Досадата е еден вид стрес и непријатна состојба. Кога им е досадно, и возрасните и децата се трудат да се ослободат од тоа чувство, односно да најдат некоја занимација. Меѓутоа, проблемот со досадата кај децата во денешно време има загрижувачки размери бидејќи децата тешко наоѓаат хоби без да бидат поврзани со компјутер, видеоигри или мобилен телефон.
Што ќе прави дете кое не знае да ја реши досадата за 5 или 10 години? Ќе биде фрустрирана личност со праг на толеранција – нула. Тоа дете мора да добие веднаш и сега, нема да може да чека. Тоа се новите генерации деца кои ни доаѓаат, вели д-р Ранко Рајовиќ, еден од најголемите авторитети во областа на воспитувањето и образованието на децата
Д-р Ранко Рајовиќ, авторот на програмата за учење НТЦ, која го поттикнува интелектуалниот потенцијал на децата и развива брзина на размислување и заклучување, зборува за тоа што можат родителите да направат, но и каде грешат кога станува збор за детската досада.
Денешните родители кои биле деца пред 30 години секако се сеќаваат дека во тоа време во куќата постоел само еден телевизор со една или две програми, а кога им било досадно, излегувале надвор да бараат друштво за играње. Не било проблем да се оди пеш или со велосипед четири, пет, шест километри до игралиштето каде што играле час, час и половина и потоа се враќале дома.
Кога врнело, морале сами да смислуваат игри, а родителите тогаш не го решавале проблемот со досадата на своето дете, туку детето само го решавало.
Или играло со играчки или составувало коцки или правело кула од дрвени коцки.
Проблемот со досадата отсекогаш бил тригер и досадата е важен и добар фактор во развојот на детето. Кога му е досадно, детето мора да смисли нешто, да се организира, мора да поврзе некои работи, можеби да направи некоја нова игра, да побара друштво.
Што се случува со децата денес?
Родителите премногу ги штитат децата, наместо детето тие прават една, две, три работи… Родителите го решаваат проблемот со досадата на нивните деца наместо да им дозволат сами да го решат. На детето му купуваат видеоигра, па кога ќе му здосади таа игра, му купуваат друга.
Мозокот е орган за преживување кој се формира во првите пет години од животот, а во тој период на адаптација мозокот мора да види дали детето се родило во Африка во џунгла, во пустина или некаде на Северниот Пол – за да може да го подготви детето да преживее. Во периодот на адаптација, мозокот прифаќа се, а кога родителот му чита на детето уште од мали нозе, таа прва љубов кон родителите и поврзаноста со родителите оди со книгата. Ако, на пример, книгата се чита од 19 до 19.20 часот детето ќе го памти тоа цел живот
Ќе вклучат ТВ на кој има 50 програми, а тие програми ги правеле психолози за да го „заробат“ детето да гледа што повеќе телевизија. Компјутерите не се лоша работа и треба да бидеме во чекор со развојот на технологијата, но проблемот е кога тие буквално стануваат замена за се.
Нашите деца растат во виртуелен свет. Пред неколку години бев навистина шокиран кога видов дека на видеоигрите пишува 4, 5, 6, 7. Мислев дека тоа е знак за возраста на детето. Тогаш ми кажаа дека тоа е знак за нивото на насилство во играта, колку крв имало, дали се отсечени раце, нозе, глави.
Кај сите големи луѓе, без разлика на полето во кое се успешни, раното детство било исклучително важно за нивниот успех
Многу родители бараат помош од мене бидејќи не знаат како да го одвикнат детето од видеоигри. Играњето игри создава зависност бидејќи мозокот лачи премногу ендорфин, што предизвикува премногу среќа.
Слушнав од еден пријател дека кога планирале патување нивните два сина на 9 и 12 години не сакале да одат на море бидејќи им било убаво во Нови Сад. Но, сепак, заминале на море, а кога дошле таму ретко кога сакале да одат на плажа, велеле дека имаат главоболка, дека им е силно сонцето… Што правеле? Седеле во хотел и играле видеоигри.
