Ние сме, денес, нова генерација родители. Разгалена од технологијата, но секогаш во недостаток на време. Генерација која постојано се обидува да пронајде начини да го подобри своето родителство, а некако пропушта да го види „дрвото од шумата“. Ние сме тие кои постојано се стремиме кон најдоброто и во тој стремеж забораваме да застанеме и да го погледнеме своето дете.
Повторното враќање на фокусот на мали и секојдневни радости и благодарност што сме благословени што сме родители е всушност единствениот вистински родителски стил. Оној што нè враќа на природното и свесно родителство.
Ова го вели д-р Шефали Сабари, која докторирала клиничка психологија на Универзитетот Колумбија. Автор е на повеќе наградени книги и предавања на тема свесно родителство, ширум светот. Интервју со неа направи порталот „Parent Cycle“, а интересни делови од разговорот пренесуваме овде.
Го воведевте и дефиниравте поимот „свесно родителство“. Што точно значи тоа?
Д-р Шефали: Идејата за свесно родителство дојде од комбинација на моето искуство како мајка и од искуството на моите клиенти. Сфатив дека традиционалните пристапи како строга дисциплина или оние други пристапи засновани на идејата „што ќе биде ќе биде“, едноставно не функционираат. Како што се прилагодував на клиентите, почнав да забележувам проблеми и ситуации, а се се вртеше околу недостаток на свесност и разбирање – како кај нивните деца, така и кај нив самите. Без свесност, ја губиме способноста да се поврземе со децата, бидејќи го слушаме она што сакаме да го слушнеме. А неможноста да се поврземе со нашите сопствени деца е основата на сите проблеми во однесувањето што тие ги имаат.
Наметнатата дисциплина, од друга страна пак, доведува до огорченост, ја разбива детската креативност, имагинација и инвентивен дух. Исто така, кога дисциплината вклучува казни кои често погрешно ги нарекуваме „последици“, кај детето се развива анксиозност
Свесното родителство е всушност процес во кој растеме, така што на децата им дозволуваме да ни се покажат во светло кое, можеби, и не ни е најпријатно. За возврат, како родители добиваме шанса да ја развиеме нивната креативност, издржливост и карактер. Сè што им е потребно на децата за среќен и успешен живот всушност се наоѓа во нив. А нашата задача е да обезбедиме негувачка и поддржувачка средина во која тие можат да растат, наместо да ги принудуваме да бидат онакви какви што општеството очекува да бидат.
Отсекогаш сте тврделе дека секое дете е различно. Дали ова значи дека не постои рецепт за исправно родителство?
Д-р Шефали: Секое дете е навистина уникатно, што значи дека треба да му се пристапи на индивидуален, а не на универзален начин. И токму тоа ви го овозможува свесното родителство! Слушаме, гледаме, обраќаме внимание. И така ќе знаеме како да се однесуваме во секоја ситуација. Со своите деца работиме не така што ги контролираме, туку им даваме шанса да бидат тоа што се и им помагаме да растат.
Работата на родителот не е да одгледува и воспитува дете според сликата што тој самиот ја создал за детето. Нашата цел треба да биде да им помогнеме да го најдат својот пат.
Како можат родителите да станат „подобри“?
Д-р Шефали: Најдобар начин родителите да ја остварат својата улога е да бидат отворени да учат и да се развиваат. Мора да имаат храброст да се погледнат во огледалото што нивните деца им го пружаат. Ако сме навистина отворени наместо да го негуваме своето его, децата сами ќе ни го покажат сето она што пропуштаме да го видиме.
Секое дете е навистина уникатно, што значи дека треба да му се пристапи на индивидуален, а не на универзален начин. И токму тоа ви го овозможува свесното родителство! Слушаме, гледаме, обраќаме внимание. И така ќе знаеме како да се однесуваме во секоја ситуација. Со своите деца работиме не така што ги контролираме, туку им даваме шанса да бидат тоа што се и им помагаме да растат
Родителите многу често ги споредуваат своите деца едни со други. Какво влијание има тоа врз нивниот емоционален развој и психа?
Д-р Шефали: Споредувањето ја уништува индивидуалноста и ја намалува способноста на детето да развие внатрешна мотивација. На децата не им требаат надворешни мотиватори, постојани закани, казни и поткупување. Наместо да ја негува личноста и карактерот на детето, споредувањето со другите деца, ја крши нивната уникатност.
Повторното враќање на фокусот на мали и секојдневни радости и благодарност што сме благословени што сме родители е всушност единствениот вистински родителски стил. Оној што нè враќа на природното и свесно родителство
Во повеќето Ваши излагања се гледа дека не ја сакате дисциплината во смисла во која денес се перципира. Зошто?
Д-р Шефали: Дисциплината во сите нејзини форми е всушност обид да го контролираме детето и да го натераме да се однесува според нашите норми. И, да, секако сите ние треба да се погрижиме нашите деца да пораснат во цивилизирани луѓе за да можеме да живееме во друштво и со други луѓе, но сепак, наметнатото учење е суштински различно од учењето по модел.
Свесното родителство не поддржува контролирање на децата, туку им овозможува да учат. А тоа најдобро се реализира преку негување на семејната рутина. Кога работите во семејството се прават на одреден начин, а децата се охрабруваат да се однесуваат на ист начин, порано или подоцна тие ги прифаќаат тие практики.
Наметнатата дисциплина, од друга страна пак, доведува до огорченост, ја разбива детската креативност, имагинација и инвентивен дух. Исто така, кога дисциплината вклучува казни кои често погрешно ги нарекуваме „последици“, кај детето се развива анксиозност.
Често слушаме дека родителите треба да бидат многу внимателни за начинот на кој разговараат со своите деца. Дали има одредени теми или обрасци што се забранети?
Д-р Шефали: Треба да разговараме со децата онака како што сакаме тие да зборуваат со нас. Како разговараме со колеги, пријатели или други важни луѓе во нашите животи? Нашите деца ја заслужуваат истата почит и внимание. Ако сакаме да не почитуваат, мора да почнеме први. Тоа мора да биде начин на живот.
Работата на родителот не е да одгледува и воспитува дете според сликата што тој самиот ја создал за детето. Нашата цел треба да биде да им помогнеме да го најдат својот пат
Кој е Вашиот личен стил на родителство?
Д-р Шефали: Онака како што опишувам и во моите книги. Јас и ќерка ми сме многу блиски и навистина се трудиме да се прилагодиме една на друга. Таа има свои мисли и своја личност и јас ја охрабрувам тоа да го каже гласно. Дозволено ѝ е да биде тоа што е, на секој начин. Тоа значи дека смее да дискутира со мене, да не се согласува и да се бори за својот став толку силно колку што мисли дека треба. И јас ја слушам, почитувајќи ја. Заедно, доаѓаме до решенија и компромиси преку искрени преговори во кои нема игри на моќ или манипулации; само искрена дискусија каде секој има право да каже што мисли и чувствува.
Кој е Вашиот совет до родителите што го читаат ова?
Д-р Шефали: Мој совет до читателите? Оставете ги настрана сите идеи за родителството, сите техники за кои другите ви кажале дека се многу успешни затоа што ним им помогнале. Почнете да ги слушате вашите деца, трудете се да разберете што ви зборуваат. Бидете родителот кој ја работи најтешката работа, а тоа е работа на себе, за да можете зрело да одговорите на потребите на вашите деца, наместо да реагирате на начини кои родителите, за жал, премногу често ги користат за да ги воспитаат своите деца. (Зелена учионица)
