Мононуклеозата е вирусна инфекција што предизвикува воспалено грло и треска. Најчесто се појавува кај тинејџери и млади возрасни лица. Се повлекува сама по себе по неколку недели одмор.
Мононуклеоза, или инфективна мононуклеоза, ја предизвикува вирусот Епштајн-Бар (EBV). Повеќето деца се изложени на EBV во одреден момент од нивното растење. Кај бебињата и малите деца, инфекцијата со EBV обично предизвикува многу благи симптоми или воопшто нема симптоми. Но кај тинејџери и млади возрасни лица често се развиваат типичните симптоми на мононуклеоза.
И други вируси, како цитомегаловирусот, понекогаш можат да предизвикаат заболување слично на мононуклеоза.
Знаци и симптоми
Знаците на мононуклеоза обично се појавуваат 1–2 месеци по инфекцијата. Најчестите симптоми често се мешаат со стрептококно грло или грип. Тие вклучуваат:
- треска,
- воспалено грло со отечени крајници, кои може да имаат бели наслаги,
- зголемени лимфни жлезди во вратот,
- голем замор.
Мононуклеозата, позната и како „болест на бакнежот“, е заразна болест предизвикана од вирусот Епштајн-Бар (EBV), кој припаѓа на групата херпес вируси. Се пренесува преку плунка, па затоа бакнувањето, споделувањето чаши или прибор за јадење може да биде начин на зараза. Исто така, се пренесува и преку кашлање и кивање
Дополнителни симптоми може да бидат:
- главоболки,
- болки во мускулите,
- слабост,
- болка во стомакот со зголемен црн дроб или слезина,
- осип на кожата,
- губење на апетит.
Дали мононуклеозата е заразна?
Да, мононуклеозата е заразна. Се пренесува преку контакт со плунка. Позната е и како „болест на бакнежот“, затоа што може да се пренесе преку бакнување. Се пренесува и со кашлање, кивање или преку споделување предмети кои имаат плунка на себе (на пр. сламки, чаши, прибор за јадење, четки за заби).
Мононуклеоза може поретко да се пренесе и преку сексуален однос или трансфузија на крв.
Луѓето кои еднаш ќе се заразат го носат вирусот во себе до крајот на животот, дури и по исчезнување на симптомите, дури и ако воопшто немале симптоми. Вирусот останува неактивен, но понекогаш може да се активира и да се појави во плунката – што значи дека можат да бидат заразни од време на време, дури и без симптоми.
МОНОНУКЛЕОЗА КАЈ ПОМАЛИТЕ ДЕЦА. Кај децата, мононуклеозата обично има поблага клиничка слика во споредба со возрасните. Помалите деца често ја прележуваат како обична инфекција на горните респираторни патишта, со симптоми како течење на носот, црвено грло и зголемени лимфни јазли на вратот. Во некои случаи, родителите можеби и нема да забележат дека детето ја прележало болеста
Мононуклеозата може да предизвика зголемување на слезината неколку недели или подолго. Зголемената слезина може да пукне, што предизвикува болка и внатрешно крвавење, и бара итна хируршка интервенција. Затоа лекарите препорачуваат децата со мононуклеоза да избегнуваат контактни спортови барем еден месец по исчезнување на симптомите. Детето треба да избегнува груба игра, кревање тешко и напорни активности сè додека лекарот не даде дозвола
Како се дијагностицира?
За да се постави дијагноза, лекарот прави преглед за да провери дали има отечени крајници и зголемен црн дроб или слезина – чести знаци на инфекцијата. Понекогаш се прави и тест на крвта.
Третман
Најдобар третман е многу одмор и внес на течности, особено во почетните денови кога симптомите се најсилни. Нема специфичен лек за мононуклеоза, но парацетамол или ибупрофен може да помогнат за намалување на температурата и болките во мускулите. Антибиотици не помагаат бидејќи делуваат само на бактерии. Ако некој со мононуклеоза земе антибиотик, често добива осип.
Никогаш не давајте аспирин на дете со вирусна инфекција, бидејќи тоа е поврзано со Рејев синдром, кој може да предизвика откажување на црниот дроб или дури да биде фатален.
Колку долго трае мононуклеозата?
Симптомите обично исчезнуваат за две до четири недели. Кај некои тинејџери, сепак, заморот и слабоста можат да траат со месеци.
МОНОНУКЛЕОЗА КАЈ ПОСТАРИТЕ ДЕЦА. Кај постарите деца, симптомите можат да бидат поизразени и да вклучуваат висока температура, болка во грлото, зголемени крајници со белузлави наслаги, како и зголемена слезинка или црн дроб. Болеста обично трае од неколку недели до еден месец, но заморот може да се задржи подолго
Може ли да се спречи мононуклеозата?
Нема вакцина против вирусот Епштајн-Бар. Но можете да ги заштитите децата од мононуклеоза ако избегнуваат близок контакт со заразени лица. Многу луѓе кои имаат мононуклеоза немаат симптоми, но сепак, можат да ја пренесат. Затоа, децата треба редовно и темелно да ги мијат рацете и да не споделуваат пијалаци или прибор со други – дури ни со луѓе кои изгледаат здраво.
Важно
Мононуклеозата може да предизвика зголемување на слезината неколку недели или подолго. Зголемената слезина може да пукне, што предизвикува болка и внатрешно крвавење, и бара итна хируршка интервенција. Затоа лекарите препорачуваат децата со мононуклеоза да избегнуваат контактни спортови барем еден месец по исчезнување на симптомите. Детето треба да избегнува груба игра, кревање тешко и напорни активности сè додека лекарот не даде дозвола.
Во повеќето случаи, симптомите на мононуклеоза исчезнуваат за неколку недели со доволно одмор и течности. Ако симптомите траат подолго или се влошуваат, или ако имате други прашања, јавете се на лекар. (Kids Health)
