Во оваа ера на COVID-19, покрај мерките за дистанца, хигиена на рацете и носење маска, важно е да се одржува и правилна хигиена на носот, која вклучува негово редовно чистење и навлажнување, особено затоа што и долготрајното носење на маските може дополнително да го намали нормалното навлажнување на носната слузница
Додека светските фармацевтски компании и научници забрзано работат на пронаоѓање на вакцини кои би ни помогнале да се ослободиме од пандемијата на коронавирус, директорката на Клиниката за инфективни болести „Д-р Фран Михаљевиќ“ во Загреб, Алемка Маркотиќ, порачува дека дури и некои едноставни постапки, како што е хигиената на носот, можат да помогнат во борбата против респираторните инфекции.
Наводите што таа ги наведува се се уште во почетна фаза на контролирана студија, но ова откритие не може да биде штетно. Идејата за студијата, вели таа, се родила додека се обидувала да им помогне на асимптоматски заразените лица кои биле во изолација со недели поради позитивен резултат на тестот на брис од носот, кој повеќе не одговарал на состојбата на нивното здравје, бидејќи тие биле добро. Клучот, како што вели, е во солените раствори кои короната, како и другите вируси „не ги сакаат“.
„Од самиот почеток на епидемијата предизвикана од SARS-CoV-2, научниците и лекарите забележаа дека кај одреден број на пациенти, но и кај луѓе на кои им е дијагностицирана инфекцијата, а немаат развиено симптоми, може долготрајно да се детектира вирусот во носната слузница. Забележани се и случаи од над два месеца на позитивни брисеви кај некои пациенти. Во првите месеци од епидемијата, додека не знаевме колку долго може да биде заразен вирусот, тоа беше поврзано и со долготраен престој на позитивните лица во изолација, што доведуваше и до одредени психолошки проблеми, но и егзистенцијални, поради долготрајната изолација и неможноста да се вратат на работа“, изјави д-р Алемка Маркотиќ за „24часа“. Таа ја истражува можноста кај одреден број луѓе, забавувањето или спречувањето на ширење на вирусот од носот кон белите дробови да е во достапниот за сите физиолошки раствор.
„За време на пролетта и почетокот на летото, еден дел од луѓето со долготрајно позитивни брисеви ми се обратија за помош. Бидејќи засега нема специфичен лек, размислував за тоа како најдобро да им помогнам. Претпоставката беше дека најверојатно станува збор за дефектни честички или вируси кои ја изгубиле својата моќ на инфекција, но за тоа се уште нема доволно информации во релевантната научна и стручна литература, па тие морале да бидат изолирани се додека не добијат негативни резултати од брис. Размислував дека можеби добра тоалета на носот, односно плакнење и навлажнување на носот со препарати на база на морска сол, би можело да помогне во отстранување на мртвиот епител во носот, а со тоа и на вирусните честички од тој епител.
За да се обезбеди проодност на носот и нормално дишење, додава д-р Маркотиќ, се употребуваат разни капки, кои ја намалуваат отеченоста на слузницата, меѓутоа повеќето такви капки може да се употребуваат кратко време, со оглед на тоа дека нивната долготрајна употреба може да доведе и до оштетување на носната слузница
Им советував да го освежат и исчистат носот 3-4 пати на ден со препарати на база на морска вода во рок од 2-3 дена, а потоа да направат контролен брис. Во повеќето случаи, по таа постапка, брисот беше негативен и тие конечно можеа да завршат со изолацијата и да се вратат во „новиот нормален“ живот“, вели д-р Маркотиќ. Следниот чекор беше научно да се докаже оваа интересна забелешка.
„Бидејќи ова беа индивидуални набљудувања и искуства, за кои е потребна дефинитивна потврда во контролирана студија, за да се сметаат научно и стручно релевантни и применливи, започнавме пилот студија на Клиниката за инфективни болести „Д-р Фран Михаљевиќ“. Во рамки на студијата ќе се обидеме кај пациентите со COVID-19 да истражиме колку редовната тоалета на носот со раствори на база на морска вода може да го намали одржувањето на вирусот во носот, а ако резултатите се охрабрувачки, планираме да ја продолжиме студијата и кај асимптоматски случаи со цел да се намали можното ширење на вирусот во долниот респираторен тракт, односно кон белите дробови“, рече Маркотиќ.
Докторката нагласува дека одржувањето на здрава носна слузница и генерално е исклучително важно.
„Лекарите редовно им даваат вакви совети на своите пациенти и добро е што сега пред сезоната на респираторни инфекции, каде грипот ќе има голема улога, да ги потсетиме и на овој вид на заштита. Носната слузница е место на влез на многу микроорганизми кои предизвикуваат респираторни инфекции. Клетките на здравата и неоштетена слузокожа претставуваат физичка бариера за влез на микроорганизмите и предизвикување на болестите. Слузницата на носот обезбедува загревање, навлажнување и прочистување на вдишениот воздух.
Покрај тоа, на површината на слузницата се излачуваат IgA антитела, кои можат локално да штитат од разни микроорганизми. Студеното време, но и прегреаните простории со сув воздух ја оштетуваат слузницата, предизвикуваат воспаление и оток, и ја зголемуваат можноста микроорганизмите да се населат на неа. Затоа, одржувањето на слузницата влажна и неоштетена, вклучувајќи ја и редовната тоалета на носот, е важно во одбраната од микроорганизмите“, посочува д-р Маркотиќ.
За да се обезбеди проодност на носот и нормално дишење, додава д-р Маркотиќ, се употребуваат разни капки, кои ја намалуваат отеченоста на слузницата, меѓутоа повеќето такви капки може да се употребуваат кратко време, со оглед на тоа дека нивната долготрајна употреба може да доведе и до оштетување на носната слузница.
„За секојдневно навлажнување на слузницата на носот и спречување на нејзино оштетување, се препорачуваат раствори на база на морска вода, кои по состав се слични на физиолошкиот раствор. Солта го намалува отокот со врзување на водата од слузницата, ја разредува слузта и го олеснува нејзиното исфрлање, а исто така може да делува и антиалергиски. Воедно може да ги отстрани и изумрените и оштетени клетки на епителот на носот.
Во оваа ера на COVID-19, покрај мерките за дистанца, хигиена на рацете и носење маска, важно е да се одржува и правилна хигиена на носот, која вклучува негово редовно чистење и навлажнување, особено затоа што и долготрајното носење на маските може дополнително да го намали нормалното навлажнување на носната слузница“, изјави д-р Алемка Маркотиќ за „24часа“.
