ПИШУВА:
М-р Ивана Урдаревиќ
логопед, специјален едукатор и рехабилитатор
♦♦♦♦♦♦♦
Дислексијата претставува пореметување во совладување на читањето и покрај нормалната интелигенција, добриот вид, систематска обука и други поволни едукативни, психолошки и социјални фактори.
Таа може да се јави во потешка или полесна форма, зависно од вкупната манифестна слика.
Типологијата на грешки обично е следна:
- Неспособност на памтење на буквите;
- Неспособност на доведување во врска печатната и ракописната буква;
- Недоволно познавање на големите букви;
- Неспособност за поврзување на буквите во континуиран ред;
- Замена на вокалот во зборот;
- Повторување на првата буква или првиот слог еднаш или повеќе пати;
- Прекинување на повеќесложните зборови;
- Погрешно читање на завршните делови на зборот;
- Ротација на буквите и слоговите на зборот;
- Прескокнување на кратки зборови (сврзници);
- Пренагласување на делови на зборови и делови на реченици;
- Непочитување на знаците за интерпукција;
- Прескокнување редови како и отежнато враќање на почетокот на следниот ред;
- Делумно или погрешно разбирање на текстот;
- Апсолутна неспособност за разбирање на прочитаниот текст;
- Неправилна респирација во текот на читањето, често прекинување заради одмор.
*Сите овие симптоми произлегуваат од сложениот проблем на дислексија.
Постојат два вида на дислексија: развојна и специфична.
А) Во развојна дислексија спаѓаат – дислексија која настанува заради незрелост на психомоторниот систем чијашто причина не е доволно дефинирана.
Б) Дисфазична дислексија – која се јавува како последица на патолошки неразвиениот говорно-јазичен систем.
В) Дислексија настаната како последица на повреда на ЦНС.
Специфична – е онаа која се надминува исклучително тешко и покрај најдобрите методи применети на обука.
Како можни причини за дислексија се:
А) Примарни (наследни фактори, трауми);
Б) Секундарни (церебрална дисфункција недоволна развиена доминација на хемисферите, послаба физичка конституција на детето итн.);
В) Терцијални (недостатоци во интелектуалниот развој, општи пречки во развојот на говорот, пречки во моторика, неспособност за концентрација).
Третманот се состои од:
◊ подготовка (развој на психомоторни и субјазични функции)
◊ техника на читање (читање од тетратка итн.)
◊ автоматизација – потребно е што повеќе да се вежба и повторува бидејќи тоа придонесува за совладување на техниката на читање.
