ПИШУВА: Д-р Елена Петрова PHD
специјалист по ортодонција
♦♦♦♦♦♦♦
Лошите навики кај децата во орофацијалната регија се многубројни. Тука спаѓаат дишењето на уста, инфантилното (незрело) голтање, тискањето на јазикот, цицањето на прст, цицањето на цуцла, цицањето на дел од облека и сл. Во оваа група, секако, спаѓаат и лошите навики кои најчесто се среќаваат кај возрасните, а тоа е бруксизмот или чкрипење со забите, но истите може да бидат присутни дури и во детската возраст, доколку станува збор за поанксиозно детенце или одредени трауми или други психолошки пореметувања, кај кои бруксизмот може да биде присутен во раната возраст.
специјалист по ортодонција
Дишење на уста
Дишењето на уста настанува од повеќе причини: зголемени тонзили (крајници), чести настинки од алергиска или инфективна природа, како и девијации на носната преграда кои ги стеснуваат носните ходници. Уште во најрана возраст изгледот на т.н. „дишачи на нос“ е карактеристичен. Бебето спие со отворени усни, главата е зафрлена наназад, а носето е извртено нагоре. Бидејќи се со подотворени усни, се менува PH-вредноста, па се можни и почести инфекции на непцата во усната шуплина како и почести заболувања на дишниот систем. Овој тип на дишење не дозволува нормално развивање на горната вилица во ширина, па многу често имаме збиени заби кај овие деца. Токму заради сите горенаведени причини би требало точно да се утврди причинителот за дишењето на уста и што побрзо да се елиминира, како би се воспоставило нормално дишење на уста, а воедно и превентивно избегнување за развој на одредени ортодонтски аномалии.
Една од најтврдокорните лоши навики во детскиот период, всушност, е тискањето на јазикот или инфантилниот (незрел) тип на голтaње. Она што е интересно да се истакне е всушност фактот дека положбата на јазикот е наследна
Цицање на прст
Се јавува некаде после третиот месец од животот, кога детето цица прст или цуцла, а доколку навиката престане после втората година, постои можност за самокорекција на настанатата аномалија. Од друга страна, ако навиката продолжи после третата година одвикнувањето од истата ќе биде потешко, а воедно не постои можност за самокорекција на аномалијата. Овие лоши навики можат да доведат до испакнати горни заби или состојба на отворен загриз, аномалии, кои сами по себе доведуваат до промена на говорот и функцијата на џвакање.
Дишењето на уста настанува од повеќе причини: зголемени тонзили (крајници), чести настинки од алергиска или инфективна природа, како и девијации на носната преграда кои ги стеснуваат носните ходници. Овој тип на дишење не дозволува нормално развивање на горната вилица во ширина, па многу често имаме збиени заби кај овие деца
Цицањето на прст во однос на цицањето на цуцла е потешко затоа што цуцлата може да ја тргнеме, а прстот не може да го отстраниме и одвикнувањето од оваа лоша навика оди потешко. Постојат совети, премачкувања со одредени горчливи средства кои ги има во аптеките, постојат дури и пластични продолжетоци, кои се ставаат на палецот за да не биде толку вкусен, и на тој начин да се одвикне детето од таа лоша навика.
Тискање на јазикот
Една од најтврдокорните лоши навики во детскиот период е, всушност, тискањето на јазикот или инфантилниот или незрел тип на голтaње. Она што е интересно да се истакне е всушност фактот дека положбата на јазикот е наследна, а соодветно на тоа и начинот на голтање кој е врзан со положбата на јазикот е исто така наследен. Имено доколку се забележи тискање на јазикот кај детето, очекувано е таква навика да е присутна и кај еден од родителите. Би било добро доколку се забележи веднаш да се реагира и да се следат соодветни насоки со коишто би се коригирала оваа лоша навика. Насоките подразбираат инструкции за одредени т.н. миофункционални вежби. Со упорно секојдневно повторување на истите можно е отстранување на лошата навика. Постојат и „трејнери“, силиконски апарати, кои се носат за пренасочување на положбата на јазикот.
Цицањето на прст во однос на цицањето на цуцла е потешко затоа што цуцлата може да ја тргнеме, а прстот не може да го отстраниме и одвикнувањето од оваа лоша навика оди потешко
Корекцијата на положбата на јазикот е најдобро да се постигне на што помала возраст бидејќи нејзината перзистенција може да доведе до низа на ортодонтски аномалии, како испакнатост на горната вилица, отворен загриз како и бимаксиларна протрузија. Од друга страна, пак, присуството на овие аномалии може да доведат до пореметување на функции во орофацијалната регија од типот на нарушен говор, дишење како и актот на исхрана.
Бруксизам или чкрипење со забите
Во контекст на лошите навики ќе го споменеме и чкрипењето со забите или бруксизмот. Навики кои се најчесто во склоп на одредена психичка напнатост, дел од нив се јавуваат и заради доживеани трауми и сл. Истите резултираат со излижување на коронките на забите што е проследено со зголемена осетливост на истите. Можна е и појава на болки во жвакалниот зглоб, затегнатост и замор на жвакалната мускулатура, како и преран губиток на одредени заби. За корекција на овој тип на лоша навика, исто така, постојат „трејнери“ кои може да бидат индивидуално или да се фабрички изработени. Неретко корекцијата исто така може да биде комбинирана и со одредена витаминско-медикаментозна терапија за благо смирување на нервниот систем.
- ПОВЕЌЕ ОД ИСТИОТ АВТОР, Д-Р ЕЛЕНА ПЕТРОВА:
Детето не може да цица и е вознемирено? Проверете ја ресичката во устата
