Според податоците на Институтот за јавно здравје на РСМ, во текот на март најчесто регистрирано акутно заразно заболување се овчите сипаници со вкупно 825 пријавени лица. „Тие во вкупниот број на заболени во месецот учествуваат со 57,7 %, а во групата на десетте најчести заразни заболувања за овој месец учествуваат со 58,5 %. Во однос на претходниот месец февруари 2024 (n=661), се регистрира зголемување на бројот на пријавени од овчи сипаници за 24,8 %, додека во однос на месец март 2023 (n=911) се регистрира намалување за 9,4 %“, се вели во Билтенот за движењето на акутните заразни заболувања во земјава во месец март, 2024 год.
Варичела (позната како овчи сипаници) е акутно, вирусно заболување кое започнува ненадејно со покачена телесна температура и развој на осип на кожата. Овчите сипаници се една од најзаразните болести, особено во раните фази на ерупцијата, како поради начинот на ширење, така и поради карактеристиките на вирусот што го предизвикува (варичела зостер вирус – VZV).
Карактеристично за осипот од овчи сипаници е тоа што избувнува постепено и во бранови, а карактеристиките на осипот постепено се менуваат: на почетокот и во траење од неколку часа, осипот е макулопапулозен (црвени дамки на кожата кои се на исто ниво со кожата), но постепено промените стануваат исполнети со бистра, па заматена течност (стадиум на везикули) и на крајот последната фаза – кога промените се сушат и на кожата остануваат гранулираните кори (красти). Везикулите обично се во форма на индивидуални промени кои не се спојуваат меѓусебно (т.н. монолкуларни везикули) и се празнат кога ќе се дупнат.
Периодот од моментот на изложеност на вирусот до појавата на првите симптоми (период на инкубација) варира и трае од 2 до 3 недели, обично 13 до 17 дена
Имајќи предвид дека промените на кожата се јавуваат во последователни бранови, кај еден пациент истовремено може да се забележат повеќе развојни облици. Почесто се локализирани на покриените отколку на отворените делови од телото, а може да се јават и на скалпот, високо во пазувите, на слузницата на устата, на горниот дел од респираторниот тракт и на конјуктивата (внатрешната страна на очните капаци). Најчестиот број на промени кај еден заболен е помеѓу 250 и 500, а случаите со само неколку промени се многу ретки.
Овчите сипаници се една од најзаразните болести, особено во раните фази на ерупцијата, како поради начинот на ширење, така и поради карактеристиките на вирусот што го предизвикува (варичела зостер вирус – VZV)
Варичелата се пренесува со директен контакт – по пат на капки, бидејќи вирусот се наоѓа во секретите на респираторниот тракт на пациентите. Други начини на ширење вклучуваат директен контакт со пациентот, т.е. со содржината на везикулите, како и со содржината на везикулите на пациентите со херпес зостер, бидејќи овие промени на кожата се доцна компликација и последица на инфекција со вирусот на варичела. Можен е индиректен пат на пренос преку предмети контаминирани со содржината на везикулите. Последната фаза на промени на кожата – т.н. красти не се заразни.
Периодот од моментот на изложеност на вирусот до појавата на првите симптоми (период на инкубација) варира и трае од 2 до 3 недели, обично 13 до 17 дена, додека инфективниот период (кога заразеното лице може да го шири вирусот во неговата околина) покажува значителни индивидуални варијации и обично трае 1 до 2 дена пред појавата на сипаници, додека не се исушат и последните промени на кожата – и прејдат во фаза на красти.
Варичелата се јавува во кое било време од годината, но почеста е во постудените месеци.
Одржување добра лична хигиена, однесување според бонтон кога станува збор за кивање и кашлање, социјално дистанцирање и избегнување контакт, дезинфекција на предмети контаминирани со секрет од носот, устата и грлото се важни во однос на превенцијата и сузбивањето на болеста. Во болнички услови, пациентите се изолирани поради ризикот од ширење на сериозна болест меѓу другите болнички пациенти, особено кај имунокомпромитирани лица.
