♦♦♦♦♦♦♦
Американската академија на педијатри (ААП) повикa на забрана за користење на дубачиња за деца поради многубројните повреди и повеќе од 30 смртни случаи од 1970 година, како и непостоењето на какви било предности за развојот на децата.
Продажбата на дубачиња во Канада е забранета од 2004 година, а во повеќе земји постојат препораки да не се употребуваат и да не се оставаат децата во нив. Во земјава, пак, се уште може да се купат на секој чекор, а на некој начин се и дел од нашата традиција на одгледување на деца. Време е за подигање на свесноста: зошто треба да се одбегнуваат и не се безбедни за употреба?
Во истражувањето објавено во часописот „Pediatrics“ јасно се наведува дека производството и продажбата на вакви играчки треба да се забрани.
„Детските дубачиња се опасни, немаат никаква корист за детето и не би требало да се продаваат“, предупредува д-р Бенџамин Хофман од Одделот на ААП за превенција на повреди, насилство и труење.
Главната причина за повредите предизвикани од употребата на дубачиња е паѓањето по скали или ситуации кога поради дубачето детето има пристап до околина која не е безбедна за него, како на пример, кујна во која се наоѓа шпорет со вклучена рерна и загреана врата. Повредите, велат лекарите, може да бидат сериозни, вклучувајќи и повреди на мозокот и труење
Експертите истакнуваат дека производителите наведуваат дека дубачињата се наменети за деца на возраст од пет до 15 месеци, односно во периодот кога самите треба да совладаат вештини за мобилност и да научат да одат. Главната причина за повредите предизвикани од употребата на дубачиња е паѓањето по скали или ситуации кога поради дубачето детето има пристап до околина која не е безбедна за него, како на пример, кујна во која се наоѓа шпорет со вклучена рерна и загреана врата. Повредите, велат лекарите, може да бидат сериозни, вклучувајќи и повреди на мозокот и труење.
Од 2004 до 2008 година со детските дубачиња се поврзани осум смртни случаи, се вели во истражувањето кое анализира податоци за деца помлади од 15 месеци, а чии родители побарале лекарска помош откако користеле дубаче.
Од 1990 до 2014 година во итната помош се обратиле 230.676 деца кои се повредиле во своето дубаче, а од вкупниот број, кај 90 проценти од децата се забележани повреди на главата или вратот. 74 проценти од нив паднале по скали. Помалку од пет проценти од вкупниот број на мали пациенти биле хоспитализирани, а скоро 38% доживеале некаков вид на фрактура.
Децата со дубачиња можат многу брзо да се движат, поради што родителите не се во можност навреме да реагираат на потенцијална опасност
Поради предупредувањата од педијатрите и експертите за штетноста на дубачињата во текот на четиригодишен период, бројот на повредени се намалил за 22,7 проценти. Сепак, ААП наведува дека тоа не е доволно.
„Ако веќе сакате да ги користите, најбезбедни се дубачињата без тркалца и тие треба да се промовираат како побезбедна алтернатива“, предупредуваат и додаваат дека дубачињата не влијаат на брзината со која детето ќе прооди или други моторни вештини, што е сосема спротивно на мислењето на многу родители.
Тимот на истражувачи, исто така, потенцира дека децата со дубачиња можат многу брзо да се движат, поради што родителите не се во можност навреме да реагираат на потенцијална опасност.
Ставот на Американската академија на педијатри
го делат и нашите доктори
„Не се препорачува дубаче, па дури ни џампер. Важно е да бидат кратко употребувани, во ситуации кога детето треба да се остави на кратко, неколку минути. Инаку да се користи дубачето за одење – не. Децата кои одат со дубак најчесто проодуваат на прсти. Потоа одењето на цело стапало не е така сигурно и стабилно“, вели д-р мед. науки Наталија Ангелкова, специјалист по педијатрија – невролог и доктор на медицински науки во областа на невромускулни болести.
„Одењето на прсти може да биде еден од знаците на незрелост и ако детето продолжува да оди на прсти за цело време после проодувањето треба да се побара консултација затоа што одењето на прсти е многу често еден од развојните знаци и на централниот нервен систем. Мора да се внимава дека одењето на прсти може да биде причинето од моторен проблем, но може да биде и од целиот психомоторен развој. Заради тоа е важно ако после 18. месец детето се уште оди на прсти да се провери зошто е тоа така и да се даде совет што да се прави“, советува д-р мед. науки Ангелкова.
„На прашањето за користење на дубаче – тука сум децидна дека не го дозволувам заради опасноста од повреди кај децата“, категорична е д-р Александра Михајловска, специјалист педијатар.
„Ставањето во дубак не се препорачува. Иако детето навидум е исправено и оди „порано“, дубакот всушност може да посмета на правилниот моторен развој, како што е правилното газење, развојот на бутната и грбната мускулатура. Исто така постои и ризик од превртување и сериозни повреди на бебето. Регистрирани се повеќе смртни случаи при вакви незгоди низ светот. Доколку детето е ставено во дубаче, не смее да се остави без надзор“, предупредува Д-р Даница Поповска, специјалист по ортопедија.
(К.Ш.Д.)
