ПИШУВА:
Д-р Снежана Палчевска – Коцевска,
специјалист педијатар
♦♦♦♦♦♦♦
И во новите стратегии за диетарен менаџмент на алергија на протеини на кравјо млеко (АПКМ), останува златен стандард – ДОЕЊЕ, онаму каде е возможно.
Но не сите бебиња ја имаат оваа привилегија.
Европската академија за алергија и клиничка имунологија (EACCI) препорачува ексклузивно доење во првите неколку недели од животот.
Делумно хидролизираните формули (pHF) генерално содржат пептиди со молекуларна тежина околу < 5.000 Da. Парцијалната – делумна хидролиза отстранува дел од сензибилизирачките епитопи што ја намалува алергеноста на протеините и нивната способност да индуцираат сензибилизација, додека задржува доволна големина на пептиди за стимулирање на индукција на орална толеранција. Врз ова всушност се темелеше досегашната препорака за прва линија во третман на алергиски болести кај деца поврзани со протеини на кравјо млеко.
Нутрицијата има есенцијална улога кај деца со АПКМ. Преку исклучување на алергените, значително се подобрува алергиската симптоматологија. Основната терапија при АПКМ е избегнување на сите протеини од кравјо млеко, вклучително и адаптирана млечна формула на база на кравјо млеко
Улогата на делумно хидролизираните формули (pHF) за примарна превенција на АПКМ е долго дебатирана. Најдолгата, најголемата лонгитудинална студија за pHF, германската студија за интервентна исхрана кај новороденчињата (GINI студија), која започна на почетокот на 2000 година, покажа дека pHF на сурутката е значително поврзана со намалување на манифестациите на атописки дерматит (АД) до возраст од 15 години и го намалува ризикот од астма и други респираторни симптоми. Сепак, поновите студии со pHF збогатена со пребиотски олигосахариди не покажа никаков превентивен ефект.
Понатаму, не постои консензус во однос на раната изложеност на протеини од кравјо млеко (ПКМ) во првите неколку недели од животот и ризикот од АПКМ во подоцнежниот живот. Голема опсервациска кохортна студија покажа дека одложеното воведување на производи од кравјо млеко во исхраната на доенчињата е поврзано со зголемен ризик од развој на атопија на 2-годишна возраст, особено АД. Една неодамнешна студија покажа дека раната континуирана изложеност на ПКМ може да го намали ризикот од АПКМ додека воведот во формулите со нормални ПКМ во текот на првите 3 дена од животот проследен со целосно избегнување на ПКМ додека детето не се одвикне од доење, може да има спротивен ефект. Разликата во исходот може да биде под влијание на семејната историја.
Доколку е возможно, кај деца кои не се дојат прва линија е хранење со формули со екстензивен протеински хидролизат. Оваа препорака го следи најновиот преглед на Cochrane во 2018 година за парцијален хидролизат формула (pHF) и превенција од алергии, во кој се наведува дека нема докази за поддршка на хранење со парцијално хидролизирани млечни формули за спречување на алергиски болести. Промената во препораката најверојатно е предизвикана од негативните резултати пријавени во неодамнешните студии.
Како дополнение на хидролизираниот протеин, интервенции со гастроинтестиналниот (ГИТ) микробиом (пребиотици, пробиотици, синбиотици) се предложени како прв избор при нутритивно решение за алергиски менаџмент.
А што всушност претставуваат?
- Пребиотици: Супстрат кој селективно се користи од микроорганизмитe на домаќинот што дава бенефит.
- Пробиотици: Живи микроорганизми кои кога се администрираат во соодветна количина даваат здравствени придобивки за домаќинот.
- Синбиотици: Комбинација од пребиотици и пробиотици.
Добро е опишана способноста на пребиотиците позитивно да влијаат на ГИТ микробиомот, особено нивната можност да го промовираат растот на бактериите од сојот Bifidobacteria.
Како дополнение за влијанието на микробиомот, докажано е дека пребиотиците имаат директен ефект врз имуниот систем. Бројни студии го истражуваат импактот на пробиотиците на ГИТ микробиомот, кои имаат различни исходи. Во последно време, повеќе истражувања се насочени кон испитување на потенцијалните ефекти од пробиотиците во однос на алергијата.
Златен стандард во исхраната е доењето, при што и СЗО препорачува ексклузивно доење во првите шест месеци, следено со внесување на соодветна нутритивна храна во комбинација со доење до две години
Третман на АПКМ со исхрана
Нутрицијата има есенцијална улога кај деца со АПКМ. Преку исклучување на алергените, значително се подобрува алергиската симптоматологија. Основната терапија при АПКМ е избегнување на сите протеини од кравјо млеко, вклучително и адаптирана млечна формула на база на кравјо млеко. Златен стандард во исхраната е доењето, при што и СЗО препорачува ексклузивно доење во првите шест месеци, следено со внесување на соодветна нутритивна храна во комбинација со доење до две години.
Се покажа дека пробиотиците имаат повеќе ефекти, почнувајќи од модулација на интестиналната пермеабилност, редукција на системската пенетрација на антигени до антиинфламаторни ефекти посредувани преку Тол-рецепторите и активација на толерогени дендритични клетки.
Важно е да се напомене дека пребиотиците и пробиотиците не се идентични во своето корисно делување и дека бенефитот кој ќе го постигне едниот, не може да се постигне со другиот.
За бебињата кои не се дојат прв современ принцип во менаџирање со АПКМ е стратегијата за комбинирање на исхрана на екстензивно хидролизиран протеин со модулација на цревната микробиота.
Како најсовремено решение потврдено со многу клинички студии се новодизајнираните формули со специфичен екстензивно хидролизиран протеин и единствена мешавина на пребиотици и пробиотици (синбиотици).
Со оглед на зголемените докази кои покажуваат дека дисбиозата на цревната микробиота во почетокот на животот е поврзана со алергии на храна и АПКМ, цревната микробиота се смета за потенцијална цел за диететски менаџмент на АПКМ.
