Замислете вашето десетгодишно дете да ви каже: „Сакам уред што чини илјада евра, плус 40 евра месечно за одржување. Ќе зборувам преку него цел ден со другари и непознати луѓе. И нема веќе да кренам поглед од него.“ Повеќето родители веројатно би одговориле со – „не“.
Или пак, дванаесетгодишно дете да каже: „Сакам да снимам стотици свои фотографии и да ги објавувам на интернет, за секој во школо и кој било друг да може да оценува како изгледам.“ Тоа, всушност, е Инстаграм. И на ова повеќето родители би одмавнале со глава.
Па, зошто тогаш попуштаме?
Иако родителите внимаваат на здрава исхрана, ограничено време пред телевизор и задолжителни безбедносни појаси, кога станува збор за технологија – често се откажуваат. Привлечноста на социјалните мрежи и паметните телефони е толку нормализирана, што дури и највнимателните родители на крај велат „да“, најчесто затоа што „и сите други така прават“.
Статистиките покажуваат дека просечно дете го добива својот прв паметен телефон околу 11-тата година. Дури 40% од децата на возраст од 10 до 12 години веќе користат социјални мрежи. Истражувањата предупредуваат на негативните последици – а главното прашање е: што можат родителите да направат? Одговорот е едноставен: бидете вие главните.
Кој стил на родителство функционира најдобро?
Родителските стилови често се нарекуваат:
- „Хеликоптер“ родители – секогаш над детето, контролираат секој чекор.
- „Плуг“ родители – им ги тргнуваат сите препреки од патот.
- „Нежни“ родители – не сакаат да кажат „не“.
Но стручњаците најчесто ги издвојуваат 4 основни стилови, според морски животни:
- Родители-риби – незаинтересирани, се грижат само за основни потреби, но не поставуваат граници.
- Родители-сунѓери – полни љубов, но без структура и правила.
- Родители-морски кучиња – строги и ладни, со правила што не се доведуваат во прашање.
- Родители-делфини – топли, но со јасни граници, објаснуваат наместо да наредуваат.
Истражувањата со децении покажуваат дека „делфинскиот“ пристап дава најдобри резултати. Децата одгледани на овој начин се емоционално стабилни, успешни и способни да се справуваат со животните предизвици.
Како изгледа тоа во дигиталниот свет?
Родителот-делфин поставува јасни правила и е доследен во нивното спроведување.
На пример:
- Телефонот не смее во собата пред спиење.
- Социјалните мрежи се забранети пред одредена возраст.
- Екранското време е ограничено.
Но, најважно е што објаснува зошто: „Знам дека сега не ти се допаѓа ова правило, но моја работа е да те заштитам. Сакам да бидеш здрав, фокусиран и безбеден.“
Овој пристап не ја нарушува врската со детето – туку ја зајакнува. Децата полесно прифаќаат правила кога го разбираат нивното значење.
Не ги одгледувате децата за моментална среќа
Да попуштите кога станува збор за технологија можеби ќе ви го олесни денот, но на долг рок може да му наштети на детето. Децата кои прерано користат социјални мрежи потешко развиваат концентрација, емоционална стабилност и здрави односи. Целта на родителството не е детето постојано да биде среќно – туку да израсне во самостојна, одговорна и способна личност. Родителството не е пријателство. Децата сè уште немаат зрел мозок ниту доволно искуство да донесат најдобри одлуки за себе. Затоа им се потребни родители кои знаат да кажат „не“, да објаснат зошто и да останат доследни.
