Обезноста кај децата и адолесцентите е еден од најсериозните предизвици за јавното здравје денес. Бројот на млади луѓе со прекумерна тежина во светот се зголеми речиси четирикратно во последните четириесет години, а и земјава, за жал, го следи овој загрижувачки тренд. Покрај физичките последици, обезноста негативно влијае на психолошкото здравје на децата, ја намалува самодовербата и може да доведе до социјална изолација.
Проблемот често започнува во детството и продолжува во зрелоста, а прекумерната телесна тежина од рана возраст е поврзана со зголемен ризик од хронични заболувања како што се дијабетес тип 2, срцеви заболувања и метаболички нарушувања.
Со оглед на сложеноста на проблемот со дебелината, д-р Бернардица Павлиќ Прачиќ, ги споделува своите искуства и професионално знаење. Преку нејзината работа со деца, таа истакнува колку раните навики можат да бидат клучни за одржување на здравјето и квалитетот на животот.
„Обезноста кај децата е резултат на неколку различни фактори. Иако генетските предиспозиции имаат своја улога, најголем придонес дава енергетскиот дисбаланс – внесот на калории што ја надминува нивната потрошувачка. Современиот начин на живот, зголемената употреба на дигитални уреди и седечкиот начин на живот дополнително ја влошуваат ситуацијата. Децата денес поминуваат сè помалку време играјќи и спортувајќи на отворено, а честопати ниту родителите ниту децата не се доволно свесни за важноста на редовната физичка активност за здравјето“, предупредува Павлиќ Прачиќ.
Насоки за движење, седење и спиење кај деца под 5 години
Светската здравствена организација дава јасни насоки за движење, седење и спиење за деца под пет години, прилагодени на нивната возраст. Целта е да се поттикне здрав развој преку избалансиран дневен ритам на активност, одмор и спиење.
За доенчиња (0–11 месеци) се препорачува: Изведување мали физички активности неколку пати на ден, првенствено преку интерактивна игра на под. Децата кои сè уште не лазат треба да поминуваат најмалку 30 минути на ден на стомак додека се будни. Екраните не се препорачуваат, а за квалитетен сон, се проценува дека бебето треба да помине 14–17 часа спиејќи (од 0 до 3 месеци) или 12–16 часа (4–11 месеци), вклучувајќи ги и дремките.
За деца на возраст од 1 до 2 години, се препорачува: Најмалку 180 минути активност дневно од кој било интензитет, распоредени во текот на целиот ден.
За едногодишни деца – целосно избегнувајте екрани.
За деца од 2 години – не повеќе од 1 час дневно пред екрани (колку помалку, толку подобро). А, квалитетниот сон за оваа возраст е 11-14 часа, вклучувајќи ги и дремките.
За деца на возраст од 3 до 4 години, се препорачува: Најмалку 180 минути активност дневно, од кои најмалку 60 минути со умерен до интензивен интензитет, Ограничување на времето пред екран на не повеќе од 1 час дневно и постигнување квалитетен сон во рок од 10-13 часа, вклучувајќи ги и дремките.
