Тинејџерските години можат да бидат збунувачки. Без разлика дали сте родител или сте тинејџер, во овој период се случуваат многу промени и може да биде тешко. Телата на тинејџерите се менуваат од детски во возрасни, а емоциите често се нестабилни.
Флуктуациите во нивото на хормони се нормални за оваа возрасна група, но тие можат да доведат до одредени предизвици дури и за искусните родители.
Вообичаените болести кај тинејџерите исто така се донекаде уникатни. Иако тинејџерите се изложени на истите микроби како и останатите, одредени болести и состојби се почести во оваа возрасна група отколку во другите периоди од животот.
- ОБИЧНА НАСТИНКА
Постои причина зошто настинката се нарекува „обична“. Таа е најчестата болест во светот. Возрасните во просек имаат две до пет настинки годишно, но децата можат да ја имаат седум до десет пати годишно. Тинејџерите спаѓаат во возрасната категорија според ова. Меѓутоа, настинките можат да бидат предизвикани од повеќе од 200 различни вируси, па затоа лесно се фаќаат повторно и повторно.
- ГРИП (ИНФЛУЕНЦА)
Иако многу луѓе го потценуваат грипот сметајќи го за ништо повеќе од лоша настинка, тој е сосема поинаков. Наместо постепено влошување на симптомите во текот на неколку дена (како што се случува со настинката), симптомите на грип се појавуваат одеднаш и сите. Повеќето луѓе кои ќе заболат од грип го опишуваат како чувство дека биле удрени од камион.
Мононуклеозата, или „моно“, понекогаш се нарекува и „болест на бакнежот“. Таа го добила овој прекар бидејќи е најчеста кај тинејџерите, а се пренесува преку плунка. Мононуклеоза обично е предизвикана од Епштајн-Бар вирусот (EBV), но може да биде предизвикана и од цитомегаловирусот (CMV), кој останува во телото засекогаш
Иако инаку здравите тинејџери обично оздравуваат од грип без компликации, состојбата може да биде смртоносна. Всушност, една од заедничките карактеристики на пандемиите на грип (како пандемијата од 1918 година и пандемијата на H1N1 од 2009 година) е тоа што тие диспропорционално убиваат млади, здрави луѓе – често тинејџери.
- СТРЕПТОКОКНА ИНФЕКЦИЈА НА ГРЛОТО
Стрептококната инфекција на грлото е инфекција предизвикана од бактеријата Streptococcus. Таа е најчеста кај децата на училишна возраст, помеѓу 5 и 15 години. Бидејќи е предизвикана од бактерија, а не од вирус, обично се лекува со антибиотици.
Симптомите на стрептококно грло вклучуваат болка во грлото, треска, главоболка, отечени жлезди на вратот и понекогаш бели наслаги во грлото. Овие симптоми можат да бидат предизвикани и од вирусни инфекции, па затоа е важно да се посети лекар ако се сомневате на стрептокока. Лекарот ќе направи преглед и брис од грлото за да утврди дали се работи за стрептококна инфекција.
- МОНОНУКЛЕОЗА
Мононуклеозата, или „моно“, понекогаш се нарекува и „болест на бакнежот“. Таа го добила овој прекар бидејќи е најчеста кај тинејџерите, а се пренесува преку плунка. Мононуклеоза обично е предизвикана од Епштајн-Бар вирусот (EBV), но може да биде предизвикана и од цитомегаловирусот (CMV), кој останува во телото засекогаш.
Симптомите на мононуклеоза вклучуваат тешка исцрпеност, треска, болка во грлото, отечени лимфни жлезди и болки во мускулите. Бидејќи овие симптоми можат да бидат предизвикани од многу различни болести, посетете лекар за преглед и крвна анализа за да се утврди дали навистина имате мононуклеоза.
Симптомите можат да траат со месеци, а луѓето кои имале мононуклеоза можат да бидат заразни и до 18 месеци, и повремено во текот на целиот живот.
Ако се разболите од мононуклеоза (многу луѓе кои се изложени на вирусот никогаш немаат симптоми), веројатноста да го добиете повторно е многу мала. Оваа инфекција може да се пренесе на различни начини кои вклучуваат размена на плунка и телесни течности – преку бакнување, споделување прибор за јадење, четки за заби, пијалаци, па дури и балсам за усни.
- ГАСТРОЕНТЕРИТИС (СТОМАЧЕН ГРИП)
Гастроентеритисот, попознат како „стомачен грип“, е честа болест кај тинејџерите. Таа е исклучително заразна, особено кога заразеното лице не ги мие добро рацете. Вирусот може да се прошири на површини, а потоа да го „собере“ друго лице кое, несвесно, ќе се зарази кога ќе ги допре очите, носот или устата.
Симптомите на мононуклеоза вклучуваат тешка исцрпеност, треска, болка во грлото, отечени лимфни жлезди и болки во мускулите. Бидејќи овие симптоми можат да бидат предизвикани од многу различни болести, посетете лекар за преглед и крвна анализа за да се утврди дали навистина имате мононуклеоза
Повраќање, дијареја, грчеви во стомакот и понекогаш треска се вообичаени симптоми. Тие можат да траат од неколку часа до неколку дена. За среќа, овие болести се самоограничувачки, што значи дека обично исчезнуваат сами и не бараат третман. Најголемата грижа при стомачниот грип е дехидрацијата. Ако не можете да задржите течности воопшто неколку часа, побарајте медицинска помош.
- СЕКСУАЛНО ПРЕНОСЛИВИ ИНФЕКЦИИ
Сексуално преносливите инфекции, понекогаш нарекувани и сексуално преносливи болести (СПБ), се сѐ почести меѓу тинејџерите. Гонореја, хламидија, сифилис, ХПВ (хуман папилома вирус), ХИВ (вирус на хумана имунодефициенција) и хепатит се само некои од болестите кои можат да ги погодат тинејџерите.
Дури и пред вашиот тинејџер да стане сексуално активен, важно е да се знае како овие болести можат да влијаат на телото, како можат да се спречат и кои чекори треба да се преземат ако лицето било изложено на нив. Според Центарот за контрола и превенција на болести на САД (CDC), секоја година се дијагностицираат 20 милиони нови случаи на СПБ, а половина од нив се меѓу тинејџери и млади лица на возраст од 15 до 24 години. (WebMD)
