Нормално е помеѓу браќата и сестрите да постојат силни емоции, зборови и реакции. Караниците и расправиите меѓу браќата и сестрите се сосема вообичаени – преку нив децата учат како да решаваат проблеми и да развиваат стратегии што подоцна ќе ги применуваат и во други конфликтни ситуации. Ривалството меѓу браќата и сестрите е, всушност, дел од процесот преку кој децата го наоѓаат своето место во семејството.
Караниците меѓу помалите деца обично се намалуваат со возраста, кога тие учат повеќе зборови, толеранција и социјални вештини
Темпераментот и карактерот имаат големо влијание врз способноста на детето да ги контролира своите чувства, особено лутината и фрустрацијата. Некои деца потешко се справуваат со гневот, што може да предизвика реакција кај другиот брат или сестра.
Караниците меѓу помалите деца обично се намалуваат со возраста, кога тие учат повеќе зборови, толеранција и социјални вештини. Некои браќа и сестри добро се разбираат целиот живот, а кај други има периоди на блискост и периоди на оддалеченост. Сепак, постојат и деца со различни карактери и темпераменти кои можеби никогаш нема да се разбираат добро.
Факти за ривалството меѓу браќата и сестрите
- Ривалството е почесто кај деца од ист пол и со мала разлика во возраста.
- Стапките на ривалство се пониски во семејства каде што децата чувствуваат дека родителите ги третираат подеднакво и го почитуваат нивното место во семејството.
- Австралиски истражувања покажале дека родителите често ја проценуваат врската меѓу своите деца поинаку од самите деца. Обично, децата имаат попозитивно мислење за односот со братот или сестрата отколку родителите.
Ривалство меѓу близнаци
Кај идентичните близнаци, ривалството е уште поизразено. Постојаното споредување создава конкуренција и ривалство. Ниска самодоверба, љубомора и дури депресија може да се појават ако едниот близнак постигнува повеќе од другиот. Истражувањата покажуваат дека близнакот кој се чувствува „помалку успешен“ често целосно се откажува од активноста за да избегне директно споредување – дури и кога има голем потенцијал.
Подготовка на детето за ново братче или сестричка
Доаѓањето на ново бебе е момент кога кај постарото дете може да се појават силни чувства на љубомора и несигурност. Природно е да се чувствува загрозено и љубоморно – вниманието што порано било само негово сега се дели со друг.
Постарото дете се соочува со многу промени: бебето ја користи неговата поранешна опрема, па дури и облека. Детето може да ги изрази овие чувства преку своето однесување. Родителите треба емпатично да реагираат на чувствата, а не само на однесувањето. Детето ќе има потреба од уверување, разбирање и поддршка во овој предизвикувачки период.
Во ретки случаи, ривалството може да премине во насилство, кога едното дете физички го повредува другото редовно. Обично, тоа е детето кое има повеќе моќ или статус – на пример, е постаро или поголемо. Ако во вашето семејство постои насилство меѓу децата, побарајте стручна помош веднаш!
За деца под 18 месеци, тешко е да се објасни што значи доаѓањето на ново бебе, бидејќи нивниот речник и разбирање се ограничени. Децата постари од две години можат да се информираат за новото бебе во доцната бременост и да се уверуваат дека и понатаму имаат свое важно место во семејството.
Обидете се однапред да направите практични подготовки за бебето, за вашето мало дете да се навикне на промените кога ќе се роди неговото ново братче/сестра. Предлозите вклучуваат:
- Ако вашето дете сè уште спие во креветче, преместете го во голем кревет пред раѓањето на бебето – за да не мисли дека му го „земало“ бебето.
- Некои мајки ги дојат и двете деца – постарото и новороденчето. Тоа е прифатливо ако им одговара, но важно е прво да се дои новото бебе.
- Ако планирате породилно отсуство или ангажирање дадилка, започнете со тие промени неколку недели пред породувањето – за детето да се навикне.
- Вклучете активности надвор од домот – како група за играње, за детето да има свои активности.
- Вклучете го детето во подготовките – зборувајте за имиња, покажувајте му фотографии од него кога било бебе, објаснувајте колку ќе му треба помош на новороденчето.
Љубоморното дете
Вашето малечко може да биде љубоморно затоа што бебето ви го зема времето, а не може ни да игра со него. Понекогаш, ако добијат можност, некои деца може да бидат груби со новото бебе.
Доаѓањето на ново бебе е момент кога кај постарото дете може да се појават силни чувства на љубомора и несигурност. Природно е да се чувствува загрозено и љубоморно – вниманието што порано било само негово сега се дели со друг
Совети за справување:
- Признајте дека ова е тежок период за вашето дете – бидете полни со разбирање и нежност.
- Запомнете дека детето ги покажува чувствата преку однесувањето и му треба вашата поддршка.
- Именувајте и признајте ги неговите чувства, покажувајте љубов и охрабрување.
- Фалете го кога е нежно и љубезно со бебето, или кога покажува друго позитивно однесување.
- Покажете му како сакате да се однесува – бидете пример.
- Прифатете дека може повторно да почне да се однесува „како бебе“ – тоа е начин да го изрази копнежот по вниманието што порано го имало.
- Потсетете го на предностите од тоа што е поголемо дете – може да избира, да помага, да прави нешта што бебето не може.
- Наградете го со посебни активности или излегувања за да види дека има свои предности како најстаро дете.
Насилство меѓу браќата и сестрите
Во ретки случаи, ривалството може да премине во насилство, кога едното дете физички го повредува другото редовно. Обично, тоа е детето кое има повеќе моќ или статус – на пример, е постаро или поголемо.
Ако во вашето семејство постои насилство меѓу децата, побарајте стручна помош веднаш.
