ПИШУВА:
Катерина Шекеровска-Димовска
katerina@pedijatar.mk
Деновиве е раздвижено во новоотворената ординација на претседателот на Здружението на лекари по општа-семејна медицина (ЗЛОМ-СМ) и потпретседател на Европската унија на семејни лекари – УЕМО, д-р Драган Ѓорѓиевски. Колеги, пријатели и пациенти во потрага по добар матичен лекар, секојдневно можат да се сретнат во просториите на ПЗУ Д-Р ДРАГАН ЃОРЃИЕВСКИ – ординација за семејна медицина (сместена на приземјето во поликлиниката „Букурешт“), во која човечкиот пристап и континуираната грижа се во центарот на вниманието. Токму отворањето на сопствена ординација, како и актуелните сезонски вируси, аерозагадувањето и ангажманите во УЕМО се дел од темите на кои разговаравме во новогодишното интервју со д-р Ѓорѓиевски.
Годинава ја завршувате убаво и успешно – неодамна ја отворивте сопствената ординација за семејна медицина, ПЗУ Д-р Драган Ѓорѓиевски. Како ги доживувате првите денови од ова ново професионално поглавје и што значи ова за Вас лично и за Вашите пациенти?
Д-р Ѓорѓиевски: Отворањето на сопствена ординација го доживувам како природен, но многу емотивен чекор во мојата професионална кариера. Првите денови се исполнети со голема одговорност, но и со искрена радост и мотивација – чувството дека конечно создавам простор кој целосно ги одразува моите вредности и мојот пристап кон медицината.
За мене лично, ова претставува остварување на долгогодишна визија: да обезбедам континуирана, достапна и човечна здравствена грижа, каде што секој пациент ќе се чувствува сослушан, разбран и згрижен. Семејната медицина не е само лекување на симптоми, туку градење доверба и долгорочен однос со пациентите и нивните семејства.
Мојата цел е ординацијата да биде место каде што здравјето се гледа холистички, а пациентот секогаш е во центарот на вниманието
За пациентите, новата ординација значи модерен и пријатен амбиент, индивидуален пристап и поголема посветеност на превенцијата и квалитетот на живот. Моја цел е ординацијата да биде место каде што здравјето се гледа холистички, а пациентот секогаш е во центарот на вниманието.
Кои се клучните услуги и пристапи што пациентите можат да ги добијат кај Вас?
Д-р Ѓорѓиевски: Менаџирање на хипертензија и хиперлипидемија и редовно следење на истите без потреба од посета на кардиолог, мерење на крвен притисок, ЕКГ, менаџирање на дијабет и негово редовно следење. Понатаму, одредување на гликемија (шеќер), пикфлуометрија, отоскопија – преглед на уши во ординацијата на избраниот лекар, одвикнување од пушење со одредување на старост на белите дробови, рано откривање на хипотиреоза и одредување на терапија за истата и следење на пациентот, како и водење на пациентите со ХОББ И АСТМА. Секако и лекување на горнореспираторни инфекции, како и долнореспираторни инфекции и третман на пневмонии, третман на уринарни и сексуално преносливи инфекции, третирање на рани и преврски, аплицирање на мускуларна субкутана и интравенска терапија, следење на раст и развој на деца, водење на хронични заболувања од областа на ревматологија, нефрологија, гастроентерохепатологија, потоа редовна проценка на кардиоваскуларниот ризик, давање совети за мигренозни болки и употреба на прашалници за проценка на истите и рано откривање на деменција, како и водење и третман на лумбоишијалгија.
Сезоната на настинки е во полн ек – кои вируси најчесто доминираат и што би им препорачале на граѓаните за да се заштитат?
Д-р Ѓорѓиевски: Сезоната на акутни респираторни инфекции во есенско-зимскиот период е карактеризирана со зголемена циркулација на повеќе респираторни вируси, поттикната од ниските температури, почестиот престој во затворени и слабо проветрени простории и зголемената меѓучовечка интеракција. Најчесто доминантни вируси во овој период се риновирусите, кои се водечка причина за акутни инфекции на горните дишни патишта, инфлуенца вируси тип А и Б, кои предизвикуваат сезонски грип со поизразена клиничка слика и ризик од компликации, особено кај повозрасни лица и хронично болни, респираторен синцицијален вирус (RSV), значаен причинител на бронхиолити и пневмонии кај доенчиња и мали деца, но и кај постарата популација, како и аденовируси и сезонски хумани коронавируси, кои предизвикуваат широк спектар на респираторни симптоми.
Кај децата, загадениот воздух може да доведе до почести инфекции на дишните патишта, влошување на астмата, нарушен развој на белите дробови и зголемена чувствителност на алергени
Препораките за превенција се однесуваат на доследно спроведување на основните хигиенско-епидемиолошки мерки, вклучително и редовна хигиена на рацете и дезинфекција на површини; редовно проветрување и одржување соодветна влажност на воздухот во затворени простории; навремена вакцинација против сезонски грип, особено кај ризичните групи (лица над 65 години, хронично болни, бремени жени и здравствени работници); рано препознавање на симптомите и избегнување одење на работа или училиште при акутна симптоматологија, со цел спречување на понатамошно ширење на инфекциите; одржување на општа здравствена состојба преку правилна исхрана, адекватен сон и контрола на хроничните заболувања.
