Конгениталните малформации на бубрезите и уринарниот тракт (анг. CAKUT-Congenital anomalies of the kidneys and urinary tract) се најчеста причина за хронична бубрежна болест кај децата и возрасните. Рефлуксот (враќање на урината од мочниот меур кон бубрегот, т.н. мокрење во сопствениот бубрег) и дисплазија, вродена неразвиеност на двата бубрега, кога бубрезите не се зрели, се едни од најчестите вродени аномалии кај децата
ПИШУВА: Проф. д-р Велибор Тасиќ
педијатар – нефролог, доктор по медицински науки
♦♦♦♦♦♦♦
Едни од најчестите конгенитални (вродени) мани се рефлуксот и последицата од рефлукс т.н. рефлуксна нефропатија, тешко оштетување на еден или двата бубрега или создавање на лузни во бубрезите. На тој начин бубрежната маса се намалува и тие филтрациони единици внатре, нефронски единици се губат и се губи капацитетот за прочистување на крвта, создавање на урина и исфрлање на отпадните материи. Со самото намалување на таа нефронска маса почнува да страда бубрежната функција. Aко е маната од една страна, шансата за оштетување на бубрежната функција не е толку голема бидејќи другиот бубрег може да компензира со својата функција. Но, ако се работи за мана којашто ги зафаќа двата бубрега, тогаш шансата за дефинитивна оштета е многу поголема.
Ние имаме стотоци и стотици деца со везикоуретрален рефлукс – враќање на урината од мочниот меур преку мочоводот до бубрегот. Се проценува дека некаде 30 до 50 отсто на деца со уринарна инфекција во основа имаат рефлукс. Се претпоставува дека секој 100-ти човек има рефлукс како феномен! Но не прави секој инфекција. Зошто? Ние не знаеме. Но кај секое второ или трето дете со уринарна инфекција имаме рефлукс и тој треба да се третира.
Aко е маната од една страна, шансата за оштетување на бубрежната функција не е толку голема бидејќи другиот бубрег може да компензира со својата функција. Но, ако се работи за мана којашто ги зафаќа двата бубрега, тогаш шансата за дефинитивна оштета е многу поголема
Прв аларм – уринарната инфекција
Oдреден број на рефлукси коишто се со повисок степен (рефлуксот се категоризира по тежина од 1 до 5) потешки рефлукси, 4 и 5 степен, кајшто постои големо проширување на мочниот систем можат да се откријат и пред раѓање со ЕХО, значи да се посомневаме, а после породувањето тие рефлукси и да ги докажеме со соодветно сликање. Еден процент од тие деца со поголеми, потешки рефлукси може да се дијагностицираат и потврдат веднаш после раѓањето, додека кај помалите степени на рефлукс, тие се откриваат после уринарна инфекција. Првиот аларм е уринарната инфекција, затоа што и помали степени на рефлукс може да доведат до оштетување на бубрезите и создавање на лузни, а не само 4 и 5 степен.
Дисплазија – вродена неразвиеност на двата бубрега
Не е само рефлуксот, туку постои и т.н. дисплазија, вродена неразвиеност на двата бубрега, тие бубрези не се зрели, немаме доволно од тие филтрациски единици, нефрони, бубрезите се неквалитетни и имаат многу послаба функција. Кога се влошува функцијата на тие бубрези? Се влошува тогаш кога имаме интензивен раст, кога телесната маса се зголемува, се зголемува крвотокот, па се јавува и потреба за зголемување на филтрација низ бубрезите, бубрегот не може да расте, не може да компензира. Тоа се случува или во тек на првата година или во тек на пубертетот кога има најголем раст. Тогаш доаѓа до декомпензација, бубрезите откажуваат, бидејќи тие бубрези не можат да растат, не може да ја зголемат својата функција, а имаме зголемени потреби на организмот во раст. Тогаш ја имаме таа дискрепанца и појава на хронична бубрежна слабост.
Дијализа VS eлективна трансплантација
Дијализата би требало да биде една привремена мерка до трансплантацијата. Дури на Запад се практикува и да не се оди на дијализа, туку да се оди веднаш на трансплантација, тоа се нарекува елективна трансплантација. Кога се оди веднаш на трансплантација, а не на дијализа, многу е подобар резултатот на трансплантации кај тие пациенти. Елективна трансплантација значи планирана трансплантација без период на дијализа.
Во наши услови, каде што трансплантацијата оди како што оди, прва опција е дијализата.
- Повеќе од истиот автор, проф. д-р Велибор Тасиќ
Ако еден од родителите имал ноќно мокрење, детето има 50 отсто шанси за истото
