Милиони луѓе примиле вакцина против Ковид-19, но многумина се прашуваат зошто вакцината се дава во мускулот на надлактицата, а не во друг дел од телото.
Мускулното ткиво се обидува да ја задржи реакцијата на вакцината локализирана, односно ограничена на одредено место. Затоа, инјектирањето на вакцината во делтоидниот мускул може да резултира со локално воспаление или болка на местото на инјектирање
Вонредната професорка на Универзитетот Пурдју со искуство во јавното здравство и мајка на две љубопитни деца, Либи Ричардс често го слушала ова прашање, па затоа решила да ја сподели науката што стои зад него заедно со лаиците.
Најпрво треба да се напомене дека повеќето, но не сите вакцини се даваат во мускул. Тоа се нарекува интрамускулна инјекција, пренесува порталот „Science Alert“.
Некои од нив, како што се вакцините против ротавирус, се даваат орално, а трети се инјектираат во поткожното ткиво, како што се вакцини против сипаници, заушки и рубеола.
Но, зошто е толку важен мускулот и дали е важно местото на убод? И зошто вакцината се инјектира во таканаречениот делтоиден мускул, триаголниот мускул на рамото?
Постои уште еден одлучувачки фактор кога станува збор за местото на ставање на вакцината, а тоа е големината на мускулите. Возрасните и децата на возраст од три и повеќе години вакцината ја примаат во делтоидниот мускул на надлактицата, а помалите деца вакцината ќе ја примат во средината на бутниот мускул затоа што мускулите на рацете им се мали и сè уште слабо развиени
Мускулното ткиво содржи важни имунолошки клетки
Мускулите се одлично место за да се прими вакцината бидејќи нивното ткиво содржи важни имунолошки клетки кои го препознаваат антигенот, мал фрагмент од вирус или бактерија што се воведува со вакцината и го стимулира имунолошкиот одговор. Во случај на вакцина против Ковид-19, тоа не го воведува антигенот, туку дава упатства за производство на антигенот. Имунолошките клетки во мускулното ткиво собираат антигени и ги презентираат на лимфните јазли.
Инјектирањето на вакцината во мускулното ткиво ја одржува локализацијата на вакцината, овозможувајќи им на имунолошките клетки да ги предупредат другите имунолошки клетки и да се фатат за работа. Штом имунолошките клетки во мускулот ја препознаат вакцината, тие го пренесуваат антигенот во лимфните садови, кои потоа ги пренесуваат имунолошките клетки со антигенот до лимфните јазли. Лимфните јазли, клучна компонента на нашиот имунолошки систем, содржат повеќе имунолошки клетки кои ги препознаваат антигените од вакцината и започнуваат имунолошки процес на создавање антитела.
Групи на лимфни јазли се наоѓаат во подрачја близу до местото на примање на вакцината. На пример, многу вакцини се инјектираат во делтоидниот мускул, бидејќи се наоѓа во близина на лимфните јазли лоцирани под пазувите. Кога вакцините се даваат во областа на бутот, лимфните садови се недалеку од групата на лимфни јазли во препоните.
Мускулите ја одржуваат активноста локализирана
Во исто време, мускулното ткиво се обидува да ја задржи реакцијата на вакцината локализирана, односно ограничена на одредено место. Затоа, инјектирањето на вакцината во делтоидниот мускул може да резултира со локално воспаление или болка на местото на инјектирање. Доколку одредени видови вакцини се инјектираат во масното ткиво, шансите за иритација или воспалителни реакции се зголемуваат затоа што масното ткиво е помалку снабдено со крв, што резултира и со послаба апсорпција на некои состојки на вакцината.
Вакцините за кои се потребни помошни средства или состојки кои го подобруваат имунолошкиот одговор на антигенот мора да се инјектираат во мускулот за да се избегне поголема иритација и воспаление. Овие додатоци делуваат на различни начини за да стимулираат што е можно посилен имунолошки одговор. Постои уште еден одлучувачки фактор кога станува збор за местото на примање на вакцината, а тоа е големината на мускулите.
Возрасните и децата на возраст од три и повеќе години вакцината ја примаат во делтоидниот мускул на надлактицата, а помалите деца вакцината ќе ја примат во средината на бутниот мускул затоа што мускулите на рацете им се мали и сè уште слабо развиени.
Следното прашање во врска со примањето на вакцината се однесува на практичноста.
„Можете ли да замислите како луѓето ги соблекуваат панталоните во простор каде што се одвива масовна вакцинација? Да се засука ракавот е многу поедноставно и поудобно“, вели Ричардс.
Различни заразни болести, како што се сезонски грип или епидемија на Ковид-19, бараат преку системот на јавно здравство да се вакцинираат што е можно повеќе луѓе во најкус можен рок. Кога ќе се земе предвид сето горенаведено, во случај на вакцинација против грип или Ковид, се претпочита мускулот на надлактицата, бидејќи тој дел од раката е најлесно достапен за медицинскиот персонал.
