Според новата студија објавена во British Journal of Ophthalmology, сè повеќе деца ширум светот страдаат од кратковидост (миопија), а бројот на заболени би можел да достигне 740 милиони до 2050 година. Овој здравствен проблем рапидно расте, па експертите ги предупредуваат родителите да преземат чекори за да го намалат ризикот за нивните малечки.
Научниците долго време предупредуваат дека недоволното време поминато на отворено и зголемената употреба на дигитални уреди, како што се телевизорите и видео игрите, играат клучна улога во порастот на миопијата. Меѓутоа, пандемијата на Ковид-19 дополнително го влоши проблемот бидејќи децата беа принудени да поминуваат повеќе време во затворени простории со намалена физичка активност и повеќе време поминато пред екрани.
Според студијата, глобалната стапка на кратковидост кај децата и адолесцентите се зголемила речиси тројно помеѓу 1990 и 2023 година, искачувајќи се на 36 проценти. Овој пораст е особено изразен во Азија, каде 85 отсто од децата во Јапонија и 73 отсто во Јужна Кореја страдаат од овој проблем, додека во земјите како Велика Британија и САД овој процент е околу 15 отсто.
Една од причините зошто миопијата е почеста во азиските земји е раното поаѓање во училиште. Во некои делови на Азија, децата започнуваат формално образование уште на две години, што значи повеќе време поминато во затворен простор и помалку изложување на природна светлина и физичка активност на отворено.
Исто така, истражувачите забележале разлики меѓу девојчињата и момчињата. Имено, девојчињата се изложени на поголем ризик од миопија бидејќи генерално поминуваат помалку време надвор во споредба со момчињата, особено во училишните години.
Кратковидоста како последица на современиот начин на живот
Експертите нагласуваат дека зголемувањето на миопијата не е само проблем со видот, туку одразува пошироки промени во животниот стил на децата. Професорот Нејтан Конгдон од Универзитетот Квинс во Белфаст предупредува дека недостатокот на време на отворено и премногу време пред екраните може да биде знак за подлабоки проблеми во секојдневните навики на децата. „Кратковидоста е како канаринец во рудник за јаглен – показател за штетни промени во начинот на живот на децата“, објаснува Конгдон.
Британските експерти препорачуваат децата да поминуваат најмалку два часа дневно на отворено, особено на возраст од седум до девет години, за да се намали ризикот од развој на кратковидост. Иако не е сосема јасно дали природната светлина или вежбањето на отворено се клучниот фактор, јасно е дека престојот надвор придонесува за здравјето на очите на децата.
Влијанието на генетиката на кратковидоста
Иако миопијата е во голема мера поврзана со фактори на животната средина, постои и генетска предиспозиција. Децата чии двајца родители се кратковиди имаат речиси три пати поголем ризик да заболат од оваа болест, додека кај децата со еден кратковид родител ризикот е 1,5 пати поголем. Според д-р Џенис Лам, педијатриски офталмолог во Националната болница во Сингапур, тоа значи дека родителите со оваа состојба треба да обрнат посебно внимание на развојот на видот на нивните деца.
Кратковидоста не може да се излечи, но може да се коригира со очила или контактни леќи. Сепак, најважната препорака на експертите е превенцијата. Родителите треба да ги охрабруваат своите деца да поминуваат што е можно повеќе време на отворено, да избегнуваат прекумерна употреба на екранот и да прават редовни очни прегледи, особено кога детето тргнува на училиште.