Што ќе прави дете кое не знае да ја реши досадата за 5 или 10 години? Ќе биде фрустрирана личност со праг на толеранција – нула. Тоа дете мора да добие веднаш и сега, нема да може да чека. Тоа се новите генерации деца кои ни доаѓаат, вели д-р Ранко Рајовиќ, еден од најголемите авторитети во областа на воспитувањето и образованието на децата.
Тоа што родителите им го решаваат проблемот со досадата на своите деца е можеби третина од сите проблеми во воспитувањето, продолжува Рајовиќ. Кога му е досадно на детето, родителите мора да знаат дека треба да го пуштат, нека можеби и заплаче…
Имам пријателка која кога и кажала ќерка и дека и е здодевно, таа и одговорила „Како мислиш досадно, па само на глупавите деца им е досадно, а ти не си глупава.“ И тогаш девојчето се тргнало и отишло да си игра. Детето развива и креативност и логично размислување кога се бори против досадата.
Што може да направи родителот?
Родителот може да игра со детето некои игри како што е шахот или лего коцки. Кај детето може да создава љубов за некои важни работи, на пример, спрема книгите.
Проблемот со досадата кај децата во денешно време има загрижувачки размери бидејќи децата тешко наоѓаат хоби без да бидат поврзани со компјутер, видеоигри или мобилен телефон
Купете му на вашето дете сликовници, малку гледајте, малку читајте. Ако во сликовницата има само слики од животни, родителот не треба само да ги наведе животните на сликата, туку треба да раскаже цела приказна, која, на пример, може да оди вака: „Ова е кучето Рекс кое дошло во селото, го изгубило својот брат со кого биле заедно во шумата, братот отишол во друго село, а Рекс се спријателил со мачка…“ Родителот ја раскажува приказната, па за два дена нешто ќе смени, а детето ќе се буни: „Не, не е така, нема врска, во вторник е вака, во четврток е така“, па тогаш и детето ќе почне да вметнува некои свои елементи во приказната.
Мозокот е орган за преживување кој се формира во првите пет години од животот, а во тој период на адаптација мозокот мора да види дали детето се родило во Африка во џунгла, во пустина или некаде на Северниот Пол – за да може да го подготви детето да преживее. Во периодот на адаптација, мозокот прифаќа се, а кога родителот му чита на детето уште од мали нозе, таа прва љубов кон родителите и поврзаноста со родителите оди со книгата. Ако, на пример, книгата се чита од 19 до 19.20 часот детето ќе го памти тоа цел живот, вели Рајовиќ.
Раното детство е исклучително важно за подоцнежниот успех
Соичиро Хонда, креаторот на големата автомобилска компанија „Хонда“, веќе бил стар, но и понатаму прв доаѓал на работа. Новинарот го прашал зошто и понатаму доаѓа на работа прв кога има толку пари во кои може да ужива, дека создал империја и навистина не мора прв да доаѓа на работното место… Хонда му одговорил дека ја сака својата работа и дека работата му е одмор.
Од каде толку голема љубов кон работата?, го прашал новинарот.
Хонда тогаш се присетил на неговото рано детство. Бил многу приврзан за неговиот татко и сакал кога татко му го носел на раменици додека ја буткал количката со вреќи жито до млинот. Малиот Хонда во млинот ќе легнел врз вреќите и ќе чекал татко му да ја заврши работата. Малку и ќе отспиел, но цело време го слушал гласот на татко му. Цело време го слушал вртењето на воденичкиот камен, а тој звук ги будел цел живот најубавите чувства кај основачот на Хонда. Тој лежел до вратата од каде што допирал мирис на моторно масло.
Кога ќе го почувствувам вртењето на машината и мирисот на маслото, се сеќавам на најсреќниот период од мојот живот, заклучил Хонда.
Кај сите големи луѓе, без разлика на полето во кое се успешни, раното детство било исклучително важно за нивниот успех, заклучува д-р Ранко Рајовиќ. (Детињарије)
