Мастите (липиди) се најголемиот извор на енергија и имаат најголема енергетска вредност од сите хранливи материи.
Еден грам масти произведува 9 калории.
Мастите се неопходни за:
- Внес на витамини – витамините А, Д, Е и К се раствораат во масти, и маснотиите им помагаат на цревата да ги апсорбираат овие витамини.
- Развој на мозокот и нервниот систем – мастите се важни за изградба на мембраната на мозочните клетки.
- Термоизолација – слој масти под кожата пружа изолација на телото и помага да му се регулира температурата.
- Изградба на клетки – мастите се неопходни за составот на мембраната на секоја клетка.
- Производство на хормони во организмот
- Обезбедуваат енергија и енергетска резерва, што е значајно особено при болести или гладување.
- Мастите го забавуваат процесот на варење и подолго држат ситост.
- Носители се на есенцијални масни киселини, кои му се потребни на организмот, а не може сам да ги произведе.
Мастите по хемиска структура се делат на прости (триглицериди) и сложени, но за нашата исхрана е важно дали мастите содржат заситени или незаситени масни киселини, холестерол и трансмасни киселини.
Заситените масни киселини во последните години, се на лош глас. Нивниот прекумерен внес се доведува во врска со појавата на многу кардиоваскуларни заболувања. Главно ги содржат мастите од животинско потекло и масти добиени од кокосов орев и палма.
Незаситените масни киселини спаѓаат во групата на пожелни маснотии, и се препорачува нивен умерен внес. Ги има во билните маснотии, односно маслото (сончоглед, сусам, маслиново масло, ореви, лешници). Добар извор на овие масти е и рибиното масло. Во оваа група спаѓаат омега масните киселини.
Колку е потребен внес на масти кај децата?
Во периодот од една до три години, препорачаниот дневен внес на масти во исхраната е 30 до 35%, што изнесува 40 до 47 грама на ден.
Важно е да се внимава кои масти детето ќе ги внесува и предност да се даде на оние кои содржат незаситени масни киселини.
Колку детето е постаро, толку процентот на масти во дневното мени треба да се опаѓа, и да се движи од 25 до 30% од вкупниот енергетски внес.
