ПИШУВА:
М-р Ивана Урдаревиќ
лиценциран логопед, магистер по специјална едукација и рехабилитација
♦♦♦♦♦♦♦
ВЕРБАЛНА КОМУНИКАЦИЈА
Вербалната комуникација е облик на комуникација на кој прво ќе помислиме кога ќе се спомене зборот комуникација. Вербалната комуникација е гласовна комуникација со која се служи јазикот на некоја човечка заедница.
Комуникацијата помеѓу човечките битија, како вид на интеракција се остварува со помош на знаци
Човекот е повеќестепено комуникативно битие, неговата комуникација е сложена, разновидна, изградена и разработена. Таа е поврзана со целокупната создавачка активност на човекот и е вклучена во неговото целокупно однесување како општествено битие. Комуникацијата е интеракција. Нема интеракција без комуникација. Комуникацијата ја следи секоја човечка активност, таа е сложена, разновидна и постојана. Начините на комуникација се најразновидни (преку зборови, слики, шеми, невербално преку движења, мимики, молчење, преку технички помагала (интернет) итн.
Комуникацијата помеѓу човечките битија, како вид на интеракција се остварува со помош на знаци.
Знаците се дразби, односно процеси кои предизвикуваат нечија реакција и влијаат на однесувањето на единката. Основни карактеристики на знакот се (конкретност, содржина, системска одреденост и поврзаност, разновидна поврзаност).
Има разни видови на знаци. Најпозната класификација е онаа на природни и вештачки. Природните објективно се поврзани со она за што известуваат, а вештачките ги создаваат луѓето.
Од аспект на комуникацијата најважна е класификацијата на знаците според нивната функција.
Првата класификација на знаците според нивната функција (Билер):
- Експресивна функција
- Апелативна функција
- Репрезентативна функција
Последниот обид за класификација на знаците го направил Печјак:
- Комуникативна функција
- Репрезентативна функција
- Експресивна функција
Билеровата функција на знаците според функција во основа била прифатена и понатаму разработена. На крај таа е сведена на две функции, односно два вида на знаци:
- Репрезентативна функција која имаат симболите кои се знаци кои се користат за намерно означување на предмети
- Експресивна функција која ја имаат другиот вид на знаци, а тоа се сигналите со кои намерно се изразува состојба или карактеристика на организмот, односно трајна карактеристика на лицето.
Човекот го изградил јазикот како основно и најважно средство за комуникација помеѓу луѓето. Користењето на јазикот е услов за човековиот напредок токму заради тоа што зборовите и нивните зборови се носители на значењето. Вербалната комуникација е една од основните активности на човекот како општествено битие затоа што:
- Со неа се остварува интеракција со потесната и пошироката работна и животна средина
- Секој поединец настојува со неа да го промени светот во кој живее
- Човекот медитира со светот како и светот со човекот низ вербалната комуникација
Човекот е повеќестепено комуникативно битие, неговата комуникација е сложена, разновидна, изградена и разработена
Вербалната комуникација опфаќа комплексна позадина на навики, информации, односи, тенденции и знаења кои се поврзани и кои одредуваат што ќе кажеме и како ќе реагираме на одредената порака.
Во вербалната комуникација постојат и делови кои се нарекуваат модални изрази, а се однесуваат на стереотипни коментари кои не носат информација, туку му даваат време на соговорникот полесно да ја процесуира информацијата, ги изразува нашите ставови, го прават говорот потранспарентен и елегантен. Тоа се фрази кои често ги регистрираме како на пример, „како што знаеме“…, „се подразбира“…, „според моето мислење…“ итн.
Кога комуницираме со деца треба да имаме предвид дека просечно дете може да запамети 8 зборови во траење од 5 секунди. Во говорот со децата не треба да користиме долги реченици, затоа што тие не можат да го следат редоследот на нашите мисли.
Од голема важност е како влијае на другата личност она што го кажуваме или правиме. Секоја личност независно влијае на другата личност и способна е да се емпатизира со тоа што другата личност мисли или чувствува. Другите личности ќе ги привлечеме ако тие сметаат дека дружењето со нас ќе им претставува награда, со други зборови дека некој е социјално вешт значи дека таа личност поседува перцептивна чувствителност, се сложува со невербалното однесување на другите, го контролира сопственото однесување и има способност да ја преземе улогата на другиот (Pennington, 1977).
