ПИШУВА:
М-р Ивана Урдаревиќ
логопед, специјален едукатор и рехабилитатор
♦♦♦♦♦♦♦
Утврдено е дека нарушувањето на јазикот и јазичниот развој се главна карактеристика на раниот детски аутизам. Јазичниот развој може значајно да заостанува или воопшто да не се јави, или може да биде запрен после нормално појавување. Утврдено е дека 50% од децата со аутизам добро се социјализираат, но и дека во таа подгрупа многу остануваат без развој на говор до крајот на животот. Диференцијалната дијагноза меѓу аутизмот и некои други облици на неразвиен говор, често е базирана на проценка на однесувањето.
Децата со тежок аутизам по правило никогаш не развиваат говор и не се способни да употребуваат какви било симболи. Нападите на бес, екстремно социјалната изолираност, третирањето на луѓето како да се предмети, може да се објаснат како екстремни потешкотии на децата со аутизам да им придадат одредено значење на предметите, луѓето и настаните околу себе.
Некои од децата со аутизам, способни се да усвојат многу богат речник и колекција на фрази и реченици. Сепак, говорот со нив наликува на разговор со магнетофонска лента или со компјутер. Говорот е монотон, безличен, недоволно модулиран, без емоционална ангажираност. Меѓутоа во сите ситуации на вознемиреност, одбивање на некоја активност, или барање за задоволување на некои елементарни нагонски потреби, во гласот може да покажат емоционални реакции
Проблемот не е само во изразниот говор туку и во разбирањето на сите облици на комуницирање – говорно, пишано, гестовно… Отсуството на креативна игра, тешкотии во поврзување на низа на настани и разбирање на последици, неспособноста за поврџување на настаните и поврзувањето и планирањето, не упатува кон тоа дека децата со аутизам немаат развиено внатрешно предвидување.
Некои деца со тежок облик на аутизам имаат оскудна вокализација или повремено повторуваат поединечни зборови на кои не им го знаат значењето (ехолалија).
Говорот на децата со аутизам не е само многу спор во својот развој, туку обликот на развојот и употребата на јазикот се изразени поинаку како во однос на развојот на нормалниот говор.
Децата со аутизам кои зборуваат, изгледа како механички да учат група зборови или фрази, а не креативна употреба на основните јазични правила. Во говорот на децата со аутизам многу често се јавува ехолалијата која може да биде моментална или одложена
Пред се децата со аутизам покажуваат сериозни нарушувања во разните способности за кои се смета дека им претходат на јазикот. Така изостанува социјалната имитација, имитативните игри на функционалната употреба на предметите, а посебно креативната игра, за која е потребен одреден степен на развиеност на внатрешно предвидување.
Децата со аутизам речиси секогаш покажуваат пречки во разбирањето на говорот. Понекогаш извршуваат многу едноставни наредби кои се дадени во склопот на познат социјален контекст. Предметот на разговор е строго ограничен и е многу ретко поврзан со минатото или иднината.
Децата со аутизам кои зборуваат, изгледа како механички да учат група зборови или фрази, а не креативна употреба на основните јазични правила. Во говорот на децата со аутизам многу често се јавува ехолалијата која може да биде моментална или одложена.
Некои од децата со аутизам, способни се да усвојат многу богат речник и колекција на фрази и реченици. Сепак, говорот со нив наликува на разговор со магнетофонска лента или со компјутер. Говорот е монотон, безличен, недоволно модулиран, без емоционална ангажираност. Меѓутоа во сите ситуации на вознемиреност, одбивање на некоја активност, или барање за задоволување на некои елементарни нагонски потреби, во гласот може да покажат емоционални реакции.
Децата и возрасните со аутизам, без оглед на степенот на јазичната развиеност, покажуваат недостаток на спонтано говорно изразување и потешкотии во комуникативните способности.
•••••••
ПРОЧИТАЈТЕ ПОВЕЌЕ СТРУЧНИ ТЕКСТОВИ ОД М-Р ИВАНА УРДАРЕВИЌ
НА СЛЕДНИОВ
ЛИНК
