Детските желби за Божиќ денес се се’ освен скромни. Нов мобилен телефон, плејстејшн, ВР очила, ЛЕГО сетови од 300 евра… минале времињата кога детето ќе се задоволеше со книга и чоколадо. Колку и сите да се жалат дека немаат и се снаоѓаат, за Божиќ сепак решаваат да им приредат малку магија – односно да дозволат парите да им исчезнат од паричникот со брзина на светлина.
Од друга страна, тешко е да се штеди кога се во прашање новогодишните подароци, бидејќи веќе некоја игра за споменатиот плејстејшн, ако е нова, чини од 50 до 80 евра. Ниту книгите не се онакви какви што некогаш беа, па ако некој реши да му подари на детето поубава, поспецијална книга, како една голема 3Д сликовница која ја видов дека една госпоѓа ја купи вчера во центарот на градот, ќе мора само за неа да одвои 30 евра.
А ако се додаде и едно добро чоколадо, износот е речиси 40 евра, но тешко верувам дека некој ќе добие само книга под елката, колку и родителите да нагласуваат дека не сакаат претерување.
Во класот на мојот син, веќе неколку дена се води жива расправа за тоа кој „има“ колку пари. Децата гордо извикнуваат износи од 400 евра, испрашуваат другите колку имаат, се смеат ако некој каже помалку, па сите велат повеќе, а тоа дете кое првично кажало 400, тврди дека има уште 200 скриено тука и таму. Му реков на синот дека ако има потреба да зборува за своите пари, да каже дека нема ништо и да ги праша другите да му подаруваат. Му одговори дека никој нема да ја сфати шегата и ќе се исмеваат со него.
Се сведува сè на пари, а виновници сме само и единствено ние. По Божиќ сигурно ќе почне трка кој што добил, колку родителите потрошиле на подароци, кој е богат, а кој сиромав. При тоа, тие наивни деца дури и не проценуваат облека и обувки, не гледаат кој патува, а кој не, кој каде живее, туку само се споредуваат едни со други и се натпреваруваат. А ние за Божиќ не сакаме да штедиме и им помагаме да бидат уште подобри во натпреварот.
Истражувањата велат дека родителите минатата година во просек трошеле од 40 до 80 евра по дете, а некои дури и до 100 евра. Многумина признаваат дека износот се зголемува од година во година, најмногу поради поскапувањето на играчките, електрониката и производите кои се најпопуларни.
Зошто се зголемува износот?
- Притисок од реклами – Децата се изложени на голем број реклами и често посакуваат најновиот „хит“.
- Друштвени очекувања – Родителите се споредуваат со другите и се плашат дека нивното дете ќе добие „помалку“.
- Емоционален фактор – Многумина сакаат да им надокнадат на децата стрес, обврски и забрзано темпо на годината.
Една мајка призна дека е изгубена во целиот тој процес на подарување и не знае како да излезе од магичниот круг и да ги направи празниците нормални.
„Секогаш купувавме неколку играчки кога беше помал, но со годините подароците се комплицираа. Не можам да кажам дека мојот син сака скапи работи, но она што моментално го интересира едноставно не е евтино. Минатата година му купив безжични слушалки кои чинеле околу 50 евра. Не можев само тоа да го ставам под елката – ќе ја убив магијата со толку мал подарок“, се пожали таа. Оваа година син ми меѓу другото сака ваучер за Роблокс, но таа одбива да му купи оној од 50 евра. Но повторно, вели, не може да стави само ваучер под елката. Па така, со сите пресметки, дошла до тоа дека божиќниот подарок за детето речиси не може да биде поевтин од 100 евра.
Зошто создадовме чувство дека магијата е само многу подароци под елката? Не е така, велат оние кои на Божиќното утро се сликаат во идентични пиџами покрај елката под која стојат најмалку 30 пакети. Божиќот сепак не би бил ист без тие идентични пиџами.
Колку е навистина доволно?
Стручњаците нагласуваат дека вредноста на подароците не е во цената, туку во вниманието и времето поминато заедно. Децата најмногу се сеќаваат на активности и заеднички моменти, а не на вредноста на подароците. Многу родители затоа избираат концепт „три подароци“: нешто што детето сака, нешто што му треба и нешто за креативност/читање.
Но, за децата стана поважно да кажат во училиште дека добиле автомобил на далечински управувач, отколку дека мајката со нив шетала секој ден и оделе на кино, лизгалиште и слично. Јас тоа го сфатив кога мојот син ми кажа дека некои момчиња од неговиот оддел играат игри од моментот кога дојдат од училиште до спиење. Тој заклучи дека е премногу, но тие се фалат. Му реков да им каже дека неговите родители сакаат да поминуваат време со него и не може да биде толку на игрите. Повторно заклучи дека никој нема да разбере.
По празниците ни следува повторно море од пластика, украсен хартија и играчки кои ќе бидат само делумно разгледани. Очекува ни и жалење колку сме потрошиле, колку сè е скапо. При тоа, само кај мал дел од луѓето парите ќе одат на искуство и квалитетно поминато време со децата, додека кај поголемиот дел ќе одат на ваучери поради кои децата ќе се затворат во соби и „виртуелно“ ќе се дружат со други кои добиле истите ваучери.
