Речиси секој родител се соочува со фаза кога детето почнува дрско да одговара, тестирајќи ги границите и трпението. Иако е важно децата да научат да ги изразуваат своите чувства, постојаното противење и непочитување може да прерасне во сериозен проблем.
Многу родители се во искушение да реагираат со викање и казни, но тоа често создава маѓепсан круг на лутина и уште поголем отпор кај детето. Наместо тоа, според експерти за родителство, клучот најчесто лежи во смирен и конструктивен пристап. Еве пет начини како да се справите со дете што постојано одговара, а притоа да ја зачувате семејната хармонија.
1. Останете смирени
Кога детето ќе ви одговори дрско, нормално е да почувствувате лутина. Но емоционалната реакција често води само до ескалација на конфликтот. Обидете се да ја задржите контролата на гласот и дишењето. Вдишете длабоко неколку пати пред да одговорите.
Ако чувствувате дека бесот ве совладува, слободно оддалечете се на кратко од ситуацијата за да се соземете. Вашиот смирен однос му испраќа на детето порака дека непочитувањето не е прифатливо, но и дека конфликтите не се решаваат со агресија. Децата учат преку пример, па покажете им како се справува со фрустрација.
2. Поставете јасни правила
На децата им се потребни граници за да се чувствуваат безбедно и да знаат што се очекува од нив. Разговарајте за тоа во мирна ситуација, а не среде расправија. Објаснете дека взаемното почитување е темел на вашиот однос.
Воспоставете едноставни правила што сите ќе ги разберат, на пример: „Во нашето семејство комуницираме со почит“ или „Неприфатливо е да се користи навредлив јазик или викање“. Не заборавајте и да објасните што ќе следува ако се прекршат правилата – како, на пример, привремена загуба на некоја привилегија. Јасните правила помагаат детето да научи како се комуницира со почит.
3. Обидете се да го разберете причината
Децата често стануваат дрски кога се чувствуваат фрустрирано, игнорирано или кога немаат контрола врз ситуацијата. Обидете се да „прочитате“ што се крие зад нивните зборови. Можеби детето е уморно, збунето или нешто го вознемирува.
Кога следниот пат ќе ви одговори на начин што не е соодветен, обидете се да реагирате со разбирање – но без да го оправдувате непочитувањето. Кажете нешто како: „Изгледа си навистина вознемирен/а. Можеш ли да ми објасниш зошто?“ или „Ќе те слушнам, но те молам зборувај со почит.“ Кога децата се чувствуваат слушнати и разбрани, се намалува нивната потреба за пркос и расправии.
4. Пофалете го доброто однесување
Децата одлично реагираат на пофалби и позитивно охрабрување. Наместо да се фокусирате само на негативното однесување, забележете и наградете ги моментите кога детето комуницира со почит или ги следи правилата.
Не мора да користите материјални подароци – доволни се топли зборови. Фрази како „Ти благодарам што беше толку учтив/а“ или „Ми се допадна твојот мирен пристап“ имаат силен ефект. Можете и да воведете едноставни системи за наградување – како налепници за помали деца – за дополнително поттикнување на позитивно однесување.
5. Бидете доследни и трпеливи
Промената на утврдени обрасци на однесување бара време, доследност и трпеливост. Ако понекогаш толерирате дрско однесување, а понекогаш го казнувате, испраќате збунувачка порака и го поттикнувате детето да продолжи да ги тестира границите. Држете се до воспоставените правила и последици.
Бидете трпеливи – децата сè уште учат важни социјални вештини и им е потребна вашата поддршка. Пофалете дури и мал напредок и нежно потсетувајте ги на правилата кога ќе направат грешка. Ако чувствувате дека ситуацијата не се подобрува, не двоумете се да побарате стручна помош.
