М-р Ивана Урдаревиќ: Поголем број од децата со дизартрија уште од најрани денови имаат потешкотии во процесот на земање храна

ПИШУВА:
М-р Ивана Урдаревиќ
логопед, специјален едукатор и рехабилитатор

 ♦♦♦♦♦♦♦

Дизартрија (Dysarthria)

Говорните нарушувања кај лицата со дизартрија зафаќаат пошироко подрачје на говорниот механизам, од нарушување на процесот на процесот на респирација, фонација, артикулација, ритам, темпо, интонација до нарушување на употребата на говорот

Дизартријата е нарушување на говорот со отежнато изговарање на согласките во органско и функционално нарушување на ЦНС. Предизвикана е од кортикални, екстрапирамидални, церебрални и психички причини.

Се класифицира на повеќе начини:

• времето кога настанало заболувањето,
• етиологијата,
• невроанатомската локација,
• повреда на поединечни делови на говорниот апарат.

Постојат шест вида на дизартрија:

Флацидна дизартрија – како последица на оштетувања на долниот или периферниот моторен неврон;

Спастична дизартрија – предизвикана од нарушување на горниот или централен моторен неврон;

Хипокинетична дизартрија – како последица на оштетувања на екстрапирамидалниот систем;

Хиперкинетичка дизартрија – како последица на оштетувања на екстрапирамидалниот систем;

Атаксична дизартрија – предизвикана од нарушување на малиот мозок;

Комбинирана дизартрија – како последица на оштетувања на мултимоторниот систем.

Говорните нарушувања кај лицата со дизартрија зафаќаат пошироко подрачје на говорниот механизам, од нарушување на процесот на процесот на респирација, фонација, артикулација, ритам, темпо, интонација до нарушување на употребата на говорот.

Дизартричниот синдром во чист облик се дефинира како нарушување на говорењето, а не на јазикот.

Кај дизартријата недостасува усогласеност помеѓу дишењето и емитирањето на гласот од грлото и изговарањето на поединечните гласови. Како резултат на тоа се јавува спор говор, неконтролирано развлекување на изговорот, потешкотии во правилниот изговор на гласовите, понекогаш дури на самогласките, потоа промени во квалитетот на гласот како што е назалност, рапавост, доаѓа до нагли скокови на висината и јачината на гласот. Поголем број од овие деца уште од најрани денови имаат потешкотии во процесот на земање храна – не можат добро да цицаат, имаат пречки во џвакањето и голтањето, кое го следи неконтролираното лигавење.

• ПРОЧИТАЈТЕ И… М-р Ивана Урдаревиќ: Речениците од два или три збора се јавуваат околу втората година од животот

Поголемиот број од децата го усвојуваат говорот, но дизартричните потешкотии, зависно од изразеноста и тежината, во различен степен се одразуваат на разбирливоста на говорот, односно на брзината на говорењето.

Заради поголеми моторни оштетувања, понекогаш може да постои потполна немоќност за зборување – анартрија (anarthria).

Во однос на логопедско – рехабилитацискиот третман почнуваме со припрема на говорните органи на пасивен начин, вклучувајќи ја техниката на хранење. Притоа треба да се внимава на положбата на детето во текот на хранењето.

ПОВЕЌЕ ОД ИСТИОТ АВТОР, М-Р ИВАНА УРДАРЕВИЌ:

• Музичко-ритмички вежби како помош во третман на спор говор кај децата – брадилалија
• Расцепи на усната и непцето – релативно чести вродени аномалии на лицевовиличната регија
• Дали и вашето дете страда од дефицит на внимание со хиперактивност – Хиперкинетски растројства (АДХД)
• Отстранувањето на третиот крајник не значи и дефинитивно решение на зборувањето преку нос
• И доживеан страв може да доведе до пелтечење