ПИШУВА:
М-р Ивана Урдаревиќ
логопед, специјален едукатор и рехабилитатор
♦♦♦♦♦♦♦
За разлика од возрасните кои вербално се изразуваат, детето најпрво се изразува преку цртежот. Од тоа што детето ќе нацрта можеме да го следиме неговиот емоционален и социјален развој, колку детето интелектуално созреало, но и како се однесува кон околината, како ги доживува блиските луѓе, неговиот став према светот итн.
Формирањето и содржинскиот развој на детскиот цртеж се развива паралелно со развојот на детската моторика, говор, перцепција, создавањето на поимите итн. Почетоците на развојот на цртањето кај децата се јавуваат помеѓу втората и третата година во времето на интензивниот развој на говорот. До третата година кај 90% од децата, цртањето е во стадиум на чкртање. Содржината се уште нема значење, туку е само надворешен продукт на моторичка дејност. Периодот на чкртање е потребна фаза за понатамошниот развој на цртањето. По четвртата година на цртежот му дава име кога ќе биде готов или пред да почне со цртањето. Во предучилишниот период детето не ги црта предметите онакви како што се, туку ги црта според тоа што знае за нив, најпрво ги црта луѓето, потоа животните, потоа куќи, автомобили и други предмети.
Разликите во цртежите на девојчињата и момчињата се однесуваат пред се на изборот на тематиката и на самиот начин на прикажување. Машките деца во своите цртежи многу добро ја забележуваат пропорцијата на предметите, додека девојчињата посветуваат помалку внимание на димензиите и пропорциите на поединечни делови
Помеѓу четвртата и седмата година детските цртежи почнуваат да се диференцираат и тоа диференцирање најпрво е насочено на човекот, потоа на животните, куќите, автомобилите, па на цвеќе, облаци и дрвја. Пред да тргне на училиште детето во своите цртежи ги црта само карактеристичните предмети на предметот (шематски цртеж).
На возраст од 5-7 години, фигурите се цртаат подетално, но се уште нема пропорција помеѓу фигурата и предметот (фигурата може да биде поголема од куќата) – Votston 1995
После осмата или деветтата година во цртежот се појавува длабочината, односно третата димензија. Просторот се прикажува реалистички со правилен, односно објективен распоред на предмети.
Се што ќе нацрта детето треба да го примиме со пофалба и со воодушевување кон неговиот успех, а доколку постапуваме критички кон цртањето на детето може да создадеме плашливост, неодлучност па дури и отпор кон цртањето
Постојат карактеристични разлики во цртежите на девојчињата и момчињата. Тие се однесуваат пред се на изборот на тематиката и на самиот начин на прикажување. Машките деца во своите цртежи многу добро ја забележуваат пропорцијата на предметите, додека девојчињата посветуваат помалку внимание на димензиите и пропорциите на поединечни делови.
Утврдено е дека девојчињата порано покажуваат смисла за бои, отколку машките.
Во слободното цртање детето секогаш го внесува она што емоционално најмногу го привлекува или одбива. Она што го привлекува го става во преден план и цртежот го бои со светли бои, а она што го одбива го црта како помало и со темни бои.
Се што ќе нацрта детето треба да го примиме со пофалба и со воодушевување кон неговиот успех, а доколку постапуваме критички кон цртањето на детето може да создадеме плашливост, неодлучност па дури и отпор кон цртањето.
◊◊◊◊◊◊◊
ПРОЧИТАЈТЕ ПОВЕЌЕ СТРУЧНИ ТЕКСТОВИ ОД М-Р ИВАНА УРДАРЕВИЌ
НА СЛЕДНИОВ ЛИНК
