Нарцизамот е сложено нарушување на личноста кое може да има големо влијание врз меѓучовечките односи, особено во семејството. За да се разберат причините за овој феномен, важно е да се земе предвид улогата на родителското воспитување, вели психотерапевтот и семеен и брачен советник Зита Фекете.
„Никој од нас не сонува да воспитува и расте деца кои ќе не искористат како возрасни. За жал, ова сценарио често се случува“, истакнува таа.
Психотерапевтот предупредува на четири начини на кои родителите можат да придонесат за развој на нарцизам кај децата.
1. Генетика
„Нарцизмот има значајна генетска основа, што значи дека одредени наследни фактори можат да влијаат на тоа колку некој ќе развие нарцисоидни особини. Иако родителите не можат да ги променат своите гени, тие можат да го намалат ризикот од пренесување на овие особини со избирање на партнер кој не покажува знаци на нарцизам“, објаснува Фекете.
2. Интраутерини влијанија
Влијанијата за време на ембрионалниот развој, исто така, можат да играат улога во обликувањето на нарцизмот, тврди психотерапевтот. „За време на ембрионалниот развој се формираат специфични типови на неврони, а овој сложен процес се обликува преку еволуцијата. За да се обезбеди здрав развој на детето, родителите треба да обезбедат што е можно помалку стресно и најздраво опкружување за време на бременоста“, вели таа.
3. Недостаток на родителска емпатија
Во периодот на развој, особено на возраст од две до четири години, децата минуваат низ фаза која психоаналитичарите ја нарекуваат примарен нарцизам. „Во оваа фаза, децата почнуваат да ја развиваат својата независност и да го формираат своето его. Родителите треба да ја исполнат природната потреба на децата да бидат видени и ценети со обезбедување емоционална и когнитивна позитивна повратна информација што ја зајакнува нивната самодоверба“, забележува Фекете.
4. Прекумерна пофалба за време на развојот на детето
Задоволувањето на потребите на децата не мора да биде во судир со реалноста. Родителите треба да ги забележат позитивните квалитети на своите деца и да ги фалат, но без претерување.
„На пример, наместо да им давате на децата нереални титули, како што е „малиот Ван Гог“, подобро е да се фокусирате на деталите од нивната работа, да поставувате прашања и да ги поттикнете да размислуваат. Исто така, важно е да поставите очекувања и правила кои децата ќе мора да исполнуваат за да се развиваат здраво и да не развијат нарцисоидни особини“, заклучува психотерапевтот.
