ПИШУВА:
Катерина Шекеровска-Димовска
katerina@pedijatar.mk
Иако е се уште рано да ги согледаме последиците од Ковид-19 пандемијата на долг рок, една од нив е реална и се поприсутна, а се однесува на децата, кои во период на интензивен раст се соочуваат со онлајн настава, ограничено движење и спортување. Отсуството на физичка активност, како и долготрајното седење пред компјутерите резултираат со зголемен број на деца со кифоза – деформитет на ’рбетот каде што се појавува искривување на торакалниот дел при што се појавува грпка. „Наглото растење и лошото седење во комбинација. Корекција може да се прави до 18 години односно додека се расте, дали со вежби, дали со спортување, дали со корсет ако е нешто ригидно, но после 18-годишна возраст тоа станува дефинитивна состојба“, објаснува прим. д-р Лидија Мирчевска, специјалист по ортопедија. „Родителите повеќе се јавуваат сами, зашто децата не ги прават систематските прегледи. Сега на пример, имаме деца кои се второ одделение и ни доаѓаат на преглед, а лани во прво одделение кога требало да имаат задолжителен систематски преглед – немале“, вели д-р Мирчевска.
Кифоза или подгрбавеност, може да се појави во кој било период од животот, но е честа во периодот на пубертет. Дополнителен фактор за нејзината појава во последниов период се и последиците од Ковид-19 пандемијата, односно онлајн наставата, долго седење пред компјутерите и отсуство на физичка активност. Што всушност претставува кифозата и кои се другите причини за нејзина појава кај децата?
Прим. д-р Мирчевска: Наглото растење и лошото седење во комбинација. Корекција може да се прави до 18 години односно додека се расте, дали со вежби, дали со спортување, дали со корсет ако е нешто ригидно, но после 18-годишна возраст тоа станува дефинитивна состојба.
Кифоза претставува деформитет на рбетот каде што се појавува едно искривување на торакалниот дел при што се појавува грпка. Таа грпка кај помалите деца може да се коригира, кај повозрасните потешко се коригира. Причини се лошото седење, лошото стоење и воопшто лошото држење на телото… Кај нас границата се поместува, ако порано се јавуваше во пубертет, на 13-14 години, сега имаме деца кои се 9-10 години. Но тоа е последица на гледање ТВ и сега кај школските деца онлајн наставата.
Од Ваше искуство и секојдневна пракса, дали е зголемен бројот на деца со кифоза?
Прим. д-р Мирчевска: Да, има зголемување на бројот на деца со кифоза нели поради состојбата со Ковид-19. Ограничени сме и за спортување и за движење и границата како што кажав се поместува надолу – повеќе не се работи за деца на 13-години, туку на 10-годишна возраст. Порано кај девојчињата обично се јавуваше кифоза бидејќи сакаа да ги сокријат градите, меѓутоа сега, на пример, има деца кои се уште немаат гради, а се грбави.
Најчест вид е постуралната кифоза поради лошо држење на телото. При третман на оваа кифоза не секогаш е потребно помагало, прво се прави рентген снимка и ако тоа отстапување од толерантното е над 25%, тогаш би требало да се носи помагало. Меѓутоа, помагалото без вежби нема многу ефект, па треба да се практикуваат заедно во комбинација
Може ли да се направи разлика помеѓу момчињата и девојчињата, каде се јавува кифозата почесто?
Прим. д-р Мирчевска: Не. Повеќе не може. Порано имаше разлика, сега повеќе нема.
Каде се детектираат деформитетите повеќе: на систематските прегледи или самоиницијативно доаѓаат родителите откако ќе забележат некое искривување кај своите деца?
Прим. д-р Мирчевска: Со оглед на Ковид-19 пандемијата, родителите повеќе се јавуваат сами, зашто децата не ги прават систематските прегледи. Сега на пример, имаме деца кои се второ одделение и ни доаѓаат на преглед, а лани во прво одделение кога требало да имаат задолжителен систематски преглед – немале, иако не гледам причина зошто би се скокале овие прегледи ако децата одат во школо.
Корекција може да се прави до 18 години односно додека се расте, дали со вежби, дали со спортување, дали со корсет ако е нешто ригидно, но после 18-годишна возраст тоа станува дефинитивна состојба
Како изгледа прегледот и дали е потребна РТГ снимка?
Прим. д-р Мирчевска: Рентген се прави доколку е веќе видливо, упадливо дека има деформитет, меѓутоа колку е детето помало – се праќа на физикална и таму има кинезитерапија, вежби. Тие вежби кои ќе му ги покажат таму и ќе ги работи десетина дена потоа треба да продолжи да ги работи дома.
Постојат повеќе видови на кифоза, кој е најчестиот и од што се состои третманот, дали е потребно детето да носи помагало или доволни се само одредени вежби кои ќе го подобрат неговото држење?
Прим. д-р Мирчевска: Најчест вид е постуралната кифоза поради лошо држење на телото. При третман на оваа кифоза не секогаш е потребно помагало, прво се прави рентген снимка и ако тоа отстапување од толерантното е над 25%, тогаш би требало да се носи помагало. Меѓутоа, помагалото без вежби нема многу ефект, па треба да се практикуваат заедно во комбинација. Во принцип, јас сум повеќе за вежби, затоа што ако детето го носи само помагалото, а не вежба тогаш мускулатурата се олабавува и уште полошо ни се враќа кога ќе престане да го носи. Положбата на телото треба да се контролира со мускулатурата.
Во што се состојат превентивните мерки за деформација на рбетот? Што би ги советувале родителите, на што да внимаваат?
Прим. д-р Мирчевска: Што повеќе да се ограничи употребата на технологијата надвор од она што е неопходно, за часови е ОК, па и потоа ако треба на пример детето да направи некое истражување, тоа е во ред. Но треба да биде под контрола, да не се претерува, технологијата да биде контролирана и детето да има што повеќе физичка активност, движење надвор на отворено.
За крај, дали би имале уште нешто да додадете во однос на темата?
Прим. д-р Мирчевска: Спорт и спорт и спорт!
