ПИШУВА:
Д-р Ана Спасовска-Ѓорговска,
специјалист по физикална медицина и рехабилитација
♦♦♦♦♦♦♦
PES PLANUS (рамно стапало) претставува спуштен или целосно исчезнат свод на внатрешната страна од стапалото. Кај педијатриската популација е чест и се смета за физиолошки до 5–6 годишна возраст кога се очекува да исчезне масното перниче присутно од неонатална возраст. Родителите го препознаваат најчесто проблемот кога малечките се жалат на замор при одење, болка во стапалата и специфично деформирање на обувките. Причини за појава на овој деформитет се слаби мускули и лигаменти, генетска предиспозиција, примена на несоодветни обувки. Препораката за превенција и третман би се состоела од примена на соодветни обувки со цврст дел на петицата, а флексибилен преден дел од обувките, ортопедски влошки по препорака на физијатар или ортопед и примена на вежби со препорака на стоење на прсти, движење боси по нерамен терен (трева, песок).
ПРЕПОРАКА ЗА РАЗЛИЧЕН ТИП НА ВЕЖБИ ЗА ЈАКНЕЊЕ НА МУСКУЛИТЕ НА СТАПАЛОТО (PES PLANUS – РАМНО СТАПАЛО)
1. Опфаќање на предмети со прстите – Покажете му на детето како да фаќа со прстите на стапалата мали предмети (шамивче, топче). Детето треба да го фати и отпушти предметот 10 пати.
- Целта на оваа вежба е да ги активира мускулите на плантарното дно кои учествуваат во одржување на физиолошкиот свод.
2. Стоење на прсти – Мотивирајте го детето да стои на прсти 5–10 секунди. Поставете предмет над висината на детето и мотивирајте го да го фати истиот одржувајќи се на прсти.
- Целта е јакнење на мускулите на потколеницата и стапала симетрично.
3. Одење босо по нерамна подлога – Движете се заедно со детето по трева, песок или гумени подлоги. Секогаш внимавајте на безбедноста на патеката.
- Целта на оваа вежба е стимулација на функцијата на мускулите и лигаментите во различни природни услови.
4. Вежба со ролер или шише – Набавете пластично шише, детето во седната положба поставено на соодветна висина за да има комплетен контакт на стапалото со пластичното шише. Детето треба да го движи стапалото кон напред и назад тркалајќи го шишето.
- Оваа вежба се применува со цел да се подобри еластичноста на тетивите и циркулацијата на стапалата.
5. Движење на надворешниот раб од стапалото – Демонстрирајте му на детето како да се движи по надворешниот раб на стапалото. Потребно е да се изведат неколку серии по 10 секунди движење по надворешниот раб.
- Целта на оваа вежба е активирање на мускулите на сводот на стапалото.
Прикажаните вежби потребно е да бидат изведувани секојдневно по 10–15 минути, најдобро боси, и најбитно е истите да бидат претставени како игри од страна на родителот за да бидат полесно прифатени и пријатни за децата.
Мој предлог се детски игри и активности што помагаат за подобрување на движењето, координацијата и деформитетите на стапалата (особено рамно стапало, нестабилна петица, слаб мускулен тонус итн.)
ИГРИ ЗА РАЗВОЈ НА СВОДОТ НА СТАПАЛОТО
- „Фати го со прсти“ – детето фаќа мали предмети (топчиња, шишиња со капачиња, марамчиња) со прстите на нозете.
- „Премести ја ткаенината“ – детето со прстите на нозете ја повлекува крпата кон себе.
- Одење по различни подлоги – босо одење по трева, песок, сунѓери, камчиња.
- Одење на прсти/петици/надворешен раб – секој вид активира различни мускули.
ИГРИ ЗА РАМНОТЕЖА И СТАБИЛНОСТ
- „Баланс патека“ – направете линија со јаже или лента на под и детето оди по неа.
- „Едноножен натпревар“ – кој подолго ќе стои на едно стапало.
- „Скокање на жаби“ – скокање напред-назад од чучнување (ја активира целата нога).
- „Погоди што сум“ – демонстрирање пози како дрво, фламинго, мачка – помагаат за стабилност и флексибилност.
ИГРИ СО ТОПКА
- „Ролери со топка“ – детето тркала мала топка под стапалата додека седи.
- „Фудбал со чорапи“ – игра босо
- „Фрли – фати топка“ – со различни големини на топки (ја подобрува рамнотежата и координацијата).
ИГРИ ЗА ФЛЕКСИБИЛНОСТ И МОТОРИКА
- „Лов на богатство“ – расфрлете предмети и детето ги собира со прстите на нозете.
- „Мостови и тунели“ – детето се провлекува, крева, оди преку перници (препреки), што активира разни мускулни групи.
- „Змија стапало“ – детето ја движи ногата како змија – свиткување и исправање на прстите.