Загадениот воздух станува сѐ посериозен здравствен проблем. Какво е неговото влијание врз здравјето, особено кај децата и лицата со астма, ХОББ и други респираторни заболувања? И како да се заштитиме од неговите штетни ефекти?
Д-р Ѓорѓиевски: Загадениот воздух претставува значаен и растечки јавно-здравствен проблем, особено во урбаните средини и во зимскиот период. Најголемиот ризик по здравјето го носат суспендираните честички (PM₂.₅ и PM₁₀), азотните оксиди, сулфурниот диоксид, озонот и другите продукти од согорување, кои лесно навлегуваат во дишните патишта и системската циркулација.
Кај децата, загадениот воздух може да доведе до почести инфекции на дишните патишта, влошување на астмата, нарушен развој на белите дробови и зголемена чувствителност на алергени. Кај лица со астма, загадувањето често предизвикува егзацербации, појава на бронхоспазам, засилена кашлица, отежнато дишење и зголемена потреба од инхалаторна терапија, додека кај пациенти со хронична опструктивна белодробна болест (ХОББ), изложеноста на загаден воздух е поврзана со влошување на симптомите, почести егзацербации и забрзана прогресија на болеста. Кај лица со други хронични респираторни и кардиоваскуларни заболувања, се зголемува ризикот од хоспитализации, компликации и општо влошување на здравствената состојба. Долготрајната изложеност е поврзана и со зголемен ризик од кардиоваскуларни заболувања, мозочен удар и со пократок очекуван животен век.
Доминантни вируси во овој период се риновирусите, кои се водечка причина за акутни инфекции на горните дишни патишта, инфлуенца вируси тип А и Б, кои предизвикуваат сезонски грип со поизразена клиничка слика и ризик од компликации, особено кај повозрасни лица и хронично болни, респираторен синцицијален вирус (RSV), значаен причинител на бронхиолити и пневмонии кај доенчиња и мали деца, но и кај постарата популација, како и аденовируси и сезонски хумани коронавируси
Во однос на мерките за заштита од штетните ефекти би издвоил: следење на индексот на квалитет на воздухот и ограничување на престојот на отворено во денови со високо загадување, особено за ризичните групи; избегнување физичка активност на отворено кога концентрациите на загадувачи се високи; користење заштитни маски со филтер (на пр. FFP2/N95) при неопходен престој на отворено во услови на силно загадување; одржување на чист воздух во затворени простории – редовно проветрување кога надворешното загадување е пониско и, каде што е можно, употреба на прочистувачи на воздух. Секако, потребно е доследно придржување кон пропишаната терапија кај лица со хронични респираторни заболувања и редовни контроли кај матичен лекар или пулмолог. Како долгорочна превентивна мерка – намалување на индивидуалниот придонес кон загадувањето преку користење на почисти енергенси, јавен превоз и енергетска ефикасност.
Вие сте и потпретседател на Европската унија на семејни лекари – УЕМО. Како оваа позиција Ви помага да ги применувате најновите европски стандарди и препораки во секојдневната грижа за пациентите?
Д-р Ѓорѓиевски: Позицијата потпретседател на Европската унија на семејни лекари (УЕМО) претставува значајна професионална одговорност, но и важна можност за директен пренос на европските искуства, стандарди и препораки во секојдневната клиничка практика. Преку активното учество во работата на УЕМО, се овозможува континуиран пристап до најновите европски политики, клинички насоки и добри практики во областа на семејната медицина, јавното здравје и примарната здравствена заштита. Ова овозможува навремено усогласување на клиничките одлуки со доказно базирана медицина и современи европски препораки.
Дополнително, оваа улога овозможува размена на искуства со колеги од различни европски здравствени системи, што помага во препознавање иновативни модели на грижа, поефикасни превентивни програми и подобри начини за следење на хронични заболувања. Таквите искуства се адаптираат на локалниот контекст и се применуваат во практиката на начин што е реален и одржлив. Особено значајно е влијанието врз:
- Подобрување на квалитетот и безбедноста на грижата за пациентите, преку стандардизирани протоколи и јасни клинички патеки.
- Зајакнување на улогата на превенцијата и континуираната грижа, што е централен принцип во европската семејна медицина.
- Професионален развој и едукација, преку имплементација на современи образовни модели и препораки за континуирана медицинска едукација.
На крај, оваа позиција овозможува и активно застапување на интересите на пациентите и на семејните лекари, со цел унапредување на здравствените политики и подобрување на условите за работа во примарната здравствена заштита. Сето тоа директно се рефлектира во поквалитетна, посовремена и поефикасна грижа за пациентите во секојдневната практика.
Која е Вашата визија за понатамошниот развој на ПЗУ Д-р Драган Ѓорѓиевски?
Д-р Ѓорѓиевски: Нашата основна цел е да обезбедиме сеопфатна, современа и квалитетна примарна здравствена заштита, прилагодена на потребите на пациентите. Во иднина планираме проширување на дијагностичките услуги, воведување на иновации во електронската евиденција и следење на хронични пациенти по теркот на европските земји. Ќе работиме и на подобрување на комфорот и достапноста за пациентите, со кратки чекања и персонализирана грижа, како и континуирана професионална едукација на тимот за применување на современи клинички протоколи.
