Секаде околу нас има музика, често премногу гласна, блескави светла и ламбички што постојано се палат и гаснат, бројни и бучни дружења, претстави, семејни оброци, нови текстури на храна, некоја свечена облека… Декември е прилично немилосрден кон нашите сетила — вистински „оверлоуд“ — но ние систематски го игнорираме затоа што сме навикнати на тоа. Но што е со сензорно чувствителните деца?
Децата (а и родителите) кои лесно се пренадразнуваат може да се чувствуваат лошо во вакви ситуации и промени во рутината. Затоа е важно да се подготвите себеси и вашето дете за промените во рутината и дополнителните подражаи што ќе се појават за време на празниците — но и за потенцијалните коментари од луѓе кои можеби не ја разбираат сензорната чувствителност.
Еве како да се носите со предизвиците за време на празниците ако некој во семејството е сензорно чувствителен.
Одлучете во што вреди да се учествува (а во што не)
Календарот во декември е преполн, но самата фактичност дека сите одат на разни настани не значи дека и вашето семејство мора. Проценете колку одреден настан ќе предизвика непријатност кај вашето дете или кај вас, а колку е тој настан важен за вашето семејство — и потоа одлучете кои настани да ги „избришете“ од календарот. Ако сметате дека непријатноста или стравот ќе надвладеат над радоста, тој настан не е за вас.
Сепак, настаните кои се убави и значајни за семејството треба да останат во календарот. Но важно е да му ја олесните адаптацијата на детето поради сензорната чувствителност. Размислете за слушалки за намалување на шум, удобна облека наместо „свечена“, или носење своја храна на семејниот оброк.
Бидете подготвени за сензорно преоптоварување
Важно е да ги препознаете тригерите на стрес. Кога ги знаете, полесно е да се подготвите за моментите на преоптоварување. Стручњаците препорачуваат секојдневно вежбање мали техники за регулација — длабоко дишење, броење, истегнување или благ притисок — сето тоа може да му сигнализира на нервниот систем дека телото е безбедно.
Корисно е да му дадете на детето едноставни афирмации кои може да ги користи како „шифра“ кога е преоптоварено. Тоа може да биде реченица како „Премногу ми е“ или „Треба ми пауза“.
Подгответе ги пријателите и роднините
Важно е да го подготвите детето, себе си, но и семејството и пријателите. Особено постарите генерации можат да имаат помалку разбирање за сензорните техники и помагала, па може да ги сфатат како непочитување и да го наречат детето разгалено. Иако не мора да објаснувате многу за специфичните потреби на вашето дете, важно е луѓето околу вас да знаат дека детето има извесни чувствителности кои треба да се земат предвид.
Не игнорирајте негативни коментари
Дури и ако ги подготвите другите, тоа не значи дека некој нема да се побуни или да каже нешто негативно. Возрасните често имаат нереални очекувања од децата за време на празниците или не ги земаат предвид индивидуалните потреби и личноста на детето. Размислете однапред како би одговориле на такви коментари — вашата реакција може да му даде чувство на сигурност и поддршка на детето, дури и кога другите се непријатни.
Како и да одговорите, важно е тоа да биде мирно и одлучно, за да испратите порака дека сè е во ред и дека детето не прави ништо лошо.
Внимавајте со оброците
Многу деца со сензорни чувствителности имаат рестриктивни диети или не толерираат одредени текстури и вкусови, што ги прави празниците предизвикувачки — бидејќи многу собири во овој период се врзани за храна и специјални семејни рецепти. Празниците не се добро време за проширување на детското мени. Исто така, не е невообичаено детето кое е преоптоварено да има намален апетит.
Препознајте го моментот кога е време за заминување (или барем пауза)
За време на настаните, внимателно следете ги знаците на сензорно преоптоварување. Ако забележите рани знаци како покривање на ушите, повлекување или необично однесување — време е да забавите, да зборувате потивко и да бидете модел на бавно дишење. Не протестирајте и не барајте да се „смири“ — бидете пример за смиреноста што сакате да ја видите.
Подгответе план за реагирање во различни ситуации на преоптоварување. Можеби ќе му помогне на детето да излезе на прошетка каде што е постудено, потивко и со помалку луѓе. Или можете да најдете мирно место внатре каде што ќе стави слушалки, ќе слуша музика или ќе чита омилена книга.
