Научниците кои го проучуваат здравјето веќе долго знаат дека децата кои растат во близина на природни и зелени површини развиваат подобра отпорност на стрес и посилно ментално здравје. Истражувањата покажуваат дека поминувањето време во природа го намалува ризикот од астма и обезност, го зајакнува имунитетот и го подобрува квалитетот на сонот.
Но, една голема мета-анализа открила дека придобивките од природата за менталното здравје се уште позначајни. Со други зборови, можеби треба помалку да размислуваме за квадратурата на нашите домови, а повеќе за тоа колку сме блиску до паркови, шуми и други зелени површини.
Недостатокот на природа го зголемува ризикот од ментални болести
Голема студија која опфатила повеќе од 900.000 деца покажала дека децата кои растат без пристап до природата имаат 55 отсто поголем ризик да развијат ментална болест во текот на нивниот живот.
Дополнително, истражувањето сугерира дека децата кои редовно поминуваат време во природа имаат помал ризик од АДХД. Истото важи и за возрасните – прошетката низ шума или парк го намалува нивото на кортизол, хормонот на стресот и делува како природен заштитен механизам против анксиозност и депресија, без оглед на социјалниот или економскиот статус.
Дури и резултатите од истражувањето за однесувањето на возрасните се интересни. Податоците сугерираат дека природата може да им помогне на родителите, особено на татковците, подобро да ги контролираат ненадејните изливи на гнев и да го намалат крвниот притисок.
Децата поминуваат три пати повеќе време пред екрани отколку на отворено
И покрај сите овие докази, пристапот до природата станува се поограничен од година во година, предупредува Грегори Братман, професор по еколошки науки на Универзитетот во Вашингтон.
Според неговите анализи, просечниот човек денес има значително помал контакт со природата од претходните генерации. Едно истражување проценува дека дури 75 отсто од времето поминато во природа е резервирано само за половина од населението, додека други студии покажуваат дека децата денес поминуваат три пати повеќе време пред екраните отколку играјќи надвор.
Овој тренд може да има долгорочни последици. Децата кои на рана возраст не развиваат природен однос со околината, подоцна може да развијат несвесен страв од природата, што дополнително ги оддалечува од здравите, зелени површини.
Пристапот до зелените површини не е еднаков за сите
Истражувачите, исто така, забележале поврзаност помеѓу социо-економскиот статус и менталното здравје, како и помеѓу посиромашните населби и недостатокот на зелени површини. Братман истакнува дека некои урбани области се целосно лишени од природа, што може да придонесе за поголеми здравствени проблеми во тие заедници.
Целта на ова истражување е да поттикне подобрувања во урбаното планирање за да се намалат здравствените нееднаквости и да се обезбеди подобар пристап до природата за сите.
Зелените површини можат да бидат решение за јавното здравје
Научниците признаваат дека има многу други фактори кои влијаат на менталното здравје, вклучително и генетиката, но нагласуваат дека пристапот до природата не е занемарлив. Тие исто така предупредуваат дека иако природата носи бројни придобивки, има и негативни аспекти, како што се природните катастрофи, кои истражувањето не ги опфатило.
Сепак, фактот дека пристапот до природата е нешто што можеме да го подобриме и дава на оваа тема посебно значење во контекст на јавното здравје. Како што заклучува Братман, тешко е да се даде универзална препорака за секоја ситуација, но тој се надева дека ова истражување ќе им помогне на луѓето да разберат колку е важно да се обезбедат повеќе зелени површини во нашите градови и заедници.
Една одлука е целосно во наши раце – во име на здравјето, можеме да го однесеме семејството во парк овој викенд и да поминеме повеќе време на чист воздух.
