Според ново истражување спроведено во Бразил, негативните искуства од детството на мајките, како занемарување или физичко, психолошко или сексуално насилство, можат да предизвикаат забрзано зголемување на телесната тежина кај нивните машки деца уште во првите два месеца по раѓањето. Истражувањето опфатило 352 парови на мајки и новороденчиња од градовите Гуаруљос и Сао Пауло, а резултатите се објавени во списанието „Scientific Reports“.
Анализите покажале дека кај овие бебиња настануваат многу рани метаболички промени, кои не само што доведуваат до зголемена телесна тежина над очекуваното за нивната возраст, туку и можат да го зголемат ризикот од дебелина и дијабетес во иднина.
Ова е прв труд објавен во рамките на Тематски проект поддржан од Фондацијата за истражување на државата Сао Пауло (FAPESP) и Националните институти за здравство на САД (NIH), кој го проучува меѓугенерациското пренесување на траумите, односно како негативните искуства на мајката можат да се одразат врз здравјето на нејзините деца.
Истражувачкиот тим, составен од научници од Универзитетите Колумбија и Дјук во САД и Медицинскиот факултет при Федералниот универзитет на Сао Пауло, се фокусира на интеракцијата мајка-бебе, детскиот развој и менталното и физичкото здравје.
„Иако бебињата беа родени со нормална тежина и на време, во првите денови од животот покажаа значително забрзано зголемување на тежината – над препорачаното од Светската здравствена организација (СЗО), која смета дека идеално зголемување е до 30 грама на ден,“ објаснува проф. д-р Андреа Паролин Џаковски од UNIFESP, координаторка на проектот во Бразил.
Кај машките бебиња во студијата просечното дневно зголемување било 35 грама, а некои достигнувале и до 78 грама на ден.
Истражувањето покажа дека траумите од детството на мајката влијаат на зголемувањето на тежината само кај машките бебиња, поради разлики во структурата и функцијата на плацентата според полот на фетусот
„Бебињата кои учествуваа во студијата беа родени на време, здрави и во идеалниот опсег на тежина. Сите бремености што ги следевме беа со низок ризик, но нашите податоци покажаа дека секоја тешкотија што ја доживеала мајката во детството влијаела на зголемување на телесната тежина на бебињата за 1,8 грама дневно. И ова беше ограничено на машкиот пол“, вели проф. д-р Џаковски.
Според Џаковски, постојат многу фактори кои можат да влијаат на тежината на бебето во раниот живот, а мајчината траума од детството се чини дека е една од нив. Поради оваа причина, анализата внимателно ги контролирала таканаречените збунувачки фактори – променливи, поврзани со нивото на стрес кај мајките што можат да влијаат на резултатите. Некои примери вклучуваат трауматски искуства во текот на животот (чии ефекти се кумулативни) и тековна траума, како и нивото на образование и социоекономскиот статус.
Зошто се погодени само машките бебиња?
Истражувањето покажа дека траумите од детството на мајката влијаат на зголемувањето на тежината само кај машките бебиња, поради разлики во структурата и функцијата на плацентата според полот на фетусот.
Плацентата кај машките фетуси е посклона на влијанија од стрес-хормони и воспалителни супстанции, што ја прави „попропустлива“ и ги изложува бебињата на поголем ризик. Машките фетуси се обидуваат да задржат стабилен раст и покрај неповолната средина, што ја зголемува и нивната ранливост. Од друга страна, женската плацента има заштитни механизми – го забавува растот за да го заштити плодот, без да влијае на конечната големина при раѓање.
Истражувачите ќе ги следат децата до втората година за да утврдат како се менува метаболизмот по воведувањето храна, и потенцираат дека овие промени не се трајни – со навремена интервенција, можат да се ублажат, пишува „News Medical“.
