Нова алатка со вештачка интелигенција, која може да открие мали мозочни лезии што предизвикуваат епилепсија кај деца би можела да помогне за побрза дијагноза и да го отвори патот кон можен лек, открија експертите.
Истражувачите од Murdoch Children’s Research Institute и The Royal Children’s Hospital развија „AI детектив за епилепсија“ кој може да најде мозочни лезии големи колку боровинка, во до 94 проценти од случаите.
Покрај тоа што предизвикуваат тешки напади – резултат на неконтролирана електрична активност во мозокот, што ги спречува нервните клетки правилно да сигнализираат едни на други – во ретки случаи состојбата може да доведе до оштетување на мозокот, па дури и до ненадејна смрт.
Д-р Ема Макдоналд-Лаурс, невролог во The Royal Children’s Hospital и водечки автор на студијата, изјави дека попрецизната дијагноза на овие лезии – наречени кортикални дисплазии – може да доведе до побрзо упатување на операција, помалку напади и подобрена прогноза.
„Раното откривање на причината ни овозможува да ги приспособиме опциите за третман и им помага на неврохирурзите да ја планираат и изведат операцијата,“ рече таа.
„Со попрецизно снимање, неврохирурзите можат да развијат побезбеден хируршки план, со што ќе се избегне оштетување на важни крвни садови и мозочни региони што ја контролираат говорната функција, мисловните процеси и движењето, како и отстранување на здраво ткиво. Децата, исто така, избегнуваат потреба од инвазивни тестови,“ додаде таа.
Кортикалните дисплазии, кои се развиваат уште додека бебето е во матката, се чест причинител на лек-резистентни напади, кои, според д-р Макдоналд-Лаурс, обично започнуваат „ненадејно“ во раните училишни години, пред да ескалираат во повеќе пати дневно
Студијата, објавена во списанието Epilepsia, опфатила 71 дете од The Royal Children’s Hospital и 23 возрасни од Austin Hospital со кортикална дисплазија и фокална епилепсија – состојба која предизвикува повторливи напади.
Без новата алатка, загрижувачки 80 проценти од пациентите останале недијагностицирани поради тоа што лекарите не успеале да ги забележат промените на MRI снимките. Но, откако AI детективот бил обучен со MRI и PET скенови, лекарите успеале да идентификуваат до 94 проценти од случаите. Од 17 деца вклучени во тест-групата, 12 биле подложени на операција, а 11 сега се без напади.
„Со текот на времето, честите напади влијаат врз однесувањето, расположението и способноста за учење на детето,“ објасни д-р Макдоналд-Лаурс. „Епилепсијата предизвикана од кортикална дисплазија може, сепак, да се подобри или излекува со хируршки зафат ако абнормалното ткиво биде лоцирано и отстрането.“
Сепак, истражувачите истакнаа дека овие мозочни лезии претходно биле исклучително тешко видливи на рутински MRI снимки, и на помалку од половина им биле откриени при првиот скен.
Покрај тоа што предизвикуваат тешки напади – резултат на неконтролирана електрична активност во мозокот, што ги спречува нервните клетки правилно да сигнализираат едни на други – во ретки случаи состојбата може да доведе до оштетување на мозокот, па дури и до ненадејна смрт
Таа додаде: „Неуспехот да се лоцира абнормалното ткиво го забавува патот до дефинитивна дијагноза и може да спречи детето да биде упатено на операција што може да доведе до потенцијално целосно оздравување од епилепсија. Колку подолго детето има неконтролирани напади, толку е поголема веројатноста да развие тешкотии во учењето, вклучително и интелектуална попреченост.“
Истражувачите сега се надеваат дека со дополнително финансирање ќе можат да го тестираат детекторот во педијатриски болници низ Австралија, што би овозможило подобра дијагноза и можен лек за децата кои страдаат од оваа исцрпувачка состојба.
Петгодишниот Ројал е едно од децата што биле оперирани откако скеновите, со помош на детекторот, откриле лезии на неговиот мозок. Сега, неговата мајка, Гурџиндер, вели дека е без напади и повторно е „смирен, пријателски настроен и трпелив“.
„Нападите почнаа да стануваат сè почести – од неколку дневно до по еден на секои половина час, сè додека не почнаа да се појавуваат во серии,“ рече таа. „Најлошо беше кога имаше 19 напади за само два часа. Секојпат неговото тело целосно се вкочануваше најмалку една минута, а со тек на време му се намали и апетитот.“
Со попрецизно снимање, неврохирурзите можат да развијат побезбеден хируршки план, со што ќе се избегне оштетување на важни крвни садови и мозочни региони што ја контролираат говорната функција, мисловните процеси и движењето, како и отстранување на здраво ткиво. Децата, исто така, избегнуваат потреба од инвазивни тестови
По еден тежок напад, Ројал бил хоспитализиран и подложен на повеќе скенови во обид да се пронајде причината, но без успех. Дури откако бил префрлен во The Royal Children’s Hospital, каде што се тестирала новата алатка, кортикалната дисплазија била откриена и отстранета.
Неговата мајка рече: „Имавме среќа што брзо забележавме дека нешто не е во ред, бидејќи малите деца не можат секогаш да објаснат низ што минуваат. Без помошта на детекторот, ќе ни требаше многу подолго за да стигнеме до дијагноза, а здравјето на Ројал ќе продолжеше да се влошува.“
Се смета дека околу едно од секои 200 деца страда од оваа состојба.
Кортикалните дисплазии, кои се развиваат уште додека бебето е во матката, се чест причинител на лек-резистентни напади, кои, според д-р Макдоналд-Лаурс, обично започнуваат „ненадејно“ во раните училишни години, пред да ескалираат во повеќе пати дневно.
Во такви случаи, обично е потребна операција – за да се отстрани мал дел од мозокот што ги предизвикува нападите, или пак да се вгради мал уред кој ги прекинува хаотичните сигнали меѓу нервните клетки.
Се проценува дека околу еден од 100 луѓе, или 630.000 во Велика Британија, имаат епилепсија. (Дејли мејл)
