој ден? Дали има игри кои вклучуваат ротација и балансирање во траење од 15 минути? Дали секој ден поминува по 5 километри? Дали има динамична акомодација на очите, со следење на предмет што доаѓа и си оди брзо (како што е топката), повторно, СЕКОЈ ДЕН?
„Нема топка. Децата не знаат да фатат топка. Јас пробав, пробајте и вие. Ги наредив првачињата и им фрлив топка од 2,5 метри, но не да ја фатат во раце, туку да ја фатат меѓу дланките. Не можат, 50 % од нив не можат да ја фатат меѓу дланките. А некои дури и ги вртат главите. Се плашат од топки, и тоа од оние лесните, пластични. Ние некогаш секој ден по десет часа правевме акомодација на очите. Трчавме преку камења, преку гранки, на угорнина, удолница, окото правеше динамична акомодација“, вели д-р Рајовиќ.
Тој го поставува и прашањето каде трчаат децата денес? Во градовите каде што живее мнозинството нема пречки, а не се движат низ шумите.
„Дете родено во градот е веќе оштетено. Бидејќи нема развиена динамична акомодација на окото. А зошто е тоа важно? Па, затоа што токму поради овој недостаток се јавува дислексијата. Тоа е проблемот. Секој дел од мозокот што не сме го развиле правилно, влијае на тоа детето да не може да поврзе сè. Нивната единствена шанса денес им е топката и таа треба да биде главниот реквизит“, објаснува Рајовиќ.
Зборувајќи за фината моторика, д-р Рајовиќ тврди дека таа денес е многу слабо развиена кај децата бидејќи родителите се во заблуда дека во тој сегмент од развојот се доволни сетови со боцки и лего коцки.
„Фината моторика подразбира развој на сите десет прсти, а децата денес не ги користат четвртиот и петтиот прст. Не им треба за повеќето играчки“.
Зборувајќи за сите овие сегменти од развојот, д-р Ранко Рајовиќ не враќа во времето кога сме биле деца и не потсетува на две игри кои ги исполнуваа сите услови за нормален детски развој: ластик и џамлии
Проблемот со говорот исто така е алармантен. Тој тврди дека детето треба да зборува многу, по 10 часа секој ден.
„Ако не зборува во градинка, дома му пуштаат телевизор, како да го развие говорот? Уште и ако јаде мека храна, тоа е нарушување на говорот во најава. Тоа е нашето дете денес“, тврди овој експерт за детски развој.
Зборувајќи за сите овие сегменти од развојот, д-р Ранко Рајовиќ не враќа во времето кога сме биле деца и не потсетува на две игри кои ги исполнуваа сите услови за нормален детски развој: ластик и џамлии.
Дали девојчињата играа ластик по 15 минути или повеќе секој ден?
„Па, јас се сеќавам. Од утро до вечер. Пред училиште, секој одмор, после училиште, на пат кон дома, меѓу две столчиња во кујната. Па, тоа беше три часа. 180 минути. И дали во тие 180 минути имаше 15 минути ротација, исто толку рамнотежа, стапала, акомодација на очите? Секако дека да. И секое движење е важно и придонесува за развој на мозокот. Во една игра – ЦЕЛИОТ МОЗОК РАБОТИ. Истото е и со џамлиите. Чучни, стани, сврти се, фина моторика, акомодација на очите, се е тука. Па дури и процесите на мисловна класификација, каде што детето ги класифицира џамлиите и сериите (колку добило и колку изгубило). Сè е тука.”
А кога сето тоа децата го развиваат денес, се прашува Рајовиќ?
„Немојте повеќе да се чудите зошто имаме толку многу пречки во развојот. Тоа е поради ова“, заклучува д-р Рајовиќ. (Зелена учионица)
