Сигурно сте слушнале како некои родители му велат на своето дете: “Ако веднаш не дојдеш овде, јас си одам без тебе“. Или, “Ако не престанеш да удираш во задниот дел од седиштето, ќе те исфрлам од автомобилот“.
Ваквите закани никогаш не се добра идеја, смета Улрик Рицер-Сакс, германски онлајн консултант за воспитување деца, додавајќи дека родителите кои ги поставуваат само се залажуваат себеси дека се ефикасни. Тој вели дека има многу клишеа засновани на застарени или погрешни претпоставки за тоа како функционираат децата.
Не можете да го казните детето секогаш кога тоа не се однесува како што вие сте замислиле. Заканите и уцените кои не се повторуваат често, а се повеќе исклучок отколку правило, веројатно нема да имаат големо влијание врз развојот на детето и неговото разбирање на реалноста и животот, но доколку целото воспитување се заснова на такви методи, постои голема веројатност дека тие ќе остават трага.
Ако се заканувате со казна, мора брзо да ја спроведете и таа јасно мора да се однесува на точно одредено (не) дело.
Со заканата дека ќе го исфрлите детето од автомобил, само го плашите детето. Тоа нема ефект, вели Рицер-Сакс. Заканите не се форма на дисциплина и најчесто не нудат увид во тоа зошто однесувањето на детето е лошо. Тие не му даваат на детето подобар начин на однесување и не се поврзани со вредностите. Тие почесто се користат како начин да се казни детето или да се исплаши, со надеж дека однесувањето ќе се промени.
Рицер-Сакс предупредува дека во одреден момент ќе останете без сè подрастични закани или тие ќе престанат да бидат ефективни. Како би реагирале доколку вашето дете одговори на вашата закана: “Добро, направи го тоа!“
Ако му се закануваме на детето со нешто што не можеме да го спроведеме, тоа е како да “пукаме во празно“ и ништо не сме постигнале. Со текот на времето, детето ќе престане да ви верува и идните закани за казнување нема да бидат ефективни.
Доколку заканата не била ефикасна, детето треба да се казни во согласност со изречената заканата. Сигурно е дека нема да го исфрлите од автомобилот. Многу е важно да се биде доследен кај спроведувањето на казната, што значи дека нема дополнително да преговарате околу должината на казната, “помилување“ итн.
Според него, прибегнувањето кон сценариото “ако-тогаш“ е ефективно кога целта е да се научи детето на некое правило, ограничување или норма, на пример, кога треба да се постават јасни правила за користење на мобилен телефон.
Ова сценарио може да се примени и за да се укаже на несаканите последици од недоличното однесување: На пример: “Ако не си ја завршиш домашната задача, ќе имаш проблеми кога ќе дојдеш на час“.
И уште една важна забелешка – никогаш не смееме да го казнуваме детето на таков начин што ќе му оневозможи да ги задоволи основните потреби, како на пример “денес нема вечера за тебе“.
