Детските паразити ( глисти или ентеробијаза) претставуваат најчеста паразитска инфекција кај децата. Причинител е мала бела глиста наречена Enterobius vermicularis, која се населува во цревата. Иако инфекцијата обично не е опасна, може да биде многу непријатна и бара внимание од родителите.
Силно чешање околу анусот
Најчестиот и најпрепознатлив симптом на детски глисти е интензивно чешање во пределот на анусот, особено навечер. Тоа се случува бидејќи женките глисти навечер излегуваат од цревата и положуваат јајца околу аналниот отвор, што предизвикува иритација на кожата.
Немирен сон и раздразливост
Поради ноќното чешање, детето често не спие добро, се буди и станува нервозно и раздразливо. Недостатокот од сон може да доведе до слабеење на концентрацијата и послаб успех во училиште.
Инфекцијата може да предизвика:
- намален или зголемен апетит,
- болки во стомакот, особено околу папокот,
- мачнина, понекогаш и повраќање,
- промени во столицата — може да биде поретка или потврда.
Понекогаш во столицата може да се забележат мали бели глисти што се движат.
Умор и блед изглед
Долготрајната инфекција може да го исцрпи детето, па да изгледа уморно, бледо и безволно. Во некои случаи, се јавува и губење на телесна тежина.
Чкрипење со заби и чешање ноќе
Родителите често забележуваат дека детето ноќе чкрипи со заби или се чеша по задникот додека спие — тоа е реакција на непријатноста што ја предизвикуваат глистите.
“Копање“ нос – можен знак?
Некои деца кои имаат детски глисти често несвесно копаат по носот или го тријат лицето, што родителите можат да го забележат заедно со други симптоми.
Причини за тоа може да бидат:
- Рефлексна реакција – Чешањето во пределот на анусот може рефлексно да предизвика иритација на слузницата на носот, па детето често го допира.
- Нервоза и немир – Инфекцијата предизвикува раздразливост и несоница, поради што детето може да развие навики како копање нос, грицкање нокти или чешање.
- Пренос на јајца – Ако детето не ги мие рацете редовно, јајцата од глистите може да останат под ноктите и да се пренесат до устата или носот, што го зголемува ризикот од повторна зараза.
Само копањето нос не е доказ дека детето има глисти, но може да биде придружен симптом заедно со другите (чешање, немир, појава на глисти во столицата).
Дијагноза и лекување
Ако родителот забележи сомнителни симптоми, се препорачува:
- преглед на столица,
- т.н. „селотејп тест“ (леплива лента на аналниот отвор наутро пред миење, која се носи во лабораторија),
- преглед кај педијатар.
Лекувањето е едноставно и се врши со антипаразитици кои ги препишува лекар (на пример мебендазол или албендазол). Многу е важно да се третира целото семејство, како и да се засили хигиената на рацете, постелнината и долната облека.
Превенција
За да се спречи повторна зараза:
- редовно миење на раце – особено пред јадење и по користење тоалет,
- кратење на детските нокти,
- секојдневна промена на долна облека и постелнина,
- избегнување на грицкање нокти и ставање прсти во уста.
Детските глисти се чести, но лесно препознатливи и излечиви. Важно е навреме да се препознаат симптомите — особено ноќното чешање и немирниот сон — за брзо лекување и спречување на ширење на инфекцијата во домот.
