Согорувањето или исцрпеноста најчесто се поврзува со работата, кога човек се преуморува, се исцрпува од работните обврски и тоа трае подолго време, односно не е во прашање оној дневен замор по кој наутро станувате одморни. Меѓутоа, во последно време се почесто се зборува за родителско согорување, што и не е изненадувачки бидејќи растењето и воспитувањето на децата, иако прекрасно, е исцрпувачко и бара стопроцентна посветеност.
Постојат многу причини за родителското согорување кои родителите често и не ги препознаваат, а психологот Татјана Василкова открива кои се најчестите и како да се спречите да дојдете во состојба на ‘прегорување’.
Променети приоритети
Првата причина за родителското согорување е тоа што приоритетите се менуваат по раѓањето на детето. Како резултат на тоа, родителите усвојуваат став „прво детето, а потоа јас“. Иако, се разбира, некои од потребите на децата не можат да чекаат, со текот на времето станува проблем ако родителите почнат да живеат исклучиво за своите деца и во сето тоа да се изгубат себеси – токму тогаш доаѓа до согорување.
Психологот Василкова потсетува дека и во авионите постои правило „прво ставете ја маската за кислород на себе, а потоа на детето“, и дека овој пристап треба да се следи и во секојдневниот живот. Со други зборови, важно е да се усреќите себеси за да можете да размислувате како да го направите вашето дете среќно.
Ако родителот е среќен, задоволен и емотивно исполнет, тогаш ќе даде се од себе за да се погрижи детето да биде добро во секоја смисла. Од друга страна, усвојувањето на наративот „Јас сум мајка“ што подразбира секогаш да се ставате себеси на последно место, ве тера да станете жртва на вашето дете (дури и да не го побара тоа), што неизбежно води до исцрпеност.
Очекувања од детето
Родителите имаат одредени очекувања за тоа како детето треба да се однесува – добро да учи, да јаде добро, да легнува на време, да биде љубезно… Ако детето, на пример, е премногу активно и не се однесува во склад со очекувањата на мама и тато, ним тоа не им се допаѓа, па тогаш користат некои закани, казни и слично, што е многу исцрпувачко.
Психологот истакнува дека фрустрацијата е уште поголема кај родителите кои можеби не се едуцирани и немаат соодветни информации кои ќе им помогнат во воспитувањето на децата, но клучот, додава таа, лежи во прифаќањето на вашето дете онаков каков што е и откажаете се од вашите очекувања.
Чувство на вина
Преплавени од бројни обврски, родителите понекогаш ги губат нервите и му викаат на своето дете, можеби дури и го удираат или казнуваат на некој друг начин. Меѓутоа, знаат дека тоа не е во ред, дека постои подобар начин, кој подоцна прави да се чувствуваат виновни, што е исцрпувачко и може да доведе до родителско согорување.
Мама или тато тогаш се сметаат себеси за лоши што викнале или го удриле детето, а психологот Василкова објаснува дека чувството на вина е „лизгав терен“ затоа што ги тера родителите да мислат дека ќе се чувствуваат подобро ако себе се казнат на некој начин, што е сосема погрешно.
„Кога се обвинувате себеси, тоа е губење време, наместо тоа, размислете што навистина можете да промените за да биде подобро. Едно е да знаете дека не треба да викате, но сосема друго е да знаете што да правите наместо тоа“, порачува психологот.
Воспитување “што ќе кажат другите“
Многу често, може да се види дека родителите имаат желба да бидат перцепирани како добри родители во очите на другите. Според тоа, некои мајки и татковци ги воспитуваат своите малечки врз основа на она што другите ќе го мислат, па ги притискаат да поминат добро во училиште, да учат добро, секогаш и секаде да се однесуваат добро и слично… Фокусот тогаш не е на детето, но за тоа што ќе мислат другите. Советите на психолозите е да се фокусирате на вашето дете и да размислите каква личност сакате да бидете во нивните очи, а не во очите на другите.
