Децата чии родители се со прекумерна тежина имаат поголем ризик и самите да развијат обезност. Нова студија открива дека гените на мајката играат особено важна улога во одредувањето на телесната тежина на детето — и тоа на начин што ги изненади научниците.
Прекумерната телесна тежина одамна се смета за резултат на комбинација од наследни и еколошки фактори. Гените што ги добиваме од родителите влијаат на нашиот апетит, чувството на ситост, метаболизмот, наклонетоста кон одредени намирници и начинот на кој се складираат мастите во телото. Но, студија објавена во списанието PLOS Genetics покажува дека, иако децата наследуваат половина од ДНК од секој родител, генетиката на мајката има посилно влијание врз индексот на телесна маса (ИТМ) на детето.
„Изгледа дека гените на мајката имаат важна улога во одредувањето на телесната тежина на детето, и тоа не само преку директно пренесените гени“, изјави главниот автор на студијата, Лијам Рајт од Универзитетскиот колеџ Лондон.
Како научниците дојдоа до овие заклучоци?
Истражувачкиот тим анализирал генетски и здравствени податоци од повеќе од 2600 семејства во Обединетото Кралство, следејќи деца родени во 2001 и 2002 година во текот на првите 17 години од нивниот живот. Имаа пристап до гените и на децата и на родителите, што им овозможи да разликуваат наследени гени од оние што родителите ги поседуваат, но не ги пренеле. Тие индиректни ефекти, познати како „посредни генетски влијанија“, ја обликуваат средината во која расте детето – од условите за време на бременоста до семејните навики во исхрана и животен стил.
Разлика меѓу влијанието на мајката и таткото
Студијата потврди дека ИТМ и на мајката и на таткото влијае врз тежината на детето, но влијанието на мајката било пошироко. Улогата на таткото била речиси целосно поврзана со гените што директно ги пренел, додека кај мајката бил значаен и индиректниот ефект — гените што ја одредуваат нејзината телесна тежина, навиките во исхрана и нивоата на активност за време на бременоста директно влијаеле на развојот на детето.
Без обвинувања – важна е поддршката
„Нашите резултати покажуваат дека генетиката на мајката ја обликува средината во која детето се развива, а со тоа индиректно влијае и на неговиот ИТМ“, објаснува Рајт. „Ова не е прашање на обвинување на мајките, туку можност да им се даде поддршка на семејствата за да се подобри долгорочното здравје на децата.“
Иако овде се нагласува важноста на мајчините гени, претходни истражувања покажале дека и татковците со прекумерна тежина или дебелина во моментот на зачнување имаат поголема веројатност да имаат деца склони кон дебелина. Научниците заклучуваат дека програмите кои им помагаат на родителите да постигнат здрава телесна тежина можат да имаат трајно позитивно влијание врз здравјето на нивните деца.
„Целните програми за постигнување здрава тежина кај мајките, особено за време на бременоста, би можеле да го намалат преносот на склоноста кон дебелина од родители на деца“, нагласува Рајт.
