Цицањето палец кај малите деца не е реткост, а она што треба веднаш да го знаете е дека не е патолошко, туку физиолошко и всушност е знак за зрел психомоторен развој и се смета за нормално кај деца до четири години.
Ваквото однесување на детето, сепак, испраќа одредена порака до родителите, а педијатарот д-р Карла Естрада објаснува што тоа децата порачуваат со цицањето палец.
Што се крие зад цицањето палец?
Прво, важно е да се има предвид дека рефлексот на цицање се развива додека бебето е сè уште во утробата и дека по 12-та недела од бременоста, бебето почнува да го прави ова движење.
Кога ќе се роди детето и овој рефлекс се активира, може да се појават два типа на цицање:
Нутритивно цицање, при што бебето се закачува за мајчините гради и цица млеко за да внесе храна и да го задоволи гладот.
Ненутриривно цицање, кое настанува кога бебето ќе заврши со оброк, но останува на мајчините гради, а потоа се забележува дека цицањето е многу побавно, дури и толку бавно што детето може да заспие. Тогаш бебето повеќе не излекува млеко, туку ваквото цицање му помага да задоволи некои емоционални потреби, да се чувствува безбедно и спокојно.
Понекогаш децата потребите кои ги задоволуваат со ненутритивното цицање може да ги исполнат со цицање на палецот или со помош на цуцла. Токму затоа, кога ќе видиме дете како го цица палецот, можеме да кажеме дека е гладно, поспано или тажно, објаснува д-р Естрада.
Таа потсетува дека устата е главниот сетилен орган на новороденчето, преку кој се храни, комуницира со околината (плаче), го запознава своето тело, поради што оваа фаза се нарекува орална фаза, а може да трае и до две години од животот на детето.
Цицање палец по 4-годишна возраст
Истражувањата покажале дека околу 80 проценти од децата го цицаат палецот во одреден момент во текот на првата година од нивниот живот, а други истражувања покажале дека шест проценти од децата под 11-годишна возраст го цицаат палецот до четиригодишна возраст.
Сепак, тоа не се смета за вообичаено однесување, па затоа педијатарот посочува дека секое продолжено цицање палец после таа возраст треба да се испита, за детето што побрзо да се ослободи од оваа навика. Во спротивно, може да се појават некои од следните последици:
- Чести орофарингеални инфекции (воспаление на крајниците или оралната слузокожа)
- Дентални патологии
- Орални деформитети
- Пореметувања на говорот
- Гастроинтестинални инфекции или патологии (гастритис, гастроентеритис)
- Психолошки нарушувања, особено ако врсниците го малтретираат детето поради цицањето палец
Англискиот педијатар и детски психијатар д-р Доналд Вудс Виникот бил првиот што го проучувал цицањето палец кај децата, а ваквото однесување го припишал на „транзиционен објект“, односно верувал дека цицањето на палецот најпрво се случува кога бебето почнува да се одвојува од својата мајка, обидувајќи се на тој начин да го компензира нејзиното присуство.
„Транзициони објекти“ може да бидат и полнети играчки или кој било друг предмет што му дава на детето чувство на сигурност кога мама не е наоколу.
Во врска со цицањето палец, педијатарот нагласува дека тоа се смета за нормално до четиригодишна возраст, а доколку продолжи и потоа треба да се побара стручна помош за да се утврди причината и да се спречат какви било последици.
